Το Στάλινγκραντ βρίσκεται επάνω στον Βόλγα, κοντά στην Κασπία θάλασσα και εδώ πρόκειται να εκτυλιχθεί η συγκλονιστικότερη, ενδεχομένως, μάχη (πολιορκία πόλης) του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και οπωσδήποτε η αποφασιστικότερη για την τροπή των πραγμάτων. Το Βόλγκογκραντ (Στάλινγκραντ, προς τιμήν του Στάλιν) είναι μια πόλη, όπως το λέει και το όνομά της, πάνω στον Βόλγα και το καλοκαίρι ο Βόλγας ρέει, αλλά τον χειμώνα το κρύο είναι σε αυτές τις περιοχές οξύτατο, βαρύτατο και ο Βόλγας παγώνει, όπως και όλο το τοπίο, πόσω μάλλον το 1941, ’42, ’43, οπότε οι χειμώνες ήταν ιδιαίτερα βαρείς.
Οι Χιτλερικοί επιτέθηκαν το προχωρημένο καλοκαίρι του 1942 στο Στάλινγκραντ και ο σοβιετικός στρατός έδωσε μάχες απελπισμένες, για να κρατήσει τους Χιτλερικούς εκτός πόλης. Όμως τα πράγματα δεν πήγαν καλά για τον Κόκκινο Στρατό, καθώς οι Γερμανοί με τους συμμάχους τους μπήκαν μέσα στο Στάλινγκραντ και κατέλαβαν την πόλη. Αυτό που κάνει το Στάλινγκραντ τόσο ξεχωριστό είναι το γεγονός ότι οι μαχητές του Στάλινγκραντ, οι μαχητές του Κόκκινου Στρατού, παρότι η αντίπαλη πλευρά μπήκε μέσα στην πόλη, δεν σταμάτησαν την άμυνά τους. Δεν υπήρχε περίπτωση να πέσει το Στάλινγκραντ! Ο Κόκκινος Στρατός, ο σοβιετικός λαός ήξεραν ότι αν πέσει το Στάλινγκραντ, τέλειωσε. Επομένως δεν υπήρχε η πολυτέλεια της υποχώρησης ούτε της ήττας.
Εξ αυτού ο Κόκκινος Στρατός συνέχισε να μάχεται εναντίον των Γερμανών μέσα σε μία απελπισμένη μάχη ένθεν και ένθεν, διότι στο μεταξύ έπεσαν οι θερμοκρασίες, πάγωσε ο Βόλγας, οι θερμοκρασίες έφτασαν σε απίστευτα χαμηλά επίπεδα. Οι Γερμανοί και οι Ρώσοι βρίσκονται μέσα στην πόλη ο ένας δίπλα στον άλλον, στα ίδια κτίρια, στον έναν όροφο είναι ο Γερμανός στον άλλον όροφο ο Ρώσος. Γίνονται μάχες σώμα με σώμα. Δεν είναι δηλαδή δύο ξεχωριστοί στρατοί, που ο ένας είναι καθαρά εδώ και ο άλλος είναι εδώ (εκεί) και γίνονται κάποιες μάχες. Είναι ο ένας μέσα στον άλλον.
Αυτό κάνει τον πόλεμο -για την κατάληψη, από τη μια πλευρά και την υπεράσπιση από την άλλη, του Στάλινγκραντ- τόσο σπαρακτικό και για το γεγονός ότι δεν ήταν εύκολο το να στέλνονται ενισχύσεις στη μία ή στην άλλη πλευρά. Δεν ήταν βέβαιο ότι θα φτάσει στη σωστή πλευρά. Και τούτο διότι ήταν μπλεγμένες οι δυνάμεις μεταξύ τους.
Οι Σοβιετικοί τελικά θα μπορέσουν να αναστείλουν την εξέλιξη των πραγμάτων και να απωθήσουν και τελικά να κατανικήσουν τις δυνάμεις του Άξονα, όταν τον Φεβρουάριο του 1943 πλέον ο Ζούκωφ, με μία του εντυπωσιακή κίνηση, ερχόμενος με στρατό να ενισχύσει την άμυνα του Στάλινγκραντ, συλλαμβάνει ολόκληρη την 6η Γερμανική Στρατιά του στρατηγού (φον) Πάουλους (Friedrich Paulus), η οποία επίσης ερχόταν να ενισχύσει την άμυνα των Γερμανών. Ήταν το τέλος των γερμανικών ελπίδων για κατάληψη του Στάλινγκραντ.