Σύμφωνα με την ψευδοϊστορική παράδοση, που είχε διαμορφωθεί τον 4ο π.Χ. αιώνα, πρώτος βασιλιάς της Ρώμης ήταν ο εντολοδόχος του Δία Ρωμύλος, «ο πρώτος εκείνος και της πόλεως και του κράτους ιδρυτής» (primus ille et urbis et imperia conditor). Αυτός έθεσε τις βάσεις του πολιτεύματος, διένειμε τους Ρωμαίους σε τρεις φυλές και 30 φρατρίες, δίνοντας την πρώτη μορφή στην εκκλησία του δήμου, και αυτός συγκέντρωσε στην πρώτη Σύγκλητο τους αρχηγούς των γενών.
τελευταίος βασιλιάς της Ρώμης
Μετά τον θάνατο ή μάλλον την αποθέωσή του Ρωμύλου εξελέγη βασιλιάς ο ευσεβής Νομάς Νομπίλιος, ο οποίος δίδαξε στους Ρωμαίους τη λατρεία των θεών και τη δικαιοσύνη. Διάδοχος του ήταν ο πολεμικότατος Τύλλος Οστίλιος, ο οργανωτής του ρωμαϊκού στρατού, και τελευταίος Ρωμαίος βασιλιάς εξελέγη ο θεμελιωτής της οικονομικής και εμπορικής δύναμης της Ρώμης Άνγκος Μάρκιος. Ο επόμενος βασιλιάς Ταρκύνιος ο πρεσβύτερος ήταν, κατά την παράδοση, Έλλην από τον πατέρα του και Τυρρηνός από τη μητέρα του. Οι προσπάθειές του να διασπάσει την πατροπαράδοτη οργάνωση των φυλών, να προσεταιρισθεί τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα, καθώς και η ανάληψη μεγάλων δημοσίων έργων, όπως της ανέγερσης του πρώτου ναού στο Καπιτώλιο, υπογραμμίζουν τις τυραννικές τάσεις της αρχής του.
Τον θρόνο του σφετερίστηκε ο γαμπρός του Σέρβιος Τύλλιος. Αυτός περιέβαλε τη Ρώμη με τείχος, διαίρεσε την πόλη και τη χώρα σε τοπικές φυλές για φορολογικούς λόγους και τους πολίτες σε τιμοκρατικές τάξεις για στρατιωτικούς λόγους, οργανώνοντας έτσι παράλληλα και την φρατρική και τη λοχίτιδα εκκλησία του δήμου. Ο Σέρβιος Τύλλιος δολοφονήθηκε από τον Ταρκύνιο τον νεώτερο, γαμπρό του και γιο του πρεσβύτερου Ταρκύνιου, τον οποίο είχε παραμερίσει από τον θρόνο του πατέρα του.
Παρά το γεγονός ότι ο Ταρκύνιος σημείωσε σημαντικές εξωτερικές επιτυχίες επιβάλλοντας τη ρωμαϊκή ηγεμονία στο Λάτιο, η τυραννική συμπεριφορά του προκάλεσε τη γενική κατακραυγή και την ανατροπή του από τον Λεύκιο Ιούνιο Βρούτο, ύστερα από 24 χρόνια βασιλείας, το 509/8π.Χ. Για να αποφευχθεί μάλιστα στο μέλλον παρόμοια εκτροπή του πολιτεύματος, η βασιλεία καταργήθηκε ως πολιτικός θεσμός και η βασιλική αρχή ανατέθηκε σε δύο ενιαύσιους άρχοντες, που αποκλήθηκαν αρχικά στρατηγοί (praetores), ή δικασταί (iudices) και αργότερα προς διάκριση από άλλους ομώνυμους άρχοντες, λατινικά consules (σύνεδροι) και ελληνικά «στρατηγοί ύπατοι».
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι Ρωμαίοι δεν ήταν απόγονοι των Τρώων, αλλά Λατίνοι, δηλαδή απόγονοι ενός ινδοευρωπαϊκού φύλου που ήρθε και εγκαταστάθηκε στην κεντρική Ιταλία, κατά τη β’ π.Χ. χιλιετία. Οι Λατίνοι διατήρησαν τη συνείδηση της γλωσσικής και φυλετικής τους κοινότητας και οργανώθηκε σε μια χαλαρή ομοσπονδία γύρω από τα ιερά του Λατιαρίου Διός, κοντά στην Άλβα, και της Αρικίνης Αρτέμιδος κοντά στη λίμνη Νέμους. Ο χώρος της Ρώμης κατοικήθηκε από τον 8π.Χ. αιώνα και έπειτα.
Ο συνοικισμός αυτός των Ρωμαίων δεν είχε τον χαρακτήρα πόλεως όπως την εννοούσαν οι Έλληνες ή οι ίδιοι οι Ρωμαίοι λίγους αιώνες αργότερα. Ακόμη και οι τέσσερις πρώτοι βασιλείς δεν ήταν τίποτα άλλο από ονόματα, και αυτά αμφίβολα, όπως του Ρωμύλου. Οι πράξεις που τους αποδίδονται αντικατοπτρίζουν κατά πάσα πιθανότητα πανάρχαιους ινδοευρωπαϊκούς αιτιολογικούς μύθους σχετικά με τα βασικά συστατικά στοιχεία κάθε κοινωνίας: την πολιτικοθρηκευτική αρχή, τη στρατιωτική δύναμη και τις παραγωγικές δραστηριότητες.
Η αρχαιότερη ρωμαϊκή πολιτεία δεν ήταν από το μηδέν δημιούργημα των πρώτων βασιλέων, αλλά καρπός μακράς παράδοσης. Αντίθετα, η παρουσία Τυρρηνών βασιλέων στη Ρώμη από τα τέλη του 7ου ή τις αρχές του 6ου π.Χ. αιώνα επιβεβαιώνεται από όσα γνωρίζουμε για την τυρρηνική επέκταση κατά την περίοδο αυτή προς το Λάτιο και την Καμπανία. Η κατοχή της Ρώμης ήταν απαραίτητη για την εξασφάλιση των επικοινωνιών μεταξύ της καθαυτό Τυρρηνίας και των καμπανικών της κτήσεων.
Παρά τη ρωμαϊκή αντίδραση, που αντικατοπτρίζεται τόσο στην προσπάθεια των χρονογράφων να συγκαλύψουν την πραγματικότητα της τυρρηνικής κυριαρχίας, προσδίδοντας ακόμη το λατινικό όνομα Σέρβιος Τύλλιος στον Τυρρηνό ηγεμόνα Μαστάρνα, όσο και στις διηγήσεις και στις προστριβές των τριών τελευταίων βασιλέων με την ηγετική τάξη όσον αφορά τον υλικό πολιτισμό και εν μέρει την πολιτικοστρατιωτική οργάνωση και τη θρησκεία, η τυρρανική επίδραση υπήρξε αποφασιστική και διήρκεσε και μετά την εκδίωξη των Τυρρηνών βασιλέων ως τα μέσα του 4ου π.Χ. αιώνα, όταν οι Ρωμαίοι απέκτησαν πια σταθερούς δεσμούς με τους Έλληνες. Το πιθανότερο είναι ότι πρώτοι οι Τυρρηνοί έδωσαν χαρακτήρα πόλεως στους ρωμαϊκούς συνοικισμούς, έστω και αν τα αρχαιότερα τείχη της Ρώμης δεν ανάγονται στη βασιλεία του Σέρβιου Τύλλιου, αλλά οικοδομήθηκαν έναν αιώνα αργότερα.
Η διαίρεση σε τιμοκρατικές τάξεις και σε τοπικές φυλές και η οργάνωση της λοχίτιδας εκκλησίας, αν και όχι με την εξελιγμένη μορφή που παραδίδει η χρονογραφία, συνδέεται πιθανότατα με την εισαγωγή στη Ρώμη της ελληνικής οπλιτικής τακτικής από τους Τυρρηνούς. Τέλος, χαρακτηριστικό παράδειγμα τόσο της ανάπτυξης του υλικού πολιτισμού όσο και της εισαγωγής ελληνοτυρρηνικών θρησκευτικών στοιχείων είναι η ανέγερση του ναού του Καπιτωλίου Διός (Jupiter), που μαζί με την Ήρα (Juno) και την Αθηνά (Minerva) υποσκελίζει την πατροπαράδοτη ρωμαϊκή τριάδα του Διός, του Άρη (Mars) και του Κυρίνου (Quirinus).
Με πληροφορίες από: Ιστορία του Ελληνικού Έθνους