Ολόκληρο το φθινόπωρο του 1912 ο ελληνικός στρατός προήλαυνε στην Ήπειρο με βασικό στόχο την απελευθέρωση των Ιωαννίνων από τους Τούρκους. Αρχές Φεβρουαρίου του 1913 το στρατηγείο της Ηπείρου είχε συγκεντρώσει 54.000 βλήματα τα οποία αντιστοιχούσαν σε 515 βολές για κάθε πολυβόλο. Επίσης με διαταγή του διαδόχου Κωνσταντίνου έγινε κατανομή του ρόλου του πυροβολικού: το πεδινό και βαρύ θα έβαλλε μόνο κατά των μόνιμων στόχων, δηλαδή του Μπιζανίου, ενώ το ορειβατικό θα παρακολουθούσε το πεζικό στις κινήσεις του για να το καλύπτει.
Πριν προετοιμάσει την επίθεσή του ο Κωνσταντίνος έστειλε στον Εσάτ πασά, στις 17 Ιανουραίου επστολή, στην οποία ζητούσε να παραδώσει τα Ιωάννινα για λόγους ανθρωπιστικούς, αφού και η Τουρκία είχε οπωσδήποτε χάσει τον πόλεμο. Αλλά η απάντηση του Τούρκου διοικητή ήταν αρνητική.
Το σχέδιο, που είχε καταρτίσει το στρατηγείο προέβλεπε ότι η νέα γενική επίθεση θα εκδηλωνόταν στις 20 Φεβρουαρίου, με συνδυασμένη επίθεση του ελλληνικού δεξιού και της ταξιαρχίας Μετσόβου εναντίον του αριστερού των αντιπάλων. Αλλά ο φόβος ότι το σχέδιο είχε διαρρεύσει και ότι θα ήταν προβληματικός ο συνδυασμός των κινήσεων στρατού-ταξιαρχίας οδήγησε τον Κωνσταντίνο να αλλάξει γνώμη τελευταία στιγμή (15 Φεβρουαρίου).
Σύμφωνα με το νέο σχέδιο ο στρατός της Ηπείρου χωριζόταν σε δύο τμήματα στρατιάς. Το Α΄ τμήμα απαρτιζόταν από την ταξιαρχία Μετσόβου -που θα ενεργούσε επίθεση αντιπερισπασμού στην γραμμή Μάζι-Κοντοβράκι και θα ερχόταν σε πεαφή με την 6η μεραρχία, ουλαμό βαρέως πυροβολικού των 105 και 5 πυροβολαρχίες πεδινού πυροβολικού που θα κάλυπτε το μέτωμο μέχρι το χάνι του Μπιζανίου. Η σύνθεση όλων των μονάδων του Α΄ τμήματος ήταν ελαττωμένη γιατί είχαν συνεισφέρει 10 τάγματα για τη ενίσχυση στου Β΄ τμήματος. Ο ρόλος του Α΄ τμήματος στη γενική επίθεση της 20ης Φεβρουαρίου θα ήταν ενεργήσει εικονική προσβολή των απέναντι του εχθρικών θέσεων, ώστε ο εχθρός να νομίσει ότι η επίθεση θα εκδηλωνόταν στο αριστερό του, σύμφωνα με το αρχικό σχέδιο.
Το Β΄ τμήμα που απαρτιζόταν από την 4η μεραρχία, το απόσπασμα Ολύτσικα και τις ενισχύσεις από το Α΄ τμήμα, δηλαδή από 23 συνολικά τάγματα, θα ενεργούσε την κύρια επίθεση στον τομέα της Μανωλιάσας. Στο τμήμα αυτό είχαν διατεθεί και 6 ορεινές πυροβολαρχίες γαι να το καλύπτουν στην προέλασή του. Η 2η μεραρχία παρέμενε ανεξάρτητη στο κέντρο της παρατάξεως, από το χάνι του Μπιζανίου μέχρι τη Μανωλιάσα, και θα ενεργούσε και αυτή περιορισμένη επίθεση στον τομέα Αυγού για να καλύψει ανατολικά το Β΄ τμήμα. Το υπόλοιπο πυροβολικό και το τμήμα ιππικού αποτελούσαν τη γενική εφεδρεία. Η επίθεση θα συνδυαζόταν με αποβατικές επιδείξεις του ναυτικού στους Αγίους Σαράντα, ώστε να απασχολείται η 23η τουρκική μεραρχία.
Ολόκληρη η 19η Φεβρουαρίου αναλώθηκε σε προπαρασκευή της επίθεσης από το πεδινό πυροβολικό της γενικής εφεδρείας. Κάθε πυροβόλο έριξε 150 βολές εναντίον των μόνιμων στόχων του Μπιζανίου με αρκετή επιτυχία, αφού οι τουρκικές θέσεις ήταν πιο εμφανείς από τις ελληνικές. Η απάντηση των τουρκικών πυροβολείων δεν υπήρξε αποτελεσματική.
Την ίδια μέρα ολοκληρώθηκε η συγκέντρωση των δυνάμεων του Β΄ τμήματος στα σημεία εξόρμησης. Εκεί χωρίστηκαν σε τρεις, περίπου ισοδύναμες φάλαγγες. Η πρώτη φάλαγγα τοποθετήθηκε στο ξεξιό του τμήματος, απέναντι από τα υψώματα του Καστριού και του Αγίου Ηλία, η δεύτερη στο κέντρο, στη νοτιοδυτική έξοδο του στενού της Μανωλιάσας, και η τρίτη στο αριστερό, απέναντι από τα υψώματα της Τσούκας και του Αγίου Νικολάου.
Στο μεταξύ η ταξιαρχία Μετσόβου είχε κινηθεί σύμφωνα με το σχέδιο. Στις 16 Φεβρουαρίου 6 τάγματά της ξεκίνησαν από το Μέτσοβο, αφήνοντας εκεί 5 λόχους για να καλύπτουν τα νώτα της. Στις 18 Φεβρουαρίου η ταξιαρχία είχε φτάσει στη γραμμή Χρυσοβίτσας-Ανθοχωρίου-Βουντονάσι, ενώ ο εχθρός κατείχε τα χωριά Τρίστενο, Πέτρα και Δεμάτι. Οι Τούρκοι υποχώρησαν χωρίς να δώσουν μάχη και έτσι το βράδυ της 19ης Φεβρουαρίου η ταξιαρχία βρισκόταν απέναντι από το Δρίσκο και το Κοντοβράκι.
Η γενική ελληνική επίθεση εκδηλώθηκε από τις πρώτες πρωινές ώρες της 20ης Φεβρουαρίου. Η επιχείρηση απασχόλησης των Τούρκων από το Α΄ τμήμα εκτλέστηκε σύμφωνα με το σχέδιο. Η 2η μεραρχία κατέλαβε τις απέναντι της εχθρικές θέσεις στον τομέα του Αυγού. Η ταξιαρχία Μετσόβου συνάντησε σφοδρή αντίσταση των Τούρκων στο Δρίσκο αλλά κατάφερε να καταλάβει το Κοντοβράκι. Η πρώτη και τρίτη φάλαγγα του Β΄τμήματος με ορμητικές επιθέσεις με την ξιφολόγχη, κατέλαβαν τους αντικειμενικούς τους σκοπούς (ύψωμα Καστριού, Αγίου Ηλία, Αγίου Νικολάου και Τσούκας) και σταθεροποίησαν τις θέσεις τους, έτοιμες για την συνέχιση της επίθεσης την επομένη.
Η δεύτερη φάλαγγα, αφού το πρωί εκβίασε την είσοδο του στενού της Μανωλιάσας, και το κατέλαβε σε όλο του το μήκος, το απόγευμα κατεδίωξε τους Τούρκους που υποχωρούσαν στα υψώματα προς την κατεύθυνση των Ιωαννίνων, και αφού κατέλαβε το εχθρικό στρατόπεδο πυροβολικού στον Άγιο Ιωάννη και απέκοψε τα τηλεφωνικά καλώδια Ιωαννίνων-Μπιζανίου βρέθηκε το βράδυ στις παρυφές της ηπειρωτικής πρωτεύουσας.
Στις 11 τη νύχτα έφθασε στις προφυλακές του 9ου τάγματος ευζώνων της 2ης μεραρχίας ένα αμάξι. Σε αυτό επενέβαιναν ο επίσκοπος Δωδώνης, ο υπολοχαγός Ρεούφ και ο υπολοχαγός Ταλαάτ και έφερναν μαζί τους επιστολή που υπογραφόταν από τους προξένους στα Ιωάννινα Ρωσίας, Αυστρο-Ουγγαρίας, Γαλλίας και Ρουμανίας και περιείχε πρόταση του Εσάτ προς τον Κωνσταντίνο για άμεση και χωρίς όρους παράδοση των Ιωαννίνων και του Μπιζανίου.
Το πρωί, ώρα 2, της 21ης Φεβρουαρίου οι απεσταλμένοι, συνοδευόμενοι από το διοικητή του 9ου τάγματος Ιωάννη Βελισσαρίου, έφθασαν στο στρατηγείο της 2ης μεραρχίας. Εκεί περίμεναν την άφιξη αυτοκινήτου που τους οδήγησε στις 4:30 στο Χάνι του Εμίν Αγά, όπου βρισκόταν το ελληνικό στρατηγείο. Ο Κωνσταντίνος συμφώνησε ασυζητητί με το περιεχόμενο της επιστολής και στις 5:30 δόθηκε διαταγή κατάπαυυης του πυρός σε όλες τις μονάδες. Οι απεσταλμένοι οδηγήθηκαν από τον ίδιο δρόμο, πίσω τα Ιωάννινα. Με αλλεπάλληλα τηλεγραφήματα του στρατηγείου προς τον βασιλιά , τον Πρωθυπουργό και το Υπουργείο Στρατιωτικών αναγγέλθηκε στην Αθήνα η χαρμόσυνη είδηση και το πρωί της 22ας Φεβρουαρίου 1913 οι μονάδες του Β΄ τμήματος, που είχαν εκτέλεσει την κύρια επίθεση, παρήλασαν στους δρόμους των Ιωαννίνων κάτω από επευφημίες των κατοίκων.
Με πληροφορίες από: Ιστορία του Ελληνικού Έθνους