Η Αταλάντη ήταν ηρωίδα της Αρκαδίας, αδάμαστη κατά την σημασία του ονόματός της, περίφημη για την ομορφιά της, την εμμονή της στην αγνότητα, τη γρηγοράδα της στο τρέξιμο και την ικανότητά της στην πάλη και στη τοξοβολία. Μυθολογήθηκε ως κόρη του Ίασου ή του Ιάσιου ή του Μαίναλου ή του Αρκάδα ή του Σχοινέα, σύζυγος του Μελανίωνα ή του Ιππομένη και μητέρα του Παρθενοπαίου, ενός από τους Επτά επί Θήβας.

Ελαιογραφία του Guido Reni, 1612
Όταν γεννήθηκε η Αταλάντη, στην Τεγέα ή στο Άργος ή σε κάποια ορεινή περιοχή της Αρκαδίας, ο πατέρας της, που ήθελε γιο, δυσαρεστημένος την άφησε στο βουνό για να πεθάνει. Εκεί όμως τη θήλαζε μια αρκούδα, ώσπου κάποιοι κυνηγοί τη βρήκαν, την πήραν και την ανάθρεψαν. Έτσι, η Αταλάντη έζησε τη ζωή του βουνού, σκληραγωγήθηκε και, όταν έγινε κοπέλα, ήταν άφταστη στην αντοχή, στο τρέξιμο, στην πάλη και στο σημάδι, σπουδαία κυνηγός και κατάφερε να διατηρεί την αγνότητά της, άλλοτε αποφεύγοντας τα παλικάρια, άλλοτε αντιμετωπίζοντας αυτά με την δύναμή της.
Η Αταλάντη πήρε μέρος στο κυνήγι του Καλυδώνιου κάπρου και πέτυχε να χτυπήσει πρώτη το θηρίο στην πλάτη, γι’ αυτό ο Μελέαγρος, που τελικά σκότωσε το θηρίο, της πρόσφερε το δέρμα του ως αναγνώριση, αλλά αυτή η φιλοφρόνηση έδωσε αφορμή γενικής συμπλοκής παλικαριών με ολέθρια αποτελέσματα. Η Αταλάντη είχε συμμετάσχει και στην Αργοναυτική εκστρατεία και τότε είχε τραυματιστεί και θεραπευτεί από τη Μήδεια.
Η Αταλάντη όταν τελικά ξαναβρήκε τους γονείς της, που τελικά την έπεισαν να παντρευτεί, έβαλε όρο να πάρει άνδρα αυτόν που θα κατάφερνε να παραβγεί στο τρέξιμο μαζί της, ενώ όποιος θα έμενε πίσω θα πλήρωνε με τη ζωή του την ήττα του. Έτσι, αφού χάθηκαν πολλά παλικάρια, ο Μελανίων ή ο Ιππομένης με τρία χρυσά μήλα, που του χάρισε η Αφροδίτη, πέτυχε να καθυστερήσει την Αταλάντη στο τρέξιμο καθώς έριχνε πίσω του ένα ένα από αυτά, που εκείνη έσκυβε να τα μαζέψει, ήρθε πρώτος και έγινε άνδρας της. Καρπός αυτής της ένωσης ήταν ο Παρθενοπαίος.
Η Αταλάντη και ο Μελανίων κυνηγώντας μαζί έτυχε να πλαγιάσουν σε κάποιο ιερό του Δία ή της Κυβέλης, και τότε, από την οργή του θεού μεταμορφώθηκαν σε λιοντάρια. Σύμφωνα με άλλη παράδοση, το ζευγάρι μεταμορφώθηκε γιατί ξέχασε να αποδώσει στην Αφροδίτη ευχαριστήριες τιμές για την ευνοϊκή επέμβαση της στον αγώνα που κατέληξε σε γάμο, ή υπήρχε χρησμός, που έλεγε όταν η Αταλάντη χάσει την αγνότητά της θα μεταμορφωθεί σε λιοντάρι, πράγμα που έγινε ύστερα από το γάμο της.
Ο μύθος της Αταλάντης είναι στον πυρήνα του μια από τις αρκαδικές εκδοχές του μύθου της Αρτέμιδος, της οποίας η φυσιογνωμία φαίνεται από την εμμονή της ηρωίδας στην αγνότητα, την παραμονή της στον ελεύθερο φυσικό χώρο, τη συναναστροφή της με τα θηρία και στις κυνηγετικές της επιδόσεις, με τα αλάνθαστα βέλη της, ενώ από τα ονόματα των προσώπων και των τόπων που συνδέονται μαζί της, γίνεται φανερή η σύνδεση της θεάς με την αρκαδική, οικιστική και λατρευτική παράδοση. Η έκθεση του βρέφους, ο θηλασμός του από κάποιο ζώο, η ανεύρεση και η ανατροφή του από βοσκούς ή κυνηγούς και τέλος η συνάντησή του με τους γονείς του και η αναγνώρισή του από αυτούς, είναι στοιχεία γνωστά από παραμύθια και μύθους με ευρύτατη διάδοση.
Με πληροφορίες από: Παγκόσμια Μυθολογία