Ο Ηλίας Βενέζης (1904-1973)

Ο Ηλίας Βενέζης (Αϊβαλί 4 Μαρτίου 1904-Αθήνα, 3 Αυγούστου 1973), κατά κόσμον Ηλίας Μέλλος, ήταν Έλληνας λογοτέχνης, μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Έγινε γνωστός με τα μυθιστορήματά του Το νούμερο 31328 και Γαλήνη. Στη διάρκεια της πολύχρονης παρουσίας του στα γράμματα, ασχολήθηκε με όλες σχεδόν τις μορφές γραπτού λόγου. Δημοσίευσε και εξέδωσε μυθιστορήματα, διηγήματα, μελέτες, χρονογραφήματα, βιογραφίες, οδοιπορικά, ταξιδιωτικές εντυπώσεις και έγραψε και το θεατρικό έργο «Μπλοκ C». Επίσης υπήρξε γραμματέας και διευθύνων σύμβουλος του Εθνικού θεάτρου την περίοδο 1950-1952 καθώς και πρόεδρος της καλλιτεχνικής επιτροπής του από το 1964 έως το 1967, συνεργάτης του ΕΙΡ (Εθνικού ιδρύματος Ραδιοφωνίας) από το 1954 έως το 1966 αλλά και πρόεδρος του Κινηματογραφικού Φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης από το 1963 έως το 1966.

Ο αγωνιστής Ηλίας Βενέζης

Το φιλολογικό του ψευδώνυμο το πήρε από το γένος της μητέρας του. Καταγόταν από το Αϊβαλί (Κυδωνίες) της Μικράς Ασίας. Σε ηλικία δέκα χρονών μετακομίζει μαζί με τη μητέρα και τα αδέλφια του στη Μυτιλήνη όπου εκεί τελείωσε το Γυμνάσιο. Το 1919 πηγαίνει στη Μικρά Ασία για να πολεμήσει ως Έλληνας στρατιώτης κατά των Τούρκων. Πιάστηκε αιχμάλωτος και στάλθηκε σε τουρκικά τάγματα εργασίας.

Το 1923, μετά από 14 μήνες αιχμαλωσίας, απελευθερώθηκε και επέστρεψε στη Μυτιλήνη. Εκεί υπήρχε αξιόλογη λογοτεχνική κίνηση με πρωτεργάτη τον Στρατή Μυριβήλη. Αυτός μάλιστα τον παρακίνησε να καταγράψει την αιχμαλωσία του. Το Νούμερο 31328 δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά σε συνέχειες το 1924 στην εφημερίδα Καμπάνα της Μυτιλήνης, διευθυντής της οποίας ήταν ο Μυριβήλης.

Ο λογοτέχνης Ηλίας Βενέζης

Στη Μυτιλήνη εργαζόταν στην Τράπεζα της Ελλάδος και το 1932 πήρε μετάθεση και εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα (υπήρξε υπάλληλος στην τράπεζα το διάστημα 1930-1957). Δύο χρόνια πριν από την αποχώρησή του το 1955, κατόπιν παροτρύνσεως του τότε διοικητή Ξενοφώντα Ζολώτα, συνέγραψε το «Χρονικό της Τραπέζης της Ελλάδος» μια εξιστόρηση της πρώτης 25ετίας της Τράπεζας.

Μετά τον πόλεμο διαδραμάτισε ενεργό ρόλο στην πνευματική ζωή της χώρας με επίσημες θέσεις, όπως του Διευθύνοντος συμβούλου του Εθνικού Θεάτρου, Αντιπροέδρου του διοικητικού συμβουλίου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Το 1939 ο Βενέζης μοιράστηκε μαζί με τον Μυριβήλη το πρώτο στην ιστορία Κρατικό Βραβείο Πεζογραφίας. Το 1956 ήταν και οι δυο υποψήφιοι για την έδρα Λογοτεχνίας στην Ακαδημία Αθηνών, όπου και εκλέχτηκε ο Βενέζης. Το 1957 εξελέγη μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Παράλληλα το έργο του γνώριζε πολύ μεγάλη επιτυχία στην Ελλάδα με συνεχείς επανεκδόσεις και στο εξωτερικό με πολλές μεταφράσεις. Ήταν εξαιρετικά δημοφιλής λογοτέχνης στην εποχή του, με εκπομπή στο ραδιόφωνο και ιδρυτικό μέλος της Ομάδας των Δώδεκα, που με το ομώνυμο βραβείο της ανέδειξε το μεταπολεμικό μυθιστόρημα.

Το τέλος του Ηλία Βενέζη

Τα τρία τελευταία χρόνια της ζωής του (1971-1973) υπέφερε από σοβαρό πρόβλημα υγείας. Κατά το διάστημα αυτό είχε αποτραβηχθεί από κάθε κοινωνική ζωή και όταν δεν βρισκόταν στο νοσοκομείο, εργαζόταν επάνω στα τελευταία του βιβλία. Πέθανε στις 3 Αυγούστου 1973 στην Αθήνα, από καρκίνο του λάρυγγα. Κηδεύτηκε και τάφηκε στη Μήθυμνα (Μόλυβο) της Λέσβου απέναντι από τη μικρασιατική του πατρίδα. Σύμφωνα με τη θέλησή του, ο τάφος του είναι ανώνυμος με μόνη επιγραφή τη λέξη ΓΑΛΗΝΗ.

Ο Ηλίας Βενέζης γράφει

Μυθιστορήματα

• «Το νούμερο 31328»
• «Γαλήνη»:
• «Αιολική Γη»
• «Έξοδος. Χρονικό της Κατοχής»
• «Ωκεανός»
• «Το Μυθιστόρημα των Τεσσάρων», μαζί με τους Μυριβήλη, Καραγάτση, Τερζάκη

Συλλογές διηγημάτων

• «Ο Μανώλης Λέκας και άλλα διηγήματα»
• «Αιγαίο»
• «Άνεμοι»
• «Ώρα Πολέμου»
• «Οι νικημένοι»
• «Αρχιπέλαγος»
• «Εφταλού»
• «Το καῒκι του Θησείου και άλλες ιστορίες για μικρούς και μεγάλους»
• «Ακήφ» διήγημα

Ταξιδιωτικά

• «Φθινόπωρο στην Ιταλία»
• Αμερικανική Γη
• Αργοναύτες
• Περιηγήσεις
• «Στις ελληνικές θάλασσες. Μυθιστορία του Ιονίου και του Αιγαίου»

Θέατρο

• «Μπλοκ C» δράμα σε τρεις πράξεις και τέσσερεις εικόνες. Πρώτη παράσταση στο θέατρο 5 Δεκεμβρίου 1945.

Άλλα έργα

• «Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός» βιογραφία.
• «Χρονικόν της τραπέζης της Ελλάδος. Ιστορία μιάς εικοσιπενταετίας. 1928-1952», ιστορικό – χρονικό.
• «Εμμανουήλ Τσουδερός.Ο πρωθυπουργός της μάχης της Κρήτης και η εποχή του», ιστορική βιογραφία.
• «Μικρασία Χαίρε (διήγησις συμβάντων», χρονικό.

Με πληροφορίες από: https://el.wikipedia.org/Ηλίας_Βενέζης