Οι διωγμοί του θρακικού, του μικρασιατικού και του ποντιακού ελληνισμού στα 1913-1914 και 1916-1922 και η Αρμενική Γενοκτονία στα 1915-1916, παρά τις ποσοτικές διαφορές, αποτελούσαν όψεις του ίδιου νομίσματος, της πολιτικής δηλαδή των Νεοτούρκων να επιτύχουν -με τη μέθοδο των απελάσεων και των εκτοπισμών ή και της προμελετημένης φυσικής εξόντωσης- το δραστικό εκτουρκισμό των αλλογενών στοιχείων της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Οι διωγμοί των Ελλήνων του 1913-1914 απετέλεσαν την αρχική φάση του σχεδίου. Άλλωστε συνδυάστηκαν και με τις πρώτες προσπάθειες για την αναγκαστική ανταλλαγή των μουσουλμάνων της Μακεδονίας με τους Έλληνες της Ανατολικής Θράκης. Ακολούθησε η Γενοκτονία των Αρμενίων. Στην περίπτωση των διώξεων των Ελλήνων του Πόντου -με τις οποίες ολοκληρώθηκε το σχέδιο- εφαρμόστηκαν ταυτόχρονα οι μέθοδοι που είχαν δοκιμαστεί στα 1913-1914 και στα 1915-1916.
Το γεγονός εξάλλου ότι τα πρώτα πογκρόμ εναντίον των ελληνικών πληθυσμών στην Ανατολική Θράκη και τη Δυτική Μακεδονία δεν απλώθηκαν στην Κωνσταντινούπολη και τη Σμύρνη και ότι τελικά ανεστάλησαν στο βιλαέτι του Αϊδινίου, αλλά όχι στη Μικρασιατική ενδοχώρα, υποδηλώνει την ίδια επιλεκτική τακτική έναντι των Αρμενίων των ίδιων περιοχών. Αλλά και η μεθοδολογία των εκτοπίσεων στις αφιλόξενες ανατολικές και νοτιοανατολικές επαρχίες της αυτοκρατορίας ήταν επίσης πανομοιότυπη. Ακόμα και η υποχρεωτική στρατολόγηση στα περιβόητα «τάγματα εργασίας» εφαρμόστηκε σχεδόν ταυτόχρονα στους Έλληνες και στους Αρμενίους με ανάλογα για τους δύο μοιραία αποτελέσματα.
Η εκτίμηση για τον ενιαίο χαρακτήρα της πολιτικής των Νεότουρκων έναντι των δύο χριστιανικών ενοτήτων της Οθωμανικής αυτοκρατορίας ήταν διάχυτη κατά τη διάρκεια του πολέμου. Άλλωστε οι διωγμοί τους πραγματοποιούνταν παράλληλα και, μερικές φορές, σε συνδυασμό μεταξύ τους. Οι ελληνικές μάλιστα πρεσβευτικές και προξενικές εκθέσεις της περιόδου της Γενοκτονίας συχνά δεν κάνουν διάκριση μεταξύ του ενός και του άλλου λαού.
Από την πλευρά τους οι Τούρκοι επεδίωκαν με τις διώξεις του ελληνικού στοιχείου να προκαλέσουν την έξοδο της Ελλάδας στον πόλεμο εναντίον των Γερμανών και των συμμάχων τους, για να την χρησιμοποιήσουν ως πρόσχημα όχι μόνο για να πάρουν τη ρεβάνς της ήττας τους στους Βαλκανικούς Πολέμους, αλλά και για να έχουν τη δυνατότητα να να ολοκληρώσουν την εξουδετέρωση και των χριστιανικών πληθυσμών. Η αρμενική συμμετοχή στο ρωσικό μέτωπο της Υπερκαυκασίας το χειμώνα του 1914-1915 αποτέλεσε το βασικό επιχείρημα του νεοτουρκικού καθεστώτος για να δικαιολογήσει τους εκτοπισμούς των Αρμενίων.
Ο ιδιαίτερα αιματηρός χαρακτήρας της Γενοκτονίας των Αρμενίων δεν θα πρέπει να αποδοθεί αυστηρά στο μίσος των Τούρκων για την αρμενική εθνότητα, αλλά και σε άλλα αίτια: οι Αρμένιοι μη διαθέτοντας εθνική εστία, ήταν αποστερημένοι, από τη μια μεριά, κάποιας υποτυπώδους έστω, όπως οι Έλληνες, διπλωματικής υποστήριξης, από την άλλη, δεν μπορούσαν να υπαχθούν στη μεθοδολογία της εκβιαστικής ανταλλαγής των πληθυσμών. Για λόγους άλλωστε πολιτικούς αναβλήθηκε και η ελληνική φάση του ενιαίου εκείνου «προγράμματος» εθνοκάθαρσης: το Βερολίνο παρέβαινε συνεχώς αποτρεπτικά στη νεοτουρκική ηγεσία, σε μια προσπάθεια να κρατήσει την αμφιταλαντευόμενη Ελλάδα στην ουδετερότητα. Επιπλέον δεν ήθελε να εξασθενίσει η θέση του βασιλιά Κωνσταντίνου έναντι του Βενιζέλου, ο οποίος επικαλούμενος την ανάγκη της σωτηρίας των ομογενών από τις διώξεις, πάσχιζε να επιτύχει είτε τη σύμπηξη ενός βαλκανικού αντιτουρκικού συνασπισμού είτε ακόμα και την κήρυξη πολέμου εναντίον της Τουρκίας, με την υποστήριξη βέβαια της Αντάντ.
Τελικά η εξέλιξη των άτυχων, και για τις δύο εθνότητες, πολέμων τους με τους Τούρκους εθνικιστές στα 1918-1922 πρόσφεραν de facto στους κεμαλιστές την ποθητή «λύση» και του ελληνικού και του αρμενικού τους προβλήματος: η μαζική έξοδος των Ελλήνων και των λειψάνων των Αρμενίων από τα ανατολικά προς τον Καύκασο και από τα δυτικά και νότια προς τη Σμύρνη και από εκεί προς την Ελλάδα το 1919-1922, σε συνδυασμό με την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1923, αποσόβησε ipso facto την επανάληψη της ολικής τους εξολόθρευσης.
