Ο Μενέλαος Λουντέμης (1912-1977)

Ο Μενέλαος Λουντέμης (Αγία Κυριακή Αιγιαλού 14 Ιανουαρίου 1912 -Αθήνα 22 Ιανουαρίου 1977), με πραγματικό όνομα Δημήτρης Βαλασιάδης, ήταν ένας από τους αξιότερους και πολυδιαβασμένους συγγραφείς της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας. Γνωστός και με το προσωνύμιο «Μαξίμ Γκόργκι της Ελλάδας» (εκ του Ρώσου λογοτέχνη και ιδρυτή του σοσιαλιστικού ρεαλισμού στη λογοτεχνία), ο Λουντέμης υπήρξε ένας πολυγραφότατος δημιουργός, εκ των πιο αγαπημένων, που έφυγε απ΄τη ζωή στις 22 Ιανουαρίου του 1977, ένα χρόνο μετά την επιστροφή του απ’ τη Ρουμανία, όπου είχε παραπεμφθεί εξόριστος από τους στρατοδίκες 20 χρόνια νωρίτερα.

Ο Βίος του Μενέλαου Λουντέμη

Ο Μενέλαος Λουντέμης γεννήθηκε το 1912 στο χωριό Αγία Κυριακή της Μικράς Ασίας και μετά τη μικρασιατική καταστροφή, περιπλανήθηκε με την οικογένειά του ωσότου εγκατασταθούν τελικά στο χωριό Εξαπλάτανος της Έδεσσας το 1923.Ήταν γόνος εύπορης οικογένειας, όμως έχασε τα πάντα στον Μεγάλο ξεριζωμό, πράγμα που τον ανάγκασε να εργάζεται ήδη απ’ τα νεανικά του χρόνια πολύ σκληρά ως λούστρος, ψάλτης, δάσκαλος και λαντζιέρης.Στην κατοχή συμμετείχε ενεργά στην Εθνική Αντίσταση στο πλευρό του ΕΑΜ και διετέλεσε γραμματέας της οργάνωσης διανοουμένων. Η στράτευσή του στην Αριστερά και η πολιτική δράση του στους κόλπους του ΚΚΕ του στοίχισε την αποβολή του απ’ όλα τα γυμνάσια της χώρας, ενώ κατά τη διάρκεια του εμφυλίου συλλαμβάνεται για τα αριστερά του φρονήματα, δικάζεται για εσχάτη προδοσία και καταδικάζεται σε θάνατο, ποινή που, ωστόσο, δεν εκτελέστηκε ποτέ. Αντ’ αυτού, εξορίστηκε σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στη Μακρόνησο και στον Άι Στράτη, μαζί με αριστερούς διανοούμενους της εποχής, όπως τον Θεοδωράκη, τον Ρίτσο, τον Θέμο Κορνάρο και πολλούς άλλους.

Ο Μενέλαος Λουντέμης και η κληρονομιά του

Ο Μενέλαος Λουντέμης άφησε πίσω του μια αξιοσημείωτη πνευματική κληρονομιά, περίπου 45 βιβλίων, και δραστηριοποιήθηκε κυρίως το Μεσοπόλεμο, πράγμα που τον εντάσσει στον κύκλο των Ελλήνων λογοτεχνών του μεσοπολέμου που στράφηκαν προς τον κοινωνικό ρεαλισμό. Σύμφωνα με τον ίδιο μάλιστα, σκοπός του ήταν η καταγραφή της πραγματικότητας ως έχει και η ανάδειξη των μεγάλων κοινωνικών ανισοτήτων.Τα γραπτά του ένα κράμα γλυκού αισθαντισμού και λυρισμού με έντονους συμβολισμούς και βιωματικά στοιχεία, περιστρεφόμενα συνήθως γύρω από ένα κεντρικό χαρακτήρα που μοιράζεται μαζί μας την προσωπική οπτική της μοναξιάς, της δυστυχίας του κόσμου, της κοινωνικής καταπίεσης, του ανεκπλήρωτου έρωτα.

Ενδεικτικά, τα γνωστότερα μυθιστορήματά του: «Οι κερασιές θα ανθίσουν και φέτος», «Συννεφιάζει», αλλά και το μπεστ-σέλερ του «Ένα παιδί μετράει τ’ άστρα», είναι μερικά από τα πιο πολυδιαβασμένα έργα των δεκαετιών 1950, ’60, ’70.

Τα διηγήματα και ποιήματά του μια διαυγής «κραυγή» ρεαλισμού, αμεσότητας και λυρισμού.

Για τις πικρές «αλήθειες» στα έργα του, την πηγαία ευαισθησία και το υπαρξιακό του βάθος, για αυτούς και άλλους πολλούς λόγους, τον θυμόμαστε και διαβάζουμε τα ποιήματά του με την ίδια συγκίνηση και αγάπη. Ούτως η άλλως, τα περισσότερα είναι και παραμένουν διαχρονικά, καθιστώντας τον έναν από τους πιο παθιασμένους και τρυφερούς παρατηρητές της σκληρής ελληνικής, αλλά και απανταχού πραγματικότητας.

Πηγή: https://www.neolaia.gr/2019/01/27/menelaos-loudemis-poiimata/