Ένα από τα θεμελιώδη στοιχεία που προσλαμβάνει η αρχική Χριστολογία στο στάδιο της επαφής της με τον Ελληνισμό είναι η σύνδεσή της με την κοσμολογία. Το κοσμολογικό στοιχείο είναι πολύ καίριο για την ελληνική προσέγγιση στη ζωή. Αυτό ισχύει όχι μόνο για τον ελληνιστικό αλλά και για το αρχαίο κλασικό Ελληνισμό. Η πρόσληψη της κοσμολογικής διάστασης από την αρχική Χριστολογία σημαίνει ότι η ταυτότητα του Χριστιανού δεν βρίσκεται πια όπως στην αρχή, σε μια απλή αναφορά στην εσχατολογία αλλά συνδέεται ήδη με την αρχή του κόσμου και συντηρεί ή ερμηνεύει τον κόσμο. Η προυπαρξη του Χριστού γίνεται βασικό στοιχείο της Χριστολογίας.
Μια τέτοια Χριστολογία έχει ήδη τις πρώτες εκδηλώσεις της στον Απόστολο Παύλο, φαίνεται όμως ότι στην πραγματικότητα αναπτύσσεται ανεξάρτητα από συγκεκριμένα πρόσωπα ως ένα είδος εκκλησιαστικής θεολογίας, που ενσωματώνεται στα διάφορα κείμενα της Καινής Διαθήκης. Το πρώτο και βασικό στοιχείο που εισάγεται στην προσαρμογή αυτή είναι η δήλωση της θείας ταυτότητας του Χριστού με τρόπο οντολογικό. Ο Ιησούς είναι Θεός όχι γιατί είναι «υιός του ανθρώπου» που θα κρίνει την Ιστορία, αλλά γιατί είναι «εικών του Θεού του αοράτου», «απαύγασμα της δόξης και χαρακτήρ της υποστάσεως», ή απλά και κατηγορηματικά «Θεός».
Δεύτερο στοιχείο στην προσαρμογή αυτή είναι η σύνδεση του Χριστού με την αρχή του κόσμου: «πάντα δι’ αυτού εγένετο και χωρίς αυτού εγένετο ουδέν εν ο γέγονε». Η σύνδεση του Χριστού με την κομολογία προχωρεί στη συνάντηση με την ελληνική σκέψη. Ο Χριστός δεν είναι μόνο η αρχή του κόσμου, αλλά και η δύναμη που συνέχει και συγκροτεί σε ενότηα τον κόσμο: «τα πάντα εν αυτώ συνέστηκε».
Τίποτα δεν είναι ελληνικότερο την εποχή αυτή από το να γίνεται λόγος για μια δύναμη που συγκροτεί τον κόσμο σε αρμονία, που τον κάνει πραγματικά «κόσμο». Η στωική έννοια του «λόγου» είναι ακριβώς η έκφραση της δύναμης αυτής. Έτσι ικανοποιεί η αρχική Χριστολογία και ένα ακόμη «πάθος» των Ελλήνων, τη δίψα για την ερμηνεία του κόσμου. Ως αρχή όχι μόνο της εμφάνισης αλλά και της ενότητας και της τάξης του κόσμου ο Χριστός ερμηνεύει τον κόσμο. Ο Χριστός είναι ο «εξηγητής» της αλήθειας -όχι μόνο Θεός αλλά και αποκάλυψη του Θεού στον κόσμο.
Όλα αυτά θα έδιναν την εντύπωση ενός ουσιαστικού εξελληνισμού της Χριστολογίας. Στην πραγματικότητα, η ελληνική σκέψη περνάει από μια δημιουργική συνάντηση με τον Χριστιανισμό και εκεί υφίσταται βασικές μεταμορφώσεις, που ενώ δεν εξαφανίζουν την ελληνικότητά της, την κάνουν να αλλάξει προσανατολισμό, να αποκτήσει στοιχεία που δεν είχε προηγουμένως.
Για την ελληνική σκέψη η κοσμολογία είναι κάτι «στατικό», με την έννοια δηλαδή ότι η «αρχή» του κόσμου δεν είναι τόσο θέμα χρονικό, δεν είναι υπόθεση ενός γεγονότος, αλλά κυρίως ουσιαστικό, δηλαδή κάτι που ερμηνεύει σταθερά τον κόσμο και την «ουσία» του. Η έννοια της κοσμολογίας στην ελληνική σκέψη βρίσκεται σε αυτήν την ύπαρξη του κόσμου και τη συντήρηση της αρμονίας του, όχι στην χρονική ή ιστορική αρχή του.
Στους εκκλησιαστικούς ύμνους, που χαρακτηρίζουν τον Χριστό ως «κεφαλή του σώματος», εισάγονται δύο διαστάσεις που αλλοιώνουν τυπικά την ελληνική ή στωική φιλοσοφία, όσο και τη γνωστική έννοια της «κεφαλής του σώματος». Οι διαστάσεις αυτές είναι πρώτα η εσχατολογική και δεύτερο η σχετική με αυτήν εκκλησιαστική διάσταση. Κρίκος για τη σύνδεση αυτή είναι η Ανάσταση του Ιησού. Η Ανάσταση αποτέλεσε τη βάση της πίστεως στη θεότητα του Ιησού, γιατί απέδειξε ότι ότι ο Ιησούς είναι ο εσχατολογικός κριτής τηςΙιστορίας. Τώρα στο καθαρά ελληνιστικό περιβάλλον η Ανάσταση προσλαμβάνει διαστάσεις κοσμολογικές και οντολογικές, είναι η λύτρωση από τη φθορά και τον θάνατο. Ωστόσο η ιστορική και η εσχατολογική διάσταση δεν εξαφανίζονται.
Έτσι ένας Έλληνας μπορεί να φτάσει σε μια θεμελιώδη και εντελώς νέα θεώρηση του κόσμου: το νόημα του κόσμου, η κοσμολογική «αρχή» βρίσκεται στο τέλος του κόσμου, σε αυτό που δείχνει η Ανάσταση του Χριστού, χωρίς να κάνει το τέλος αυτό στατική και μόνιμη κατάσταση του κόσμου. Ο Χριστός είναι η «αρχή» του κόσμου (οντολογική, κοσμολογική Χρσιστολογία) γιατί πρόκειται να είναι η αρχή του κόσμου (εσχατολογική Χριστολογία).
Με πληροφορίες από: Ιστορία του Ελληνικού Έθνους
