Τοποθεσία, οικιστικές συνθήκες, οχυρωματικά έργα, φύση του εδάφους προσδιορίζουν την υπόσταση και τη δομή που είχε η βυζαντινή πόλη και βρίσκονται σε άμεση συνάρτηση με την άμυνά της και τη διεξαγωγή των πολεμικών επιχειρήσεων. Η θέση της πόλης στον ευρύτερο…
Το πιο μνημειώδες ίσως και ευρύτερα εκτιμώμενο επίτευγμα της βυζαντινής μεγαλοφυΐας υπήρξε η αναδιοργάνωση και κωδικοποίηση του ρωμαϊκού δικαίου, που παρουσιάζει αναμφισβήτητο και άμεσο ενδιαφέρον ακόμη και σήμερα. Πραγματικά, το ρωμαϊκό δίκαιο, όπως κωδικοποιήθηκε από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό Α΄ στο…
Ακρογωνιαίος λίθος του βυζαντινού πολιτειακού οικοδομήματος είναι ο αυτοκράτορας, ταγμένος από τον θεό άρχων της οικουμένης, φορέας κάθε εξουσίας, διατηρεί υπό τον έλεγχό του το σύνολο του κρατικού μηχανισμού. Ο επίσημος τίτλος του βυζαντινού ηγεμόνα κατά την πρώτη περίοδο, imperator…
Η ελληνική πνευματική παράδοση άσκησε αποφασιστική επιρροή στη διαμόρφωση τόσο του βυζαντινού κράτους όσο και του πνευματικού υπόβαθρου του βυζαντινού κόσμου. Την αντανάκλαση της διακρίνουμε στη βυζαντινή πολιτική θεωρία, στη σκέψη των Πατέρων της Εκκλησίας, στην αξία που αποδίδεται στην…
Κατά τα τελευταία χρόνια της βασιλείας του Ιουστίνου, προκατόχου του Ιουστινιανού, και κατά τα πρώτα χρόνια της βασιλείας του Ιουστινιανού, οι Βένετοι και οι Πράσινοι (αρχικά ιπποδρομιακές ομάδες, αργότερα και πολιτικές, οι δήμοι όπως ονομάζονταν την εποχή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας),…
Αφού επανέκτησε, τουλάχιστον κατά ένα μεγάλο μέρος, τις κτήσεις της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας στη Δύση ο Ιουστινιανός στράφηκε στα ζητήματα που αφορούσαν στο ανατολικό σύνορο της αυτοκρατορίας του. Ο Χοσρόης είχε επωφεληθεί με την «απέραντο ειρήνη» όχι μόνο για να εξουδετερώσει…
Μετά το τέλος του πολέμου εναντίον των Βανδάλων στην Αφρική η «ανάκτηση» του Ιουστινιανού επεκτάθηκε βορειότερα, στην Ιταλία, και δυτικότερα, στην Ισπανία. Έβλεπε με τα δικά του μάτια πως ήταν εφικτό να ανακτήσει τα εδάφη που κατείχε η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία…
Οι πολιτικές έριδες στο κράτος των Βανδάλων στη Βόρεια Αφρική έδωσε την ευκαιρία στον Ιουστινιανό να επιχειρήσει την Ανάκτηση της Αφρικής, την οποία πέτυχε. Οι προπαρασκευές για το εγχείρημα αυτό άρχισαν το καλοκαίρι του 532. Οι Βάνδαλοι της εποχής του…
Μετά το τέλος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας το 476, η δυτική Μεσόγειος είχε κατακλυσθεί από τα βασίλεια των Φράγκων, των Οστρογότθων, των Βησιγότθων και των Βανδάλων. Η ιταλική συγκλητική αριστοκρατία είχε μάθει κατά τον 5ο αιώνα να προτιμά έναν ανίσχυρο αυτοκράτορα…
Κατά τα τρία πρώτα χρόνια της βασιλείας του ο Ιουστινιανός είχε λάβει παράλληλα προς τα στρατιωτικά, και διπλωματικά μέτρα εναντίον των Περσών. Είχε ιδίως επιτύχει να συνάψει συμμαχία με τους Σαβείρους, ένα από τους νομαδικούς λαούς που ζούσαν ακριβώς βόρεια…
Μετά την πτώση της Ρώμης ο Οδόακρος, αρχηγός της στρατιάς της Ιταλίας, ορίστηκε πατρίκιος από τον Λέοντα Α΄. Τον Οδόακρο διαδέχτηκε το 493 ο Θευδέριχος ο Αμαλός και οι Οστρογότθοι εγκαταστάθηκαν στην Ιταλία. Η οριστική αυτή εγκατάσταση των Οστρογότθων στην…
Η άλωση της Ρώμης από τους Βάνδαλους το 455 ήταν ένα πλήγμα ανεπανόρθωτο για το δυτικό κράτος, που σήμανε το τέλος της Ρώμης. Η σύγχυση και ο πανικός που επακολούθησαν ήταν τόσο μεγάλοι ώστε οι αυτοκράτορες διαδέχονταν ο ένας τον…
