Κωνσταντίνος Ε’, ο Κοπρώνυμος

Τον Λέοντα Γ’ διαδέχθηκε ο γιος του Κωνσταντίνος Ε‘, ο οποίος από τους εικονολάτρες χρονογράφους επονομάσθηκε Κοπρώνυμος. Ο νέος αυτοκράτορας αναδείχθηκε εφάμιλος με τον πατέρα του στα στρατιωτικά ζητήματα γιατί αντιμετώπισε με επιτυχία και τους Άραβες και τους Βούλγαρους. Τα πρώτα χρόνια της βασιλείας του του νεαρού αυτοκράτορα ήταν δύσκολα γιατί ο άνδρας της αδελφής του Αρτάβασδος αποβλέποντας στην κατάληψη του θρόνου επαναστάτησε και κυρίεψε την Κωνσταντινούπολη την οποία κράτησε 18 μήνες, ενώ ο Κωνσταντίνος βρισκόταν στις ανατολικές επαρχίες της Μικράς Ασίας. Ενεργώντας όμως με θάρρος και αποφασιστικότητα κατόρθωσε να εξουδετερώσει τον σφετεριστή και να ξαναπάρει το θρόνο του.

Κωνσταντίνος Ε', ο Κοπρώνυμος
Κωνσταντίνος Ε’

Η Εικονομαχία δεν είχε γίνει δεκτή από τους πάπες Γρηγόριο Β’ και Γρηγόριο Γ’ και ότι ο Λέων Γ’ στο αποκορύφωμα της διένεξης τους με τους πάπες τούς είχε αφαιρέσει την εκκλησιαστική διοίκηση της βυζαντινής Ιταλίας και του Ιλλυρικού. Όμως υπήρχε πάντοτε ο κίνδυνος των Λογγοβάρδων οι οποίοι είχαν καταλάβει από παλαιότερα την βόρεια Ιταλία (568). Έτσι πάπας και αυτοκράτορας αναγκάζονταν να συνεργάζονται στο πολιτικό πεδίο για αν αποτρέπουν το λογγοβαρδικό κίνδυνο.

Όμως το 751 συνέβη ένα γεγονός εξαιρετικής σημασίας για το μέλλον της βυζαντινής Ιταλίας και τις σχέσεις Βυζαντίου και Πάπα. Οι Λογγοβάρδοι, κατέλαβαν την Ραβέννα, την έδρα του βυζαντινού έξαρχου. Τότε ο πάπας Στέφανος ζήτησε βοήθεια από το Βυζάντιο. Ο Κωνσταντίνος δεν ανταποκρίθηκε και ο πάπας απευθύνθηκε στον βασιλιά των Φράγκων Πιπίνο τον Βραχύ. Ο τελευταίος εξεστράτευσε εναντίον των Λογγοβάρδων, τους νίκησε και επανέθεσε στον πάπα να κυβερνά τη Ρώμη και την περιφέρεια μέχρι τον ποταμό Πάδο εν ονόματι αυτού. Έτσι από τότε ιδρύθηκε το παπικό κράτος (754-755).

Έτσι το ζήτημα της εικονομαχίας και η πρόοδος των Λογγοβάρδων χώρισαν οριστικά τη Ρώμη από το Βυζάντιο και τη συνέδεσε με το κράτος των Φράγκων. Στο Βυζάντιο ανήκουν ακόμη η νοτιοδυτική χερσόνησος της Ιταλίας (Καλαβρία) και η Σικελία, όπου ενισχύθηκε το ελληνικό στοιχείο γιατί εκεί κατέφυγαν πολλοί διωκόμενοι εικονόφιλοι, μοναχοί και λαϊκοί.

Ο Κωνσταντίνος Ε’ παρακολούθησε το ζήτημα της εικονομαχίας από τότε που προέκυψε και είχε την ευκαιρία όχι μόνο να το ζήσει, αλλά και να το μελετήσει θεολογικώς. Η πείρα και η μελέτη του ζητήματος τον έπεισαν ότι έπρεπε να συγκληθεί Σύνοδος για να εγκρίνει επίσημα την κατάργηση της λατρείας των εικόνων.

Πράγματι στις 10 Φεβρουαρίου του 754, συνήλθε στο ανάκτορο της Ιερείας, στην μικρασιατική ακτή του Βοσπόρου, σύνοδος. Στη σύνοδο πήραν μέρος 338 επίσκοποι, όλοι εικονομάχοι. Ούτε ο Πάπας ούτε οι Πατριάρχες της Ανατολής είχαν στείλει αντιπροσώπους. Η Σύνοδος αναθεμάτισε τον Πατριάρχη Γερμανό και τον λαμπρό Θεολόγο και μοναχό Ιωάννη τον Δαμασκηνό. Χαρακτήρισε ως «είδωλα» τις εικόνες. Έτσι λοιπόν η εν Ιερεία Σύνοδος καταδίκασε τις εικόνες και θεώρησε τους εικονολάτρες εχθρούς του Κράτους.

Ο Κωνσταντίνος στο ζήτημα των εικόνων υπήρξε αυστηρότερος και ορμητικότερος από τον πατέρα του. Μετά το 763 άρχισαν οι συστηματικοί διωγμοί κατά των εικονολατρών. Φυλακίσεις, διωγμοί, εξορίες, τυφλώσεις, ρινοτμήσεις, μεταβολή των μοναστηριών σε στρατώνες, κλείσιμο των μοναστηριών, εξορίες μοναχών και άλλα. Τότε πολλά έργα τέχνης, εικόνες και ψηφιδωτά, καταστράφηκαν και σταμάτησε η πρόοδος της τέχνης.

Προς το τέλος της βασιλείας του ο Κωνσταντίνος έγινε ακόμα πιο σκληρός. Γι’ αυτό πολλοί μοναχοί αναγκάσθηκαν να φύγουν στη Δύση και κυρίως στη νότια Ιταλία και Σικελία, όπου καλλιέργησαν τη ζωγραφική και μετέδωσαν τη βυζαντινή τέχνη στην Ιταλία.

Οι σκληροί διωγμοί του Κωνσταντίνου κατά των εικόνων και των μοναχών ματαίωσαν το μεταρρυθμιστικό σχέδιο του πατέρα του. Ο Κωνσταντίνος Ε’ παρά το γεγονός ότι υπήρξε ικανότατος στρατιωτικός υβρίζεται από τους βυζαντινούς συγγραφείς, γιατί υπήρξε στο θέμα της εικόνας πολύ φανατικός. Όμως ο λαός δεν ξέχασε την στρατιωτική του αξία και γι’ αυτό όταν αργότερα ο Κρούμος έγινε πολύ επικίνδυνος για το Βυζάντιο πολλοί πήγαιναν στον τάφο του και τον παρακαλούσαν να αναστηθεί για να βοηθήσει την πολιτεία η οποία χανόταν (Θεοφάνης).

Αναμφισβήτητα ο Κωνσταντίνος Ε’ υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους αυτοκράτορες του Βυζαντίου, γιατί με τους πολέμους κατόρθωσε να κατατροπώσει τους δύο επικίνδυνους εχθρούς του Βυζαντίου, Άραβες και Βούλγαρους. Ως μελανό σημείο της πολιτικής του κρίνεται η σκληρότητα με την οποία αντιμετώπισε τους αντιπάλους της Εικονομαχίας. Ο γενναίος αυτός στρατηλάτης μετά από μαι ζωή γεμάτη αγώνες, αρρώστησε ξαφνικά κατά την τελευταία του εκστρατεία εναντίον των Βουλγάρων και άφησε την τελευταία του πνοή στις 14 Σεπτεμβρίου 775.

Please follow and like us:
error
fb-share-icon
error

Enjoy this blog? Please spread the word :)