Οι ουννικές και αβαροσλαβικές επιδρομές του 6ου αιώνα, οι οποίες ερήμωσαν τις βόρειες ευρωπαϊκές επαρχίες της βυζαντινής αυτοκρατορίας και διευκόλυναν τη διείσδυση των σλαβικών πληθυσμών στις περιοχές νοτίως του Δούναβη, η μόνιμη εγκατάσταση των Σλάβων στις επαρχίες του βυζαντινού κράτους, η ίδρυση του βουλγαρικού κράτους είχαν αποφασιστικές συνέπειες για τη δημογραφική εξέλιξη και την εθνολογική σύνθεση και κατανομή του πληθυσμού της χερσονήσου του Αίμου.
Η εικόνα της χερσονήσου του Αίμου από τον 7ο ως τον 11ο αιώνα είναι η ακόλουθη: Στην Άνω Μοισία, στην Δαλματία και την Ιστρία ήταν εγκατεστημένοι Κροάτες, Σέρβοι και άλλα μικρότερα σλαβικά φύλα, που συνθέτουν από τον 7ο ως τον 90 αιώνα μικρούς εφήμερους πολιτικούς σχηματισμούς, υποτελείς άλλοι στους Φράγκους (Κροάτες, Σλοβένοι), άλλοι στους Βούλγαρους και άλλοι στους Βυζαντινούς (Σέρβοι).
Στην Κάτω Μοισία, μεταξύ του Δούναβη και της οροσειράς του Αίμου, στα τέλη του 7ου αιώνα, ο ουννικός λαός των Βουλγάρων (οι Βούλγαροι δεν είναι Σλάβοι, υιοθέτησαν την σλαβική γλώσσα όταν υπέταξαν σλαβικά φύλα) με επικεφαλής των Ασπαρούχ υποτάσσει τους σλαβικούς πληθυσμούς, καθώς και όσον ελληνικό και ρωμανικό πληθυσμό είχε απομείνει εκεί, και ιδρύει το βουλγαρικό κράτος. Την περίοδο αυτή, από τον 8ο αιώνα έως αρχές 11ου αιώνα, κυριαρχεί η προσπάθεια του βουλγαρικού κράτους να εξαπλωθεί στις περιοχές με σλαβικό πληθυσμό και στα εδάφη της βυζαντινής αυτοκρατορίας, ενώ το βυζαντινό κράτος προσπαθεί να περιορίσει την επέκτασή του.
Τα σλαβικά φύλα, τα οποία είχαν διεισδύσει στο εσωτερικό των βυζαντινών εδαφών, αποτελούσαν νησίδες πολιτισμού περισσότερο ή λιγότερο συμπαγείς, τις «σκλαβηνίες». Στην περιοχή του Στρυμόνα ζουν οι Στρυμονίτες στην περιοχή του ποταμού Ρυγχίνου οι Ρυγχίνοι, γύρω από τη Θεσσαλονίκη ζουν οι Σαγουδάτες, μεταξύ του Θερμαϊκού και της Βέροιας ζουν οι Δραγουβίτες ή Δρογουβίτες, στον Νέστο οι Σμολεάνοι, στη Θεσσαλία, οι Βελεγεζήτες και στην Πελοπόννησο, στον Ταΰγετο, οι Μελιγγοί και οι Ερεζίτες.
Οι «σκλαβηνίες» αποτελούσαν αυτόνομους διοικητικούς θύλακες με δικούς του άρχοντες που ωστόσο ήταν σε άμεση σχέση και υπό τον έλεγχο του βυζαντινού κράτους, το οποίο ονόμαζε τους άρχοντές τους και στο οποίο πλήρωναν φόρους, τα λεγόμενα «πάκτα». Συνήθως οι «σκλαβηνίες» βρίσκονταν σε ειρηνικές σχέσεις με τους γύρω ελληνοβυζαντινούς πληθυσμούς. Οι εξεγέρσεις τους, που γίνονται συχνότερες μετά την ίδρυση του βουλγαρικού κράτους, το οποίο τις υποθάλπει για αντιπερισπασμό κατά τη διάρκεια των επιθέσεων τους εναντίον της αυτοκρατορίας, καταστέλλονται από τις βυζαντινές στρατιωτικές δυνάμεις.
Η οργάνωση των θεμάτων στη χερσόνησο του Αίμου συνδέεται άμεσα με τον αγώνα της αυτοκρατορίας εναντίον επεκτατικών βλέψεων του βουλγαρικού κράτους, καθώς επίσης και με την υποταγή των σλαβικών αυτόνομων πολιτικών σχηματισμών και την αφομοίωση των πληθυσμών τους. Η εμφάνιση των θεμάτων στις διάφορες περιοχές της χερσονήσου υποδηλώνει την πρόοδο της ανακατάληψης των χαμένων περιοχών και την επαναφορά της πραγματικής βυζαντινής κυριαρχίας στις περιοχές, οι οποίες ήταν ταραγμένες από τις σλαβικές εισβολές.
Ύστερα από την κατάλυση του βουλγαρικού κράτους από τον Βασίλειο Β΄ τον Βουλγαροκτόνο, το 1018, οι περιοχές που προσαρτήθηκαν στην αυτοκρατορία αποτέλεσαν το θέμα Βουλγαρίας, με πρωτεύουσα τα Σκόπια, καθώς και τις διοικητικές περιοχές πιθανόν θέμα Σερβίας, με πρωτεύουσα το Σίρμιο, και το Παρίστριον ή Παραδουνάβιον, με πρωτεύουσα τη Δίστρα. Οι μεγάλες αυτές διοικητικές περιοχές είχαν επικεφαλής τους κατεπάνω ή δούκες, όπως και τα θέματα του Δυρραχίου και της Δαλματίας. Οι υπόλοιπες σλαβικές περιοχές, η Διόκλεια, η Ζαχλουμία, η Ράσκια, η Βοσνία και η Κροατία παρέμειναν αυτόνομες περιοχές με ντόπιους άρχοντες, υποτελείς στην αυτοκρατορία.
Ταυτόχρονα με την πολιτική επιβολή στη χερσόνησο του Αίμου, η αυτοκρατορία αυξάνει την πολιτιστική της επιρροή. Ο εκχριστιανισμός των Σλάβων και των Βουλγάρων τον 9ο αιώνα είναι γεγονός. Όλοι οι λαοί της χερσονήσου του Αίμου βρίσκονται στη σφαίρα πολιτιστικής επιρροής της αυτοκρατορίας. Η σταδιακή επιβολή της βυζαντινής πολιτικής και εκκλησιαστικής κυριαρχίας στη χερσόνησο του Αίμου δείχνει πως παρά την αναμφισβήτη καταστροφή και τη δημογραφική αναστάτωση, που επέφεραν οι επιδρομές και η εγκατάσταση Σλάβων, δεν κατάφεραν να εκτοπίσουν και πολύ λιγότερο να εξαφανίσουν τον ελληνικό πληθυσμό.
Από τον 10 αιώνα κκαι ιδαίτερα από τον 11 και τον 12ο αιώνα, όταν με την προοδευτική διείσδυση των Τούρκων ο πληθυσμός της Μικράς Ασίας αρχίζει να υποχωρεί, παρά τις προσπάθειες των Κομνηνών, ο πληθυσμός του ευρωπαϊκού τμήματος της αυτοκρατορίας διατηρεί, για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, ομαλό ρυθμό ανάπτυξης ακολουθώντας τη γενική οικονομική ανόρθωση της περιοχής. Οι αναστατώσεις από τις επαναστάσεις των βυζαντινών στρατηγών, τα εθνικά κινήματα, τις συνεχείς επιδρομές και λεηλασίες καταλήγουν στη συρρίκνωση του χώρου της βυζαντινής κυριαρχίας. Ωστόσο, τα ευρωπαϊκά εδάφη της αυτοκρατορίας έχουν ολοένα και πιο μεγάλη σημασία σε αυτή την περίοδο. Το κέντρο βάρους των δυνάμεων της αυτοκρατορίας μετατοπίζεται στις ευρωπαϊκές επαρχίες που περιορίζονται ολοένα και περισσότερο στα εδάφη όπου το ελληνικό στοιχείο είναι κυρίαρχο και μετασχηματίζει την αυτοκρατορία σε καθαρά ελληνικό κράτος.
Με πληροφορίες από: Ιστορία του Ελληνικού Έθνους