Το τέλος των Περσικών πολέμων, το 479π.Χ. έφερε την Κύπρο πολύ πιο κοντά στην Ελλάδα παρά τη συμμετοχή του βασιλιά της Σαλαμίνας Γόργου και άλλων Κυπρίων βασιλέων στην εκστρατεία του Ξέρξη κατά της Ελλάδας, φαίνεται πως η στάση των Κυπρίων απέναντι στους Πέρσες υπήρξε εχθρική και η βοήθεια που τους προσέφεραν αμφίβολης αξίας. Το γεγονός αυτό έδωσε την δυνατότητα στους Έλληνες μετά τη μάχη της Μυκάλης (479π.Χ.), να στηριχθούν στους Κυπρίους και να μεταφέρουν τον πόλεμο, επιθετικό αυτή τη φορά και όχι αμυντικό, στην ανατολική Μεσόγειο, για να απαλλάξουν την περιοχή από την περσική κυριαρχία εξουδετερώνοντας τον φοινικικό στόλο, που μπορούσε να δημιουργήσει και πάλι κινδύνους για την Κύπρο και για την Ελλάδα. Έτσι, η Κύπρος μετά τα Μηδικά βρίσκεται στο προσκήνιο των ελληνικών αγώνων.
Στον αγώνα αυτό αναμείχθηκαν μεγάλες ελληνικές προσωπικότητες όπως ο Παυσανίας, ο Αριστείδης, ο Περικλής και ο Κίμων. Οι ελληνικές πόλεις της Κύπρου ήταν φυσικό να ταχθούν με το μέρος των Ελλήνων και οι φοινικικές, με κέντρο το Κίτιο, με το μέρος των Περσών.
Η Κύπρος κατά το πρώτο ήμισυ του 5ου π.Χ. αιώνα άλλαξε πολλές φορές κυριαρχία. Η μεγάλη διπλή νίκη του Κίμωνα, το 468π.Χ. στις εκβολές του Ευρυμέδοντα ήταν αποφασιστική για τον αγώνα των Ελλήνων. Η καταστροφή του φοινικικού στόλου εξασφάλισε στους Αθηναίους την αδιαμφισβήτητη ναυτική υπεροχή και οδήγησε την Κύπρο με μεγαλύτερη ασφάλεια στη σφαίρα της αθηναϊκής πολιτικής επιρροής και δραστηριότητας.
Ο θάνατος του Κίμωνα κατά τη διάρκεια της πολιορκίας του Κιτίου, το 449π.Χ. σήμανε και το τέλος των αθηναϊκών αγώνων για την κυριαρχία στην Ανατολική Μεσόγειο. Με τη συνθήκη του Καλλία, το 448π.Χ. οι Αθηναίοι εγκατέλειψαν τη μεγαλόνησο στην περσική κυριαρχία. Η αλλαγή ειναι έκδηλη κυρίως στη Σαλαμίνα που ήταν η κυριότερη ελληνική πόλη της Κύπρου τουλάχιστον από τα χρόνια του βασιλιά Ευέλθοντος (545-520π.Χ.)
Η δυναστεία του Ευέλθοντος στην Σαλαμίνα μετά τα Μηδικά και τον θάνατο του φιλοπέρση βασιλιά Γόργου περιελάμβανε μόνο Έλληνες βασιλείς με ωραία ελληνικά ονόματα. Ό,τι γνωρίζουμε γι΄αυτούς το ξέρουμε μόνο από τα νομίσματα και όχι από σύγχρονες ελληνικές ή ξένες πηγές. Τα νομίσματα λοιπόν μα πληροφορούν ότι τον Γόργο διαδέχτηκε ο Νικόδημος (460-450π.Χ.). Τελευταίος βασιλιάς ήταν ο Ευάνθης (450π.Χ.). Χαρακτηριστικό των νομισμάτων της Σαλαμίνας από το 480π.Χ. και έπειτα είναι ότι εμφανίζεται πάνω σε αυτά επιδεικτικά ο διπλός σταυρός και το ΒΑ που αποτελεί την πρώτη συλλαβή της λέξη βασιλιάς. Με αυτό τονίζεται η έννοια της βασιλικής εξουσίας, που από την εποχή του Ευέλθοντος ήδη δηλωνόταν με σύμβολα όπως το ΑΝΚΗ: ♀.
Χαρακτηριστική ωστόσο της σχέσης της υποτέλειας που συνέδεε την Κύπρο με τους Μεγάλους Βασιλείς και του προσανατολισμού των κυπριακών οικονομικών ενδιαφερόντων προς την Ανατολή είναι η αποτύπωση πάνω στα πρώτα νομίσματα της Σαλαμίνας ανατολικών συμβόλων, όπως του κριού, περσικού συμβόλου και του άστρου, γενικά ανατολικού, καθώς και η προσαρμογή στο περσικό νομισματικό σύστημα. Πολύ αργότερα ο κριός θα αντικατασταθεί με ένα ελλληνικό σύμβολο, την αίγαγρο, και το περσικό νομσιματικό σύστημα με το ροδιακό.
Η δυναστεία του Ευέλθοντος κράτησε 80 χρόνια ως το 450π.Χ. περίπου, όταν οι Φοίνικες μετά τον θάνατο του Κίμωνα, βρήκαν ευκαιρία να σφετεριστούν στον θρόνο της πόλης. Από τον Ισοκράτη, στο Εγκώμιο του Ευαγόρα, αναφέρονται δύο Φοίνικες βασιλείς την περίοδο από το 450π.Χ. ως την ανάρρηση του Ευαγόρα Α΄ στον θρόνο της Σαλαμίνας, το 411π.Χ. Ο δεύτερος Φοίνικας ηγεμών ήταν ο Αβδήμων, που τον ονομάζει ο Ισοκράτης έναν των «δυναστευόντων». Αυτός όπως και οι άλλοι σφετεριστές της εξουσίας στη Σαλαμίνα, πρέπει να ήλθαν από το Κίτιο. Η πόλη αυτή, που διαδραμάτισε πολύ σημαντικό ρόλο στο τέλος του 12π.Χ. αιώνα ως μυκηναϊκή στην αρχή, έγινε έπειτα το κέντρο των Φοινίκων στη νήσο, και μετά τον θάνατο του Κίμωνα επεξέτεινε την ισχύ της και στη Σαλαμίνα. Αυτή η πόλη όμως δεν υποτάχθηκε στο βασίλειο του Κιτίου, όπως έγινε με άλλες πόλεις της νήσου, το Ιδάλιο και την Ταμασσό.
Στο Ιδάλιο, στο κέντρο της νήσου, που ήταν πόλη ελληνική από τους μυκηναϊκούς χρόνους και φοινικική μόνο κατά την περίοδο 500-480π.Χ., κόβονται νομίσματα με το περσικό νομισματικό σύστημα και με παράσταση σφίγγας. Στη Λάπηθο που θεωρείται φοινικικό κτίσμα -απίθανο γιατί ο ιδρυτής της Πράξανδρος προέρχεται από τη Λακεδαίμονα- έχουμε νομίσματα με το περσικό νομισματικό σύστημα από το 480π.Χ. και έπειτα. Με το περσικό πάντοτε σύστημα κόβονται νομίσματα στο Μάριο, που ήταν ελληνική πόλη. Εξαιρετικό ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι σε νομίσματα της Πάφου του 385π.Χ. απεικονίζεται το Σαλαμίνιος Ζεύς του Φειδία και η Αφροδίτη του Αγοράκριτου.
Στο περσικό σύστημα ανήκουν κα τα παλαιότερα νομίσματα της Αμαθούντας, που χρονολογούνται γύρω στα 450-400π.Χ. όχι λιγότερο ενδιαφέροντα είναι τα νομίσματα του Κιτίου, που είχε αξιόλογη επεκτατική δράση στο εσωτερικό της Κύπρου, με κύριους στόχους το Ιδάλιο και την Ταμασσό. Τα νομίσματά του της εποχής του 500π.Χ. είναι κομμένα με βάση το περσικό νομισματικό σύστημα. Κατά την βασιλεία του τελευταίου βασιλιά του Κιτίου, τα νομίσματα της πόλης είναι ευβοϊκού-αττικού νομισματικού συστήματος.
Με πληροφορίες από: Ιστορία του Ελληνικού Έθνους