Έλληνες πάροικοι στην Ευρώπη

Η Ιταλία υπήρξε ο πιο συνηθισμένος και πιο σημαντικός προορισμός των Ελλήνων προσφύγων από την Ελλάδα λίγο πριν αλλά και μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης, κυρίως λόγω της εύκολης πρόσβασης από τα Επτάνησα και των διαχρονικών σχέσεων των Ελλήνων με…

Λιβόρνο, Νεάπολη, Μάλτα

Λιβόρνο Η αρχική εγκατάσταση των Ελλήνων στο Λιβόρνο, κύριο εμπορικό λιμάνι της Τοσκάνης, πραγματοποιήθηκε με προτροπή του μεγάλου δούκα της Τοσκάνης Κοσμά Α’ (Cosimo) των Μεδίκων ανάμεσα στα 1572 και 1574. Έλληνες εγκατεστημένοι στην Αγκώνα δέχθηκαν να μεταναστεύσουν το Λιβόρνο,…

Η παροικία της Βενετίας

Η Βενετία ιδρύθηκε και αναπτύχθηκε μέσα στους κόλπους του βυζαντινού κράτους από το οποίο και δέχθηκε έντονη πολιτική και πολιτιστική επίδραση. Ήταν λοιπόν φυσικό να υπάρχει εκεί το κατάλληλο κλίμα για διαμορφωθεί και να αναπτυχθεί η ελληνική παροικία της Βενετίας.…

Το «γένος των Ρωμαίων»

Το «Γένος των Ρωμαίων», όπως εξακολουθούσε να λέγεται το ελληνικό έθνος μετά την Άλωση, έμεινε οργανικά συνδεδεμένο με την Ορθοδοξία. Την εξάρτηση της Εκκλησίας από την εξουσία των αυτοκρατόρων, που καθιερώθηκε από την εποχή του Μεγάλου Κωνσταντίνου, «του πρώτου βασιλέως…

Προπαγάνδα των καθολικών στην Ανατολή

Τα πρακτικά της Συνόδου Φερράρας-Φλωρεντίας με την υπογραφή του βυζαντινού αυτοκράτορα Ιωάννη Η΄ Παλαιολόγου και 32 ορθόδοξων μητροπολιτών, ηγουμένων και οφφικιαλίων της ανατολικής Εκκλησίας, αποτέλεσαν την τυπική αναγνώριση της θρησκευτικής ένωσης και το βασικότερο αποδεικτικό έρεισμα για τη μελλοντική προπαγάνδα…

Ορθόδοξα πατριαρχεία της Ανατολής

Ήδη από την εποχή των αραβικών κατακτήσεων (μέσα του 7ου αιώνα) τα ορθόδοξα πατριαρχεία Αλεξανδρείας, Αντιοχείας και Ιεροσολύμων, φημισμένα άλλοτε κέντρα χριστιανικής ζωής και παιδείας, είχαν περιπέσει σε στάδιο δεινής δοκιμασίας και έσχατης παρακμής. Κατά τους τελευταίους ιδίως αιώνες της…

Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως

Το πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, ο ισχυρότερος μετά την βασιλεία θεσμός της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και το κορυφαίο εκκλησιαστικό και πνευματικό κέντρο της ορθόδοξης Ανατολής, είναι στενά δεμένο με τις τύχες και την ιστορική πορεία όχι μόνο του Βυζαντίου, αλλά και των άλλων…

Πειρατεία

Η πειρατεία, φαινόμενο πανάρχαιο και ενδημικό στη Μεσόγειο, παρουσιάζει τους πρώτους αιώνες της Τουρκοκρατίας ιδιαίτερη έξαρση και εξελίσσεται σε αληθινή μάστιγα για τους πληθυσμούς των νησιών και των παραλίων των ελληνικών θαλασσών. Συντελεστές αποφασιστικοί της πρωτοφανούς διάδοσής της στάθηκαν η…

Καταφύγιο

Ήδη από τις παραμονές της Άλωσης της Κωνσταντινούπολης ελληνικοί πληθυσμοί μετακινήθηκαν πανικόβλητοι αναζητώντας καταφύγιο στις θεωρούμενες ασφαλείς ελληνικές περιοχές, προπάντων στην Πελοπόννησο. Κίνηση προς ασφαλή μέρη σημειώθηκε επί πολλά συνεχώς χρόνια σε όλες σχεδόν τις περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας, με…

Εποικισμοί

Οι εποικισμοί αποτέλεσαν σταθερή και συστηματική μέθοδο πραγμάτωσης της επεκτατικής πολιτικής του οθωμανικού κράτους από την αρχή της ίδρυσής του. Οι μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών ερμηνεύονται συνήθως από την επιθυμία της οθωμανικής ηγεσίας να εξασφαλίσει για τους υπηκόους της εδάφη εύφορα…

Παιδομάζωμα και γενίτσαροι

Το παιδομάζωμα στην Οθωμανική αυτοκρατορία προέκυψε από το ενδιαφέρον της οθωμανικής δυναστείας για την εξασφάλιση ισχυρής και πιστής στρατιωτικής δύναμης ικανής να υποστηρίξει την κεντρική εξουσία εναντίον των αποκεντρωτικών και απείθαρχων τάσεων που βαθμιαία άρχισαν να εκδηλώνονται μεταξύ των μωαμεθανών…

Εξισλαμισμοί

Οι εξισλαμισμοί αποτέλεσαν κατά τους αιώνες της τουρκοκρατίας διαρκή αφαίμαξη του Ελληνισμού και σοβαρή απειλή εξαφάνισής του. Θεωρητικά, ο βίαιος καθολικός εξισλαμισμός δεν ήταν επιβεβλημένος από τον ιερό νόμο του Ισλάμ, σύμφωνα με τον οποίο οι θρησκείες της Βίβλους ήταν,…