Η Λέσβος τον 7ο και 6ο αιώνα π.Χ. παρουσίασε πολύ μεγάλη πνευματική και καλλιτεχνική δραστηριότητα. Ο Πιττακός, ένας από τους επτά σοφούς της αρχαιότητας, και οι λυρικοί ποιητές, η Σαπφώ και ο Αλκαίος, κατάγονταν από τη Λέσβο. Οι δύο τελευταίοι είναι περίπου σύγχρονοι και παρουσιάζουν το κοινό χαρακτηριστικό: το έργο τους είναι στενά συνδεδεμένο με περιστατικά της ζωής τους.
Εκείνο που προέχει στη ζωή του Αλκαίου, που γεννήθηκε στη Μυτιλήνη, είναι η ανάμειξη του με την πολιτική ζωή της πόλης του καθώς ο ίδιος ανήκε σε αριστοκρατική τάξη. Βρέθηκε σε πολύχρονη αντιπαράθεση με τους τυράννους, που, στηριγμένοι στο δημοκρατικό πλήθος, πήραν την εξουσία. Έτσι γνώρισε περιπέτειες, πήρε μέρος σε εμφυλίους πολέμους, γεύτηκε την εξορία. Από όλα αυτά εμπνεύστηκε τα περίφημα στασιωτικά (πολιτικά) ποιήματα του, που μαζί με τα ερωτικά και τα συμποσιακά αποτελούν το κύριο μέρος του έργου του. Βασικό χαρακτηριστικό είναι το έντονο πάθος για ό,τι τον απασχολεί.
Ο Αλκαίος γράφει
Αγριοκαίρι
Τι ανέμων ταραχή είν΄ αυτή δε νιώθω
κυλάει το κύμα δώθε, κείθε, ολούθε,
κι εμάς, στη μέση, με το μαύρο πλοίο
μακριά μας σέρνει
τ΄ αγριοκαίρι βαριά μας πολεμάει,
μες της σεντίνας τα νερά είν΄ η βάση
του καταρτιού, και το πανί, σκισμένο
κουρέλι είν΄ όλο
τα σκοινιά έχουν λασκάρει…
Πολέμα τ’ αγριοκαίρι
Ο Δίας ρίχνει βροχή, βαρύς χειμώνας
από τον ουρανό, τα ρέματα έχουν
παγώσει και τα δέντρα μες στο λόγγο
το βάρος δε μπορούν πια να σηκώσουν.
Πολέμα τ΄ αγριοκαίρι, ξύλα ρίχνε
στη φωτιά, βάζε μπόλικο κρασάκι
γλυκόπιοτο, και γέρνε το κεφάλι
στο μαλακό σου απάνω μαξιλάρι.
Ο γυρισμός του αδελφού
Μας ήρθες απ΄της γης την άκρη, με ένα
σπαθί που ΄ναι χρυσόδετη η λαβή του
και φιλντισένια, αφού, της Βαβυλώνας
βοηθώντας το λαό σε πόλεμό τους,
ένα ανδραγάθημα έκαμες μεγάλο,
έναν εχθρό τους, μαχητή γιγάντιο,
που μια παλάμη του ΄λειπε να φτάσει
τις πέντε πήχες, σκότωσες στη μάχη
κι έτσι απ΄τα βάσανα έσωσες εκείνους.
