Η Αγία Μαύρα καταστράφηκε από έναν σεισμό το 1826 και ξαναχτίστηκε κατόπιν με την προοπτική της αντιμετώπισης της επανάληψης μιας παρόμοιας κατάστασης. Έτσι τα θεμέλια των περισσότερων κτιρίων είναι βαθιά, με συμπαγή πέτρα, είναι ανωδομή είναι απλός, γερός σκελετός, από ξύλο δρυός και η τοιχοποιία από πλίνθους και γυψομάρμαρο. Σε περίπτωση μελλοντικών σεισμών, ελπίζεται ότι οι ζημιές θα είναι μηδαμινές, παρ΄όλο που σε περίπτωση φωτιάς οι συνέπειες θα είναι σοβαρές. Οι μικρές σεισμικές δονήσεις είναι συχνές.
Ο ρυθμός στην καλύτερη κατηγορία οικοδομών είναι μάλλον ιταλικός παρά οτιδήποτε άλλο και δεν στερείται γραφικότητας. Έχει «σπασμένες» γραμμές και κανένα από τα παρακείμενα σπίτια δεν είναι ίδιο με το άλλο. Όλοι οι δρόμοι, εκτός από τους κύριους, είναι στενοί, βρώμικοι και κακοστρωμένοι. Τα καλύτερα σπίτια έχουν μεγάλα ευρύχωρα δωμάτια, γαλλικά παράθυρα, μάλλον ελαφριά, γιατί το κλίμα σπάνια απαιτεί μεγάλη προστασία από το κρύο και η ζέστη λέγεται ότι δεν είναι υπερβολική. Τα μικρότερα σπίτια είναι σκοτεινά και βρώμικα και τα δωμάτια μικρά και άθλια.
Οι εκκλησίες δεν είναι μεγάλες και χτίζονται σε ρυθμό που είναι κοινός στην Ανατολή, εκτός από εκείνες που χτίζονται στις πλούσιες και πολυτελείς πόλεις. Είναι επιμήκεις, λιτές κατασκευές, με ένα μικρό πρόσθετο καμπαναριό με δύο καμπάνες. Εξωτερικά είναι χωρίς διάκοσμο, ενώ η εσωτερική διακόσμηση περιλαμβάνει κάποιες μορφές, που είναι ζωγραφισμένες πάνω στο χώρισμα μεταξύ κυρίως ναού και Αγίας Τράπεζας, που φτάνει μέχρι την οροφή. Ο αριθμός των εκκλησιών είναι μεγάλος σε σχέση με το μέγεθος και τον πληθυσμό της πόλης. Η Αγία Μαύρα είναι έδρα Αρχιεπισκοπής και υπάρχει μεγάλος αριθμός ιερέων, οι οποίοι ανήκουν στην κατηγορία των άγαμων ιερέων.
Έξω από την πόλη βρίσκεται ένα ημιτελές, κομψό, πέτρινο κτίριο σε ρυθμό αρχαίου ναού, που προοριζόταν να αφιερωθεί στην προστάτιδα της πόλης Αγία Μαύρα. Αφού μπήκαν τα θεμέλια και οι τοίχοι σηκώθηκαν σε ύψος 1,30 μ. από το έδαφος και όταν μεταφέρθηκε στο σημείο ανέγερσης ένας τεράστιος αριθμός τετραγωνισμένων και αδιαμόρφωτων ογκόλιθων από τα ερείπια της αρχαίας Λευκάδας, οι εργασίες σταμάτησαν και φαίνεται ότι θα παραμείνει ένα μνημείο απερισκεψίας, επιδεικτικής εκκεντρικότητας, βάρβαρης και ανώφελης καταστροφής ενός από τα μεγαλοπρεπέστερα απομεινάρια αρχαιοτήτων. Θα ήλπιζε κανείς ότι οποιοσδήποτε είχε το παραμικρό ίχνος φιλελεύθερης μόρφωσης και εκτιμούσε την αξία των αρχαίων μνημείων τέχνης, δεν θα κατέστρεφε εντελώς, με τη θέληση του, ένα από τα ελάχιστα υπάρχοντα κατάλοιπα των ολοκληρωμένων πυλών των κυκλώπειων τειχών. Μια τέτοια πύλη όμως, υπήρχε στη Λευκάδα μέχρι που καταστράφηκε χάριν ενός σύγχρονου ναού, που οι πέτρες του μπορούν ακόμη να αναγνωριστούν ανάμεσα στους μεγάλους ογκόλιθους και τον παρακείμενο δρόμο.
Μπροστά και σε κάθε πλευρά της Αμαξικής, βρίσκονται τα ρηχά νερά της λιμνοθάλασσας. βαθμιαία μειούμενα σε βάθος και σε πολλά σημεία ήδη περιορισμένα σε λίγα εκατοστά του μέτρου. Λιγότερη ζημιά προκύπτει από τη λιμνοθάλασσα αυτή απ΄ό,τι θα περίμενε κανείς, και λίγες φορές περνά ένα καλοκαίρι και ένας χειμώνας με πολύ πυρετό. Τόσο λίγο ανθυγιεινό, πράγματι είναι το τελματώδες, ρηχό, θαλασσινό νερό, ώστε το οχυρό που περιβάλλεται εξ ολοκλήρου λέγεται ότι είναι μοναδικό υγιεινό. Πιθανόν ο μικρός πληθυσμός και η απόσταση του οχυρού σχετίζονται με την εξαίρεση αυτή. Υπάρχουν πολλές αλατούχες πηγές στην περιοχή, οι οποίες δεν θεωρούνται ότι δηλητηριάζουν τον αέρα. Φαίνεται ότι ολόκληρο το καλοκαίρι, τότε που τα περισσότερα νησιά υποφέρουν από από ελονοσία, οι μόνιμες στεριανές και θαλασσινές αύρες διατηρούν την πόλη και την περιοχή σε καλή υγεία. Λίγη οργανική ύλη βρίσκεται μέσα στο νερό και υπάρχει αφθονία ψαριών.
Το παλιό οχυρό, χτισμένο σε μια από τις κύριες προεκτάσεις της γενικά στενής λωρίδας γης που περιβάλλει τη λιμνοθάλασσα, είναι ενδιαφέρον και κατά το Μεσαίωνα πρέπει να ήταν ισχυρό. Δεν θα μπορούσε βέβαια να σταθεί απέναντι στο σύγχρονο πυροβολικό. Καλύπτει μεγάλη έκταση και περιλαμβάνει και άλλα μικρότερα οχυρά. Φέρει τα σύμβολα των επιτυχημένων διοικητών του, οι οποίοι σε κάθε τροποποίηση στο κτίριο επιστράτευαν τα παλιά υλικά κάθε είδους.
Υπάρχουν τείχη όλων των ειδών, προμαχώνες, προωθημένα αμυντικά έργα, κατασκευασμένα κυρίως από Τούρκους, αλλά οι φυλακές και τα μπουντρούμια προστέθηκαν από τους Βενετούς, τους παλαιούς τυράννους και τώρα σκλάβους της Ανατολικής Μεσογείου. Σε αυτά έχουν προστεθεί σύγχρονες στρατώνες και προχώματα. Το οχυρό παρουσιάζει ενδιαφέρον για τις ιστορικές του μνήμες παρά για τα σημερινά του λείψανα.
Υπάρχει ένα τούρκικο τζαμί, αρχικά ίσως ένα ειδωλολατρικός ναός και τελικά εκχριστιανισμένο από τους Βενετούς. Ως χριστιανικός ναός έχει με τη σειρά του χρησιμοποιηθεί από Έλληνες και Ρωμαίους, παπικά και ορθόδοξα εκκλησιάσματα και τώρα, τελικά, υπό την αγγλική διοίκηση, έχει μετατραπεί σε αποθήκη.
Όταν βλέπει κανείς τη λιμνοθάλασσα από οποιονδήποτε από τους γύρω λόφους,η χαμηλή λωρίδα ξηράς από άσπρη άμμο που φτάνει μέχρι το κάστρο Teki στην ηπειρωτική Ελλάδα, η μεγάλη καλλιεργημένη έκταση γης, με ένα σπίτι και μια εκκλησία και ελιές, που προβάλλει από την αμμώδη λωρίδα ξηράς, προς τη λίμνη κοντά και απέναντι από την πόλη, το μεγάλο περιτείχισμα του οχυρού με τους προμαχώνες του και τα προωθημένα οχυρά του, οι αλατούχες πηγές νότια και ένας κωνικός λόφος κοσμημένος με τα ερείπια ενός διαλυμένου οχυρού, οικοδομημένου από τους Τούρκους, απέναντι από τις αλατούχες πηγές, όλα αυτά μαζί αποτελούν ένα ευχάριστο και εντυπωσιακό σύνολο.
Αμέσως μετά την Αγία Μαύρα, μέχρι τους πρόποδες των λόφων, μερικά μίλια μέσα στην ηπειρωτική χώρα, υπάρχει μια πεδιάδα λίγο πιο πάνω από το επίπεδο της λωρίδας της ξηράς καλυμμένη σχεδόν εξ ολοκλήρου στη δυτική πλευρά με υπέροχα ελαιόδεντρα, και στην άλλη πλευρά, καλλιεργημένη εν μέρει με κηπευτικά, οπωροφόρα δέντρα και σιτηρά. Αυτή η εύφορη, μεγάλη έκταση αποδίδει πλούσια και κερδοφόρα σοδειά και συνδυάζει ομορφιά με πλούτο. Οι ελαιώνες είναι πολύ παλαιοί και έχουν δέντρα με τεράστια ανάπτυξη. Σε ένα μέρος παρατήρησα τρεις κορμούς, καθένας από τους οποίους είχε περίμετρο 2-2,5 μέτρα, που μεγαλώνουν μέσα στον ίδιο φλοιό. Η ολική περίμετρος δεν θα έπρεπε να είναι μικρότερη από 10 μέτρα. Την ηλικία ορισμένων από αυτούς τους κορμούς μόνο να τη μαντέψει μπορεί κανείς, αλλά σίγουρα πρέπει να είναι εξαιρετικά μεγάλη.
Δεν παρατηρείται κάποια τάξη στο φύτεμα αυτών των δέντρων και τα νέα δέντρα είναι ατάκτως τοποθετημένα με τα παλιά, αλλά όλα είναι καλά φροντισμένα, καθώς και το χώμα, που είναι γενικά καλής ποιότητας σε αυτό το μέρος στην Αγία Μαύρα, και που στο μεγαλύτερο μέρος του είναι οργωμένο ή είναι τουλάχιστον διαθέσιμο για βοσκή προβάτων και βοοειδών. Οι ελαιώνες τώρα φτάνουν σχεδόν μέχρι την άκρη της λιμνοθάλασσας, όπου πρέπει να έχουν προχωρήσει βαθμιαία ακολουθώντας την υποχώρηση του νερού.