Από τη Ρώμη στο Βυζάντιο

Επί Διοκλητιανού και Μεγάλου Κωνσταντίνου συντελέστηκε μια γενική «αποκατάσταση» και «ανανέωση» στην ρωμαϊκή αυτοκρατορία, ύστερα από δεκαετίες κρίσεων. Η ενότητα της αυτοκρατορίας αποκαταστάθηκε, η αυτοκρατορική εξουσία σταθεροποιήθηκε εκ νέου και τα σύνορα της αυτοκρατορίας πρόσφεραν και πάλι ασφαλή προστασία ενατίον…

Restitutio et Renovatio

Στη μη χριστιανική ιστοριογραφία ο Διοκλητιανός προβάλλεται ως «γεννήτωρ ενός χρυσού αιώνος». Στους πανηγυρικούς των αυτοκρατόρων, στις επιγραφές των νομισμάτων, στις επίσημες επιγραφές, εξαίρεται η περίοδος διακυβέρνησης τόσο του Διοκλητιανού όσο και του Κωνσταντίνου ως περίοδος αποκατάστασης (restitutio) και ανανέωσης…

Αντιμαχόμενα στρατόπεδα: εθνικοί και χριστιανοί

Κατά τη διάρκεια της κρίσης που έπληξε τον 3ο μ.Χ αιώνα την ρωμαϊκή αυτοκρατορία η ρωμαϊκή κοινωνία διχάστηκε σε αντιμαχόμενα στρατόπεδα και εξαιτίας του θρησκευτικού ζητήματος. Ο Χριστιανισμός που κατά τον 2ο μ.Χ. αιώνα δεν είχε κατορθώσει να προσελκύσει στους…

Πατέρες

Αποστολικοί Πατέρες: ο τίτλος αυτός δόθηκε αρχικά σε πέντε αρχαίους χριστιανούς συγγραφείς που θεωρούνταν κατά κάποιο τρόπο προσωπικά συνδεδεμένοι με τους Αποστόλους, όπως ο Βαρνάβας, ο Κλήμης Ρώμης, ο Ιγνάτιος Αντιοχείας, ο Πολύκαρπος Σμύρνης και ο Ερμάς. Αργότερα προστέθηκαν στους…

Απολογητές

Σύμφωνα με τον Ευσέβιο Καισαρείας οι πρώτοι απολογητές ήταν ο Κοδράτος και ο Αριστείδης ο φιλόσοφος. Ο Κοδράτος ήταν Μικρασιάτης και μαθητής των Αποστόλων. Ο Ευσέβιος Καισαρείας διασώζει στην Εκκλησιαστική Ιστορία του διασώζει ένα απόσπασμα της απολογίας που είχε απευθύνει…

Ηώς

Η Ηώς είναι προσωποποίηση της αυγής. Το θέαμα της χαραυγής και του πρωινού γενικά, με την υποχώρηση του σκοταδιού και το σβήσιμο των άστρων, με το μαλακό φως και τα απλά χρώματα, με τους πρώτους ανέμους και τη δροσιά πάνω…

Τα μυστήρια

Η Χριστιανική Εκκλησία εμφανίζεται στον ελληνορωμαϊκό κόσμο με την αξίωση ότι αυτή προσφέρει τη γεύση και την εμπειρία της λύτρωσης του ανθρώπου από τις δυνάμεις της φθοράς και του θανάτου. Ως εδώ θα μπορούσε να πει κανείς ότι η Εκκλησία…

Κοσμολογία

Ένα από τα θεμελιώδη στοιχεία που προσλαμβάνει η αρχική Χριστολογία στο στάδιο της επαφής της με τον Ελληνισμό είναι η σύνδεσή της με την κοσμολογία. Το κοσμολογικό στοιχείο είναι πολύ καίριο για την ελληνική προσέγγιση στη ζωή. Αυτό ισχύει όχι…

Ήλιος

Ο Ήλιος ήταν προσωποποίηση του ουράνιου σώματος του Ηλίου, που μυθολογήθηκε και λατρεύτηκε ως θεός σε όλους σχεδόν τους λαούς της Γης, είτε με το ίδιο όνομα που δηλώνει το ουράνιο σώμα του Ηλίου σε κάθε γλώσσα είτε με ποικίλα…

Χριστολογία

Η μεταφορά του κηρύγματος του Ιησού, της πρώτης δηλαδή Χριστολογίας, από την αραμαιόφωνη στη ελληνόφωνη ιουδαϊκή χριστιανική κοινότητα έφερε μαζί της ως πρώτο στοιχείο την καθαρά γλωσσική μετάφραση των όρων που χρησιμοποιούνταν στην αραμαϊκή γλώσσα σε σχέση με τη Χριστολογία.…

Ελληνιστές

Σύμφωνα με την διήγηση των «Πράξεων» των Αποστόλων, η πρώτη εμφάνιση του ελληνόφωνου ιουδαϊκού Χριστιανισμού πρέπει να έγινε στην Παλαιστίνη και σε πολύ στενή σχέση με τη χριστιανική κοινότητα των Ιεροσολύμων, που μιλούσε αραμαϊκά. Ποιοι ήταν οι «ελληνιστές» και ποιος…

Το πρόσωπο του Ιησού

Το πρόσωπο του Ιησού δημιούργησε στους συγχρόνους του και άφησε στους μεταγενέστερους το ερώτημα της ταυτότητας του: «ποιος είναι;». όσο και αν είναι δύσκολο σήμερα να αποκαταστήσουμε με απόλυτη ιστορική πειστικότητα τις πράξεις και τα λόγια του ιστορικού Ιησού, εκείνο…