Οι νικήτριες δυνάμεις του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου

Ο Χίτλερ, από το ’33 μέχρι το ΄38, στην ουσία παρακάμπτει τις αποφάσεις της Συνθήκης των Βερσαλλιών. Θα έπρεπε λοιπόν κανείς να περιμένει ότι οι νικήτριες δυνάμεις του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου θα αντιδρούσαν αμέσως να τον σταματήσουν. Και τι σήμαινε αυτό; Πόλεμο! Εξάλλου ο Χίτλερ το είχε πει ότι «Εγώ θα αποκαταστήσω όλες αυτές τις αδικίες, άμα χρειαστεί ας μου κάνουν πόλεμο. Εγώ θα το αντιμετωπίσω». Όμως, Αγγλία, Γαλλία, ανησυχούν, παρακολουθούν, αλλά δεν κάνουν κάποια κίνηση πολέμου όσον αφορά τη Γερμανία.

Οι νικήτριες δυνάμεις του Α' Παγκοσμίου Πολέμου
Το Γερμανικό καταδρομικό «Σλέσβιγκ-Χόλσταϊν» ανοίγει πυρ. Λιμάνι Γκντανσκ, 1/9/1939

Οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, μη επικυρώνοντας τη Συνθήκη των Βερσαλλιών, δεν ήταν εκείνες οι οποίες θα έπρεπε να αντιδράσουν σ’ αυτό, αλλά η Γαλλία και η Αγγλία βεβαίως θα έπρεπε να αντιδράσουν. Η Ιταλία που ήταν στις νικήτριες δυνάμεις τώρα είχε καθεστώς φασιστικό, η Ελλάδα είχε ένα καθεστώς επίσης (από τον Ιωάννη Μεταξά) δικτατορικό. Επομένως ποιες έμεναν να αντιδράσουν; Η Γαλλία και η Βρετανία.

Οι χώρες αυτές κάθε τόσο στέλνουν κάποιο αυστηρό μήνυμα στον Χίτλερ, που όμως ο Χίτλερ παρακάμπτει. Και είναι ένα θέμα συζήτησης: γιατί οι χώρες αυτές δεν μπήκαν γρήγορα σε μια έντονη αντιπαράθεση με τον Χίτλερ. Σ’ αυτό μπορεί κανείς να απαντήσει με διάφορους τρόπους. Το ένα είναι ότι ο πόλεμος ήταν πολύ πρόσφατος, ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, και θα ήταν μια μεγάλη βαριά απόφαση να αποφασίσει κανείς να ξεκινήσει ξανά ευρωπαϊκός πόλεμος. Η απόσταση από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο φαινόταν πολύ μικρή.

Δεύτερον: όλοι ήξεραν ότι πράγματι η Συνθήκη των Βερσαλλιών ήταν υπερβολικά σκληρή απέναντι στη Γερμανία και έκανε κανείς τον αδιάφορο λίγο μπροστά στα τεκταινόμενα, διότι επιπλέον οι περιοχές, τις οποίες ενσωμάτωσε ο Χίτλερ με τον Ανθοπόλεμο (Blumenkriege) του στη Γερμανία, πράγματι είχαν σαφή πλειοψηφία γερμανικού πληθυσμού. Από την άλλη, ο Χίτλερ σε όλους τους τόνους διεμήνυε ότι το μόνο που θέλει να αποκαταστήσει είναι οι αδικίες που έγιναν στους Γερμανούς και ότι δεν έχει καμία πρόθεση να ακολουθήσει πολεμική δράση και να φέρει την Ευρώπη σε δύσκολη θέση, οπότε ίσως κάποιος βολεύονταν πίσω από αυτό.

Και φυσικά οπωσδήποτε το γεγονός ότι ο Χίτλερ είχε σε κάθε τόνο εχθρότητα με τους κομμουνιστές, τους οποίους κατηγορούσε για διαφθορά, για την αποσύνθεση της Ευρώπης, για την καταστροφή του ήθους της Γης, ότι δεν σέβονται πατρίδες, ότι δεν σέβονται τίποτα, ότι παριστάνουν τους διεθνιστές και στην ουσία είναι η καταστροφή της ανθρωπότητας.

Όλη αυτή η ρητορεία εναντίον του κομμουνισμού οπωσδήποτε θα τους καθησύχαζε, διότι η ανάπτυξη του κομμουνιστικού καθεστώτος στην ουσία, η χαλύβδωσή του στη δεκαετία του ’30, η βελτίωση των δεικτών που έδειχνε η Ρωσία επί Στάλιν στη δεκαετία του ’30, και το κομμουνιστικό κίνημα το οποίο επίσης αναπτυσσόταν στις υπόλοιπες χώρες και είχαν δημιουργηθεί κομμουνιστικά κόμματα. Μετά τη νίκη της Οκτωβριανής Επανάστασης σχεδόν σε όλες τις χώρες της Ευρώπης -και σταδιακά και στις περισσότερες της Γης- δημιουργήθηκε κομμουνιστικό κόμμα, είτε μικρότερο είτε μεγαλύτερο, και αυτό άλλαζε τους πολιτικούς συσχετισμούς στην Ευρώπη.

Ο Χίτλερ έμοιαζε να είναι μεγάλος εχθρός του κομμουνισμού, οπότε ίσως δεν ήταν τόσο εύλογο ότι θα ήταν προς όφελος της Ευρώπης να τον σταματήσει. Ίσως κανείς δεν φανταζόταν τις εξελίξεις, όμως υπήρχε στην Αγγλία ένας πολιτικός, ο Ουίνστον Τσώρτσιλ (Winston Churchill), ο οποίος σε όλους τους τόνους φώναζε και διεμήνυε τα δεινά που μπορεί να επιφέρει στην Ευρώπη ο Χίτλερ. Όμως ο πρωθυπουργός της Αγγλίας, ο Τσάμπερλαιν (Chamberlain), ήταν υπέρ της ομαλής εξέλιξης, δεν ήθελε να εντείνει τις καταστάσεις, πίστευε ότι μπορεί να εξελιχθούν τα πράγματα σε χαμηλούς τόνους και να μην βρεθεί η Ευρώπη, άλλη μια φορά, σε παγκόσμια σύρραξη.

Όταν όμως το 1938 ο Χίτλερ μπήκε στη δυτική Τσεχοσλοβακία, τότε η Αγγλία ανησύχησε. Ο Τσάμπερλαιν επισκέφτηκε τον Χίτλερ στο Μόναχο, ήρθε και ο Μουσολίνι στο Μόναχο και ήρθε και ο πρωθυπουργός της Γαλλίας και συζήτησαν με τον Χίτλερ και του ζήτησαν να μην προχωρήσει πέραν της δυτικής πλευράς την οποία είχε ενσωματώσει.

Μπαίνοντας ο Χίτλερ στη δυτική Τσεχία, έδωσε στην Γερμανία βαριές βιομηχανίες, βιομηχανίες πολεμικού υλικού, δηλαδή η Γερμανία ενισχύθηκε σημαντικά από αυτή την προσάρτηση. Ο Χίτλερ απάντησε κάπως διπλωματικά, αφήνοντας την εντύπωση ότι δεν πρόκειται να μπει στην ανατολική Τσεχία και να ενσωματώσει την ανατολική Τσεχία αλλά, όταν έφυγαν οι πρωθυπουργοί της Γαλλίας και της Αγγλίας, ενσωμάτωσε και την ανατολική Τσεχία. Εκεί ο πληθυσμός δεν ήταν σε πλειοψηφία γερμανικός και έτσι τώρα πια και η Αγγλία και η Γαλλία είναι έτοιμες για τα χειρότερα. Καταλαβαίνουν ότι το πράγματα δεν πάνε καλά και στέλνουν τελεσίγραφο στον Χίτλερ να μην διανοηθεί πλέον να κάνει άλλο βήμα πέραν των όσων έχουν συμβεί, διότι θα γίνει πόλεμος.

Η Αγγλία στέλνει σαφές τελεσίγραφο στον Χίτλερ, διότι ήταν φανερό ποια θα ήταν η επόμενη χώρα ενσωμάτωσης στο Ράιχ, στη Γερμανία: θα ήταν η Πολωνία, τα πολωνικά εδάφη -για τα οποία ενδιαφέρονταν πιο πολύ οι Γερμανοί-, ακριβώς διότι ο χάρτης της Πολωνίας, έτσι όπως σχεδιάστηκε το 1919, στερούσε από τους Γερμανούς εδάφη τα οποία θεωρούσαν την πηγή της ύπαρξής τους, και ο Χίτλερ ήξερε ότι όλοι οι Γερμανοί περίμεναν αυτό το βήμα. Ο Χίτλερ θα το κάνει: την 1η Σεπτεμβρίου του 1939 θα μπει στην Πολωνία και η Αγγλία θα του κηρύξει πόλεμο και αμέσως θα αρχίσει ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος.