Οι μεταρρυθμίσεις του Τρικούπη αποδείχθηκαν δαπανηρές, και γι΄αυτόν το λόγο εξόργισαν πολλούς κύκλους. Το 1882 αύξησε τη φορολογία κατά 12%. Οι κύριες αυξήσεις έγιναν στα κρατικά μονοπώλια, στους τελωνειακούς δασμούς, στα τέλη κατανάλωσης και στο φόρο αροτριώντων κτηνών. Αλλά και με αυτά ακόμα τα μέτρα δεν πέτυχε να ισοσκελίσει τον προϋπολογισμό: οι δαπάνες ανέρχονταν σε 80 εκατομμύρια δραχμές, ενώ τα κρατικά έσοδα είχαν μείνει στάσιμα στα 68 εκατομμύρια δραχμές. Παρά την υπόσχεσή του ότι ως το τέλος του 1883 θα υπήρχε πλεόνασμα, το έλλειμμα εξακολουθούσε να μεγαλώνει και το 1885 έφτασε σχεδόν τα 60 εκατομμύρια.
Αναλαμβάνοντας την κυβέρνηση εκείνο τον χρόνο ο Δεληγιάννης, σε μια προσπάθεια ισοσκελισμού του προϋπολογισμού, περιέκοψε δραστικά τις δαπάνες ακόμα και για την παιδεία και κατάργησε τα αντιδημοτικά μονοπώλια σπίρτων και τσιγαρόχαρτου. Περιόρισε τέλος το φόρο κατανάλωσης για τον καπνό και το κρασί. Κατάργησε επίσης και τις δημοσιοϋπαλληλικές μεταρρυθμίσεις του Τρικούπη και γέμισε τη δημόσια διοίκηση με θεσιθήρες που είχαν υποδείξει οι κομματικοί του φίλοι.
Αλλά τα μέτρα που πήρε δεν ήταν αρκετά για την αναστύλωση των δημοσιονομικών, που επιβαρύνθηκαν επικίνδυνα από την επιστράτευση που κήρυξε τον Σεπτέμβριο του 1885. Η επιστράτευση ανέβασε το έλλειμμα στα 66 εκατομμύρια δραχμές. Όταν ο Τρικούπης ξανάγινε πρωθυπουργός το 1886 χειροτέρεψε τα πράγματα καταργώντας τις περιστολές των δαπανών που είχε θεσπίσει ο Δεληγιάννης και εισάγοντας πάλι τις φορολογίες που είχαν καταργηθεί.
Τα δημοσιονομικά της Ελλάδας βρέθηκαν σε άθλια κατάσταση κατά τα επόμενα πέντε χρόνια. Μεταξύ 1879 και 1890 η Ελλάδα έκλεισε όχι λιγότερα από έξι δάνεια συνολικού ύψους 630 εκατομμύριων δραχμών. Από το ποσό αυτό η Ελλάδα δεν εισέπραξε παρά μόνο 459 εκατομμύρια γιατί τα δάνεια εκδίδονταν 25 ή 30% κάτω από το ονομαστικό ποσό. Το μεγαλύτερο μέρος αυτών των χρημάτων δαπανήθηκε στο εξωτερικό είτε για την αγορά εξοπλισμού είτε για τόκους που οφείλονταν για το συνολικό ποσό. Μόλις εκατό εκατομμύρια περίπου έμειναν στη διάθεση της Ελλάδας και ένα μεγάλο μέρος από το ποσό αυτό χρειαζόταν για την κάλυψη των ελλειμμάτων του προϋπολογισμού. Έτσι δεν έμεναν παρά ελάχιστα χρήματα, για παραγωγικές επενδύσεις.
Το τελικό αποτέλεσμα ήταν ότι το εθνικό χρέος εξακολούθησε να ανεβαίνει, παρά το διπλασιασμό του ύψους της φορολογίας κατά την περίοδο 1873-1893 και παρά τη σύναψη εμπορικής συμφωνίας με τη Μεγάλη Βρετανία τον Μάρτιο του 1890. Κατά το τέλος αυτής της περιόδου απορροφούσε το ένα τρίτο σχεδόν των εσόδων, που είχαν ανέβει από 30 εκατομμύρια περίπου σε 100 εκατομμύρια σχεδόν.
Η κατάσταση χειροτέρεψε όταν το 1893 κατέρρευσε η αγορά ελληνικής σταφίδας. Η χώρα αντιμετώπισε το φάσμα της χρεωκοπίας. Για να αντιμετωπίσει την κατάσταση ο Τρικούπης, που είχε κατορθώσει να συνομολογήσει καινούργιο δάνειο, περιέκοψε το επιτόκιο των παλαιών δανείων κατά 70%. Ακολούθησαν μακρές και κοπιαστικές διαπραγματεύσεις και μόλις τον Φεβρουάριο του 1897 κατόρθωσε ο Δεληγιάννης να φτάσει σε συμβιβασμό με τους πιστωτές της Ελλάδας. Παρόλο όμως που η στάση των Βρετανών ομολογιούχων μπορεί να χαρακτηριστεί πολύ λογική, οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι, με πρώτους τους Γερμανούς, αξίωναν ούτε λίγο ούτε πολύ την ίδρυση διεθνούς επιτροπής ελέγχου των δημοσιονομικών της Ελλάδας.
Ενώ είναι αλήθεια ότι ο Τρικούπης υπερτίμησε τις παραγωγικές ικανότητες της ελληνικής οικονομίας, αληθεύει επίσης ότι στις προσπάθειες που έκανε να εφαρμόσει τα προγράμματα του είχε να αντιμετωπίσει τη φοροδιαφυγή και κρίσιμες καταστάσεις στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής, που έγιναν δυσβάσταχτο βάρος για το δημόσιο ταμείο. Ένα τουλάχιστον πράγμα ήταν σίγουρο: ότι η Ελλάδα δεν διέθετε τα μέσα να ακολουθήσει με επιτυχία μια δυναμική εξωτερική πολιτική αντίθετη προς την πολιτική των συνασπισμένων Δυνάμεων. Μόνη της δεν ήταν θέση να τα βγάλει πέρα με την Τουρκία, που είχε αρχίσει να παίρνει μέτρα για την στρατιωτική της οργάνωση.
Και όμως ο Τρικούπης όπλισε την Ελλάδα με ένα σημαντικό στοιχείο: έβαλε τις υποδομές του οδικού συστήματος και του σιδηροδρομικού δικτύου. Ακόμα βασικότερο ήταν το γεγονός ότι υπό τον έλεγχο του Τρικούπη η Ελλάδα άρχισε να αναπτύσσει τη βιομηχανία, τη ναυτιλία και τη γεωργία της, εξέλιξη που αντικατοπτρίστηκε στη μεγάλη άνοδο των δημοσίων εσόδων από το 1873. Το φαινόμενο όμως αυτό δεν οφειλόταν μόνο στις ενέργειες της κυβέρνησης: ήταν η συνέπεια της επίδρασης του ευρωπαϊκού κεφαλαίου, που έγινε ήδη αισθητή τόσο γενικά στη χερσόνησο του Αίμου όσο και στο ασιατικό τμήμα της Τουρκίας.
Με πληροφορίες από: Ιστορία του Ελληνικού Έθνους
Με πληροφορίες από: Η ενοποίηση της Ελλάδας, Douglas Dakin