Η Απελευθέρωση της Αθήνας (1944)

Η Απελευθέρωση της Αθήνας από τα γερμανικά στρατεύματα έλαβε χώρα στις 12 Οκτωβρίου του 1944. Θεωρείται ως επίσημη λήξη της κατοχικής περιόδου. Σε αντίθεση με τις υπόλοιπες χώρες, στην Ελλάδα δεν εορτάζεται η απελευθέρωση, αλλά η έναρξη του πολέμου  (28η Οκτωβρίου 1940). Αντίθετα, η ημερομηνία της Απελευθέρωσης περνά, σχετικά απαρατήρητη.

Η Απελευθέρωση της Αθήνας (1944)

Η μέρα της Απελευθέρωσης

Την ιστορική εκείνη ημέρα, ο Αθηναϊκός λαός παρακολούθησε την κατάθεση στεφάνου από τον επικεφαλής των αποχωρούντων Γερμανών μαζί με τον κατοχικό (διορισμένο) δήμαρχο στο μνημείο του άγνωστου στρατιώτη. Όταν οι Γερμανοί εγκατέλειψαν το χώρο της Πλατείας Συντάγματος, το πλήθος ποδοπάτησε το στεφάνι και στη συνέχεια εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι ξέσπασαν σε αλαλαγμούς χαράς, γιορτάζοντας τη μεγάλη στιγμή που περίμεναν να έλθει τριάμισι ολόκληρα χρόνια.

Η αποχώρηση των Γερμανών

Το πρωί (8:00 π.μ.) της 12ης Οκτωβρίου 1944 ο στρατηγός Φέλμι συνοδευόμενος από το δήμαρχο Αθηναίων Γεωργάτο κατάθεσε ένα στεφάνι στον Άγνωστο Στρατιώτη, ενώ ήδη οι μηχανοκίνητες φάλαγγες των Γερμανών εγκατέλειπαν από νωρίς την Αθήνα διαμέσου της Ιεράς Οδού. Στις 9:15 π.μ. η γερμανική φρουρά της Ακρόπολης προχώρησε στην υποστολή της ναζιστικής σημαίας έπειτα από συνολικά 1.624 μέρες κατοχής (ή 3,5 έτη, που μεσολάβησαν από τον Απρίλιο του 1941 έως εκείνη την ημέρα) και ένας στρατιώτης τύλιξε βιαστικά το σύμβολο της κατοχής και αποχώρησε από τον Ιερό Βράχο.

Άφιξη της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας

Στις 18 Οκτωβρίου του 1944 έφτασε στην Αθήνα, μαζί με βρετανικές δυνάμεις υπό το στρατηγό Σκόμπυ και τους άνδρες του «Ιερού Λόχου» της Μέσης Ανατολής, ο πρωθυπουργός Γεώργιος Παπανδρέου με μέλη της κυβέρνησης και τους Σπηλιωτόπουλο, Ζέβγο, οι οποίοι έσπευσαν στην Ακρόπολη υψώνοντας σε πανηγυρικό κλίμα τη γαλανόλευκη. Την ελληνική σημαία παρέδωσε στον πρωθυπουργό ο νέος δήμαρχος, της απελευθερωμένης πια πόλης Αριστείδης Σκληρός παρουσία του βρετανού πρεσβευτή Λίπερ και του αντιναύαρχου Μάνσφιλντ. Αντίθετα, στις ανταρτικές δυνάμεις δεν επιτράπηκε η είσοδος στην πρωτεύουσα, πλην ενός μικρού τμήματος του 34ού συντάγματος του ΕΛΑΣ υπό τον λοχαγό Απόστολο Κοκμάδη το οποίο παραστάθηκε συμβολικά στην τελετή. Εν συνεχεία η πομπή των επισήμων κατευθύνθηκε στη Μητρόπολη, όπου τελέσθηκε δοξολογία και ακολούθησε ο «Λόγος της Απελευθέρωσης» από τον πρωθυπουργό, ο οποίος εκφωνήθηκε από κτίριο της Πλατείας Συντάγματος προς ένα σχεδόν παραληρούν ακροατήριο, το οποίο κραύγαζε συνθήματα για «λαοκρατία», «τιμωρία των δωσιλόγων» κ.λ.π. Ο Παπανδρέου απέφυγε να εκδηλώσει τις σαφείς προθέσεις του επί του πολιτειακού ζητήματος.

Η Ελλάδα μετά τον πόλεμο

Αμέσως μετά την αποχώρηση των Γερμανών από την Αθήνα τρία γεγονότα σημάδεψαν την Ελλάδα. Πρώτον, η κυκλοφορία στις 3 Νοεμβρίου, του μεγαλύτερου σε ονομαστική αξία ελληνικού χαρτονομίσματος των 100 δισεκατομμυρίων δραχμών, το οποίο έφερε την υπογραφή του τότε Διοικητή της τράπεζας της Ελλάδος Ξενοφώντος Ζολώτα. Ήταν το τελευταίο χαρτονόμισμα κατοχικών -έστω και αν οι Γερμανοί είχαν αποχωρήσει από την Ελλάδα- δραχμών. Λίγες μέρες αργότερα εισήχθη ένα νέο νόμισμα, η νέα δραχμή, της οποίας η ισοτιμία προς την κατοχική δραχμή καθορίστηκε στις 50.000.000.000 κατοχικές δραχμές και προς τη χρυσή λίρα 1/2060. Τα νέα τραπεζογραμμάτια εκδόθηκαν στην Αγγλία και έφεραν την υπογραφή του Υπουργού Οικονομικών Α. Σβώλου.

Δεύτερον, η απόφαση του Πρωθυπουργού Παπανδρέου για αποστράτευση και αφοπλισμό όλων των αντιστασιακών οργανώσεων μέχρι τις 10 Δεκεμβρίου του 1944 και, τέλος, η παραίτηση την 1η Δεκεμβρίου των υπουργών που ανήκαν στο χώρο του ΕΑΜ από την Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας. Η χώρα, έπειτα από ένα σύντομο διάλειμμα εισερχόταν στην πιο ζοφερή, μετά την Μικρασιατική Καταστροφή, περίοδο της Ιστορίας της.

Στα χρόνια της Κατοχής είχαν αναπτυχθεί -τόσο μέσα στην ίδια τη χώρα όσο και στους Έλληνες που συνέχιζαν τον πόλεμο στο εξωτερικό- διάφορες και εν πολλοίς αλληλοσυγκρουόμενες προσδοκίες για το δρόμο που θα ακολουθούσε η Ελλάδα μετά το τέλος του αιματηρού πολέμου. Οι προσδοκίες αυτές, μετά την αποτυχία διαφόρων προσπαθειών για συγκερασμό τους, είχε να αντιμετωπίσει έναν κυκεώνα, οικονομικών, κοινωνικών και πολιτικών προβλημάτων, που της κληροδότησε η προηγούμενη περίοδος. Η στοιχειώδης συνεννόηση των κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων του τόπου, καθώς και η σταθερότητα του κυβερνητικού μηχανισμού, αποτελούσαν βασικά προαπαιτούμενα της προσπάθειας για την ανασυγκρότηση της χώρας. Δεν άργησε όμως να φανεί ότι καμία από τις παραπάνω προϋποθέσεις δεν έμελλε να πραγματοποιηθεί.

Με πληροφορίες από: https://www.ekdotikeathenon.gr/istopia-toy-ellhnikoy-ethnoys-p16.html

Υποβολή απάντησης

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *