Ο Σπύρος Μελάς (1882-1966)

Ο Σπύρος Μελάς (13 Ιανουαρίου 1882 – 2 Απριλίου 1966) ήταν Έλληνας  δημοσιογράφος, συγγραφέας, δραματουργός, σκηνοθέτης και ιδρυτής θιάσων, εκδότης και ακαδημαϊκός. Υπήρξε μία από τις πιο παραγωγικές φυσιογνωμίες των γραμμάτων με μακρόχρονη θητεία και πολύμορφη δραστηριότητα στον πνευματικό κόσμο της εποχής του. Ωστόσο ήταν ο πρωτεργάτης που στέρησε το Νόμπελ λογοτεχνίας στον Νίκο Καζαντζάκη. 

Ο Βίος του Σπύρου Μελά

Ο Σπύρος Μελάς, γιος του Ιωάννη Μελά και της Πηγής Παναγοπούλου γεννήθηκε στην Ναύπακτο, στις 13 Ιανουαρίου του 1882. Τα παιδικά και εφηβικά χρόνια του τα πέρασε σε διάφορες ελληνικές πόλεις, καθότι ο πατέρας του, δικαστικός στο επάγγελμα, έπαιρνε συχνά μεταθέσεις. Τελευταία κατοικία της οικογένειας ήταν στον Πειραιά. Ο Μελάς, ως το μοναδικό αγόρι της οικογένειας μετά το θάνατο του πατέρα του, αναγκάστηκε να δουλέψει για να ζήσει την οικογένεια. Έκανε διάφορες δουλειές και παράλληλα προσπαθούσε να συνεχίσει την εκπαίδευσή του. Με υποτροφία του δήμου Πειραιά, σπούδασε στην «Ιωνίδειο Πρότυπη σχολή Πειραιά» και με το τέλος των σπουδών του αποφάσισε να αποκατασταθεί επαγγελματικά στον Στρατό. Ωστόσο η στρατιωτική καριέρα δεν του πήγαινε και έτσι παραιτήθηκε σύντομα. Το 1905 γράφτηκε στη Νομική σχολή, αλλά δεν ολοκλήρωσε τις σπουδές του.

Παράλληλα, είχε κάνει τα πρώτα βήματα, ως δημοσιογράφος, στην εφημερίδα «Φωνή του Πειραιά». Μετά συνεργάστηκε με τις εφημερίδες «Χρονογράφος», «Ακρόπολις» και «Άστυ». Επίσης συνεργάστηκε και με πολλά λογοτεχνικά – καλλιτεχνικά περιοδικά.

Στη δημοσιογραφία φαίνεται ότι βρήκε την κλίση του, αφού παρέμεινε στο επάγγελμα ως το τέλος της ζωής του. Συνεργάστηκε από διάφορες θέσεις με όλες σχεδόν τις εφημερίδες του καιρού του. Η τελευταία του συνεργασία ήταν με την εφημερίδα «Ελευθερία» από το 1957 έως το  1966. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της ΕΣΗΕΑ ενώ λειτούργησε και την πρώτη σχολή δημοσιογραφίας στην Ελλάδα, την «Σχολή Δημοσιογραφία και Δημοσίων Σχέσεων του Ελληνοαμερικανικού Επιμορφωτικού Ινστιτούτου». Παρακολούθησε ως δημοσιογράφος όλα τα σημαντικά γεγονότα του καιρού του, υπήρξε πολιτικός αναλυτής αλλά και απεσταλμένος των εφημερίδων στον εξωτερικό, ωστόσο πιο γνωστός έμεινε για το καθημερινό χρονογράφημά του, το οποίο συνέχιζε καθημερινά μέχρι το τέλος της ζωής του.

Το πρώτο του λογοτεχνικό έργο, ήταν το μυθιστόρημα Τα μυστήρια του Πειραιώς που πρωτοδημοσιεύτηκε σε συνέχειες στην εφημερίδα «Ακρόπολις», το φθινόπωρο του 1906.

Με το θέατρο η ενάσχολησή του ήταν πολύπλευρη. Υπήρξε καθηγητής ιστορίας του θεάτρου σε διάφορες δραματικές σχολές, ιδρυτής θιάσων και επαγγελματίας σκηνοθέτης, θεατρικός κριτικός, μέλος του Εθνικού θεάτρου και βέβαια θεατρικός συγγραφέας.

Ωστόσο, μελανή κηλίδα στην ζωή του, στάθηκε η ευκολία με την οποία άλλαζε πολιτικές θέσεις και κυρίως η στήριξη της γερμανικής κατοχής. Ξεκινώντας από σοσιαλιστής στα νιάτα του, θα περάσει μετά στο στρατόπεδο των αντιβενιζελικών, των βενιζελικών ύστερα και θα υποστηρίξει το μεταξικό καθεστώς. Το αποκορύφωμα όλων είναι η στάση του στην Κατοχή όταν σε ένα άρθρο του καλεί τον Ελληνικό λαό, να συνεργαστεί ειλικρινά και ενεργητικά με τον κατακτητή. 

Πέθανε στις 2 Απριλίου του 1966 από ανεύρυσμα.

Έλαβε μια μακρά σειρά τιμητικών διακρίσεων, με σημαντικότερα τον Πολεμικό Σταυρό και τον ανώτερο Ταξιάρχη του Τάγματος του Γεωργίου.

Τα θεατρικά έργα του Σπύρου Μελά

• 1906 Η θυσία
• 1907 Ο γιος του ίσκιου
• 1908 Το κόκκινο πουκάμισο
• 1909 Το χαλασμένο σπίτι
• 1913 Το άσπρο και το μαύρο
• 1917 Λίνα
• 1919 Η φλόγα
• 1920 Το κελεπούρι
• 1924 Μια νύχτα μια ζωή
• 1934 Ιούδας
• 1935 Ο μπαμπάς εκπαιδεύεται
• 1936 Ο Ρουμπής, η Κουμπή και τα κουμπιά
• 1937 Παπαφλέσσας
• 1941 Πίσω στη γη
• 1942 Αργυροί γάμοι
• 1942 Η μέθοδος των τριών
• 1943 Έρωτα, μαστροχαλαστή
• 1943 Βουβές αγάπες
• 1944 Θύελλα
• 1953 Ο βασιλιάς και ο σκύλος
• 1958 Πούλμαν για το Τέξας
• 1962 Ρήγας Βελεστινλής

Τα μυθιστορήματα του Σπύρου Μελά

• 1906 Τα μυστήρια του Πειραιώς
• 1907 Οι μαύροι άνθρωποι του Πειραιώς
• 1907 Η γεροντοκόρη
• 1920 Φτωχά μου όνειρα
• 1934 Ο Ιούδας
• 1935 Ο μπαμπάς εκπαιδεύεται 
• 1941 Πίσω στη γη
• 1944 Τα νιάτα
• 1953 Στα νύχια της μοίρας, ή Η χαράδρα του Φαράν 

Πηγή: https://el.wikipedia.org/wiki/Σπύρος-Μελάς