Το Μεγαρικό ψήφισμα θεωρήθηκε από την αρχαιότητα ακόμη ως μία από τις κύριες αφορμές για την κήρυξη του Πελοποννησιακού πολέμου. Ο Περικλής βέβαια αντέδρασε με όλες τους τις δυνάμεις για να μην αρθεί το ψήφισμα πράγμα που αποτελεί απόδειξη ότι είχε πολύ ισχυρούς λόγους για να επιμείνει στην εφαρμογή του. Ο ίδιος δεν ήθελε με κανένα τρόπο να φθάσει η Αθήνα σε πόλεμο δεν ήταν όμως σε θέση να συγκρατήσει την κατάσταση στις συμμαχικές πόλεις της Πελοποννήσου και στην Σπάρτη.
Οι σχέσεις της Αθήνας με τα Μέγαρα κατά την ιστορική πορεία των δύο πόλεων μόνο περιστασιακά στάθηκαν καλές. Υπήρχαν μεταξύ τους πολλές διαφορές που οξύνθηκαν και έφθασαν σε μεγάλη κρίση από την εποχή που, εγκαταλείποντας οι Μεγαρείς την πρόσκαιρη συμφωνία που είχαν κλείσει με την Αθήνα, σκότωσαν το 446π.Χ. Αθηναίους φρουρούς και προχώρησαν και πάλι στην Πελοπονννησιακή συμμαχία.
Τα Μέγαρα από τον καιρό που η Αθήνα με την άνθηση της συμμαχίας της, είχε κυριαρχήσει στο Αιγαίο και στην Προποντίδα είχαν δεχθεί σοβαρό χτύπημα στο εμπόριο τους και τα λιμάνια τους δεν είχαν πια τη ζωή και την κίνηση, που άλλοτε κυριαρχούσε σε αυτά. Ο Πειραιάς είχε τόσο αναπτυχθεί ώστε το μεγαρικό εμπόριο τη δεκαετία 440-430π.Χ. είχε μεγάλη εξάρτηση από την Αθήνα και τις συμμαχικές της πόλεις.
Γι’ αυτό ακριβώς οι Μεγαρείς δεν έχαναν ευκαιρία για να φανερώσουν κρυφά ή φανερά τις αντιαθηναϊκές τους διαθέσεις. Μαζί με την Αίγινα, που επίσης είχε θιγεί με την άνοδο της Αθήνας, αποτελούσαν στα σύνορα της Αττικής δύο δυνάμεις που καιροφυλακτούσαν να εκμεταλλευτούν κάθε ευκαιρία που θα ήταν δυνατόν να βλάψει την Αθήνα.
Οι Μεγαρείς που επίσης είχαν θιγεί καίρια με το ταξίδι του Περικλή στην Προποντίδα και τον Πόντο, που είχε ως αποτέλεσμα -μετά την καταστολή της αποστασίας του Βυζαντίου, παλαιάς αποικίας των Μεγάρων- να στερεωθεί η αθηναϊκή επιρροή σε διάφορες πόλεις που είχαν επίσης ιδρύσει άλλοτε οι Μεγαρείς σε εκείνο το χώρο.
Εν τω μεταξύ οι σχέσεις των δύο πόλεων ήταν αρκετά τεταμένες, η ένταση οξύνθηκε περισσότερο, όταν οι Μεγαρείς έσπευσαν να βοηθήσουν με δώδεκα πλοία τους Κορίνθιους που έπλευσαν για να χτυπήσουν την Κέρκυρα. Μυστικά εξ άλλου, οι Μεγαρείς, επειδή τους ήταν ιδιαίτερα οχληρή η άνθηση της αθηναϊκής ηγεμονίας, έκαναν κάθε δυνατή προσπάθεια, ώστε ορισμένες από τις συμμαχικές πόλεις της Αθήνας να αισθάνονται πολύ βαριά την ηγεσία της.
Το 432π.Χ. οι μεταξύ Αθήνας κα Μεγάρων σχέεσειε έφθασαν σε πρωτοφανή κρίση: με πρόταση του Περικλή η Εκκλησία του δήμου ενέκρινε ψήφισμα να απαγορευθεί στους Μεγαρείς -μέλη της Πελοποννησιακής συμμαχίας- να χρησιμοποιούν τα λιμάνια πόλεων της Αθηναϊκής συμμαχίας καθώς και τις αγορές της Αττικής. Η απόφαση αυτή ισοδυναμούσε με οριστική καταδίκη του μεγαρικού εμπορίου. Τα Μέγαρα αν ήθελαν να συνεχίσουν τη δραστηριότητά τους, θα έπρεπε να υποκύψουν στην Αθήνα, εφόσον η οικονομία τους στηριζόταν στις εμπορικές συναλλαγές με τις πόλεις της Αθηναϊκής συμμαχίας. Δεν έθιγε το επισιτιστικό τους ζήτημα, γιατί τα τρόφιμα μπορούσαν να τα προμηθευτούν από την Κόρινθο.
Το μέτρο αυτό οδηγούσε σε οικονομική καταστροφή τα Μέγαρα. Περιορίζοντας τα η Αθήνα με αυτόν τον τρόπο ίσως να ειχε την ελπίδα ότι θα υποχρεώνονταν να προσχωρήσουν στη Αθηναϊκή συμμαχία, οπότε ο αθηναϊκός στόλος, χρησιμοποιώντας τα δύο λιμάνια τους θα κυριαρχούσε στον Σαρωνικό, θα είχε στον Κορινθιακό κόλπο τον έλεγχο των κινήσεων των Κρινθίων και ταυτόχρονα θα ήταν σε θέση να εμποδίσει κάθε εισβολή πελοποννησιακών δυνάμεων στην Αττική.
Θα πρέπει να είδε πολύ κοντά τον πόλεμο ο Περικλής για να προτείνει ένα τόσο σκληρό μέτρο που ξεσήκωσε θύελλα διαμαρτυριών από τη θιγόμενη πόλη και έδωσε αφορμή την συστηματική πια πίεση της Κορίνθου και των Μεγάρων προς τη Σπάρτη για να κινηθεί εναντίον της «αρχής» της Αθήνας. Σύμφωνα με τον Θουκυδίδη, πίεση άσκησε και η Αίγινα, που δυσανασχετώντας για την κυριαρχία των Αθηναίων -ανήκε υποχρεωτικά στη συμμαχία τους- κατηγορούσε την Αθήνα στη Σπάρτη ότι παραβίαζε την «αυτονομία« της.
Με πληροφορίες από: Ιστορία του Ελληνικού Έθνους