Η Αχαΐα (19ος αιώνας)

Η Αχαΐα οικειοποιήθηκε το όνομα της. Οι πρώτοι κάτοικοι της ονομάζονταν Ίωνες και τα εδάφη τους περιελάμβαναν δώδεκα πόλεις, διαίρεση που διατήρησαν όταν μετανάστευσαν στη Μικρά Ασία, όπως αναφέρει ο Ηρόδοτος. Είναι αξιοσημείωτο ότι τα επτά νησιά, δυτικά της Αχαΐας, διατηρούν ακόμη την αρχαία ονομασία τους, Ιόνιοι Νήσοι, ενώ η ηπειρωτική Ιωνία, έχει εδώ και αιώνες αλλάξει θέση και έχει περάσει σε ένα άλλο μέρος του κόσμου.

Η Αχαΐα
Χαλκογραφία της πόλης της Πάτρας

Στο πρωινό μας εγερτήριο ανακαλύψαμε μια ακτή όπου όπου διακρίναμε καμήλες να περιπλανώνται ελεύθερα. ήταν πρωτόγνωρο θέαμα για μας. Οι καμήλες είχαν εγκαταλειφθεί από εκεί από τον αιγυπτιακό στρατό. Λίγο μακρύτερα, πίσω από μερικά χαμόσπιτα, ορθωνόταν μια υψηλή οροσειρά με διπλή κορυφογραμμή, όπου δέσποζε ένα μεγάλο κάστρο του οποίου οι Ενετοί μάτισαν τα τείχη πάνω στα ελληνικά θεμέλια.

Κάθισα πάνω σε ένα ύψωμα με τον γιο του οικοδεσπότη μας και τον ανιψιό του. Ζωγράφιζα ήσυχα όταν το σφύριγμα μιας σφαίρας με πληροφόρησε πόσο επικίνδυνο ήταν το σημείο αυτό. Ένα μέτρο χαμηλότερα και θα με έβρισκε στο κεφάλι. Οι οδηγοί μας, που παρατήρησαν ότι μας σημάδευαν και πάλι από τις πολεμίστρες άρχισαν να φωνάζουν, να κάνουν σινιάλα και μας προέτρεψαν να κάνουμε αυτό το ίδιο παράξενο κάλεσμα για να αποφύγουμε μια δεύτερη βολή.

Αν το ήθελε ο πρόξενος θα μπορούσε να πάμε να εκφράσουμε τις διαμαρτυρίες μας στο διοικητήριο, αλλά έκανε μόνο κάποιες παρατηρήσεις στον στρατηγό Τζαβέλλα, ο οποίος αρκέστηκε να απαντήσει ότι δεν ήταν φρόνιμο να σχεδιάζει κανείς πλησίον του κάστρου για το οποίο ήμουν ήδη πεπεισμένος. Ο Δημήτριος, ο οδηγός μας, μια ώρα αργότερα έφθασε με ένα μικρό ένοπλο σώμα, που ήταν, όπως μας είπε, ένα στρατηγός και και η ακολουθία του, οι οποίοι θα μας προσέφεραν τις υπηρεσίες τους.

Μάθαμε ότι ο πυροβολισμός εναντίον μας δεν ήταν το πρώτο κατόρθωμα αυτού του είδους φρουράς. Η σύζυγος του Άγγλου πρόξενου μας είπε ότι είχαν πυροβολήσει κατ΄επανάληψη από το κάστρο σε ένα παράθυρο της όπου είχε αφήσει αναμμένο φως κάποιο βράδυ. Εδώ και ένα μήνα εκείνη και ο σύζυγος της κοιμούνταν για την ασφάλεια τους σε μαι αγγλική φρεγάτα που περιπολούσε στην Πάτρα. Ο πρόξενος μου φάνηκε ελάχιστα φιλικά προσκείμενος προς του Έλληνες, Η άποψη του ήταν ότι οι αρχηγοί των Ελλήνων θα καταλήξουν να μοιραστούν την χώρα σε περίπτωση που δεν μπει μια τάξη. Είναι πραγματικά αρχηγοί μισθοφόρων. Ωστόσο σε αυτή τη γη, υπήρξαν ο Σόλων και ο Σωκράτης για τους οποίους τόσοι παθιάζονται στην πατρίδα μας.

Είναι τόσο αληθές ότι ο φιλελευθερισμός έχει αγαθούς οπαδούς, όπως επίσης και η απολυταρχία και σε αυτό το είδος τα κόμματα δεν έχουν τίποτα να προσάψουν το ένα στο άλλο.

Θα ομολογήσω όμως ποια εντύπωση αποκόμισα εδώ, ακούγοντας τους φιλέλληνες μας, τώρα πλέον προσγειωμένους να εξαίρουν τους Τούρκους εις βάρος των Ελλήνων και να γλρεμίζουν το είδω΄λο που κάποτε λάτρευαν.

Έβρισκα ότι η αντίδραση μας ήταν ιδιαίτερα σκληρή και ξεπερνούσε τα όρια, ότι δεν ήταν δίκαιο να μεμφόμαστε τα παλικάρια επειδή κάναμε λάθος για το πρόσωπο τους, και επειδή προσμέναμε πολλά από αυτούς, να τους αδικήσουμε για τις υπερβολές της δικής μας εκτίμησης. Η απογοήτευση οφείλεται περισσότερο σε μας παρά σε αυτούς. Ο λόρδος Βύρων περιλούζει με σαρκασμό ένα Γάλλο έμπορο που έλεγε ότι στην Αθήνα οι σύγχρονοι Έλληνες ήταν το ίδιο αχρείοι όσο την εποχή του Θεμιστοκλή. Η έκφραση φαίνεται γελοία. Ωστόσο, είναι αλήθεια ότι η εξαχρείωση παραμένει πράγματι ίδια με τότε και ότι δυστυχώς συνεχίζει να αποτελεί την πλειονότητα. όμως ,μέσα στα ελαττώματα των σύγχρονων Ελλήνων πρέπει να τους αναγνωρίσουμε ότι έχουν τις αρετές των μειονεκτημάτων τους. Η ευφυΐα και η οξύνοια σίγουρα δεν τους λείπουν και πάντα υπάρχει μέσο σωτηρίας για τους ανθρώπους του πνεύματος. Συνεπώς δε βλέπω γιατί να απελπίζεται κανείς σχετικά με την αναγέννηση των Ελλήνων. Απλά είχαμε άδικο να φανταστούμε ότι θα την συναντούσαμε ολοκληρωμένη.

Η Αχαΐα, ιδίως η ακτή της Πάτρας, που τα βουνά την προφυλάσσουν από τα νότια και θα έπρεπε να τη διασφαλίζουν από το σιρόκο, συχνά είναι έρμαιο αυτού του ανέμου, ο οποίος κλείνει στα πλοία το πέρασμα του στενού που ονομάζεται Μικρά Δαρδανέλλια.

Ενώ η μαλάρια (ελονοσία) συναντάται σε έδαφος χαμηλό και λασπώδες που περιβάλλεται από λιμνάζοντα νερά, σαρώνει την ακτή της Πελοποννήσου η οποία είναι πάνω από το επίπεδο της θάλασσας. Πιστεύουμε ότι αυτή η μάστιγα δεν υπήρχε όταν ο Αύγουστος διάλεξε την πόλη της Πάτρας για να χτίσει, στη θέση της παλιάς κατεστραμμένης πόλης της εποχής του, μια νέα πόλη την οποία ομορφαίνει με τα λάφυρα της Καλυδώνας και έτσι να αντισταθμίσει στα συναισθήματα του την αγαπημένη του Νικόπολη.

Ο Παυσανίας αναφέρει με λεπτομέρειες την αρχαία αποικία που προϋπήρχε από την εποχή του Τρωικού πολέμου και όπου η βάρβαρη συνήθεια της θυσίας στην Άρτεμη ενός νεαρού κοριτσιού και ενός αγοριού καταργήθηκε από τον Ευρύπυλο.

Η Αχαΐα και ιδίως η νέα Πάτρα άνθιζε στην εποχή του Αδριανού και μας εκπλήσσει με τον αριθμό ναών και αγαλμάτων που περιείχε στους κόλπους της, τα οποία περιγράφει ο Παυσανίας. Μια τρίτη πόλη που τη διαδέχτηκε κατά το Μεσαίωνα, και τότε πάλι ήταν πολυάνθρωπη και εμπορική.

Σήμερα, όμως, η Αχαΐα λεηλατημένη και εγκαταλελειμμένη από την πλειονότητα των κατοίκων της, δεν ελπίζει για να ανασυνταχθεί παρά στην πατερναλιστική διοίκηση του Τζαβέλλα, ο οποίος ακριβώς έχει τη σωματική κατασκευή ενός μυθιστορηματικού κουρσάρου. Ο πρόξενος μας ξενάγησε στα αρχαία και σύγχρονα ερείπια. Δυστυχώς τα πρώτα απέχουν πολύ από το να είναι σημαντικότερα και κάποια τμήματα ρωμαϊκών τειχών ήταν όλο το αποτέλεσμα των ερευνών μας. Παρά την άθλια κατάσταση αυτού του θλιβερού χωριού, διότι στην Πάτρα δεν αξίζει πλέον παρά αυτή η ονομασία, η ομορφιά της τοποθεσίας του το συνιστούσε ακόμη στους ταξιδιώτες.

Joseph D Estourmel

Υποβολή απάντησης

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *