Πυραμίδες

Οι Αιγύπτιοι έδιναν ιδιαίτερη σημασία στην εμφάνιση των τάφων τους και στον τρόπο με τον οποίο συνδεόταν με τις πολιτικές και θρησκευτικές τους πεποιθήσεις. Ο βασιλικός τάφος έγινε σημαντικό εργαλείο που επέτρεπε στον φαραώ να κάνει το ταξίδι του στην άλλη ζωή. Αυτή η αντίληψη προσδιορίστηκε προς το τέλος της 2ης δυναστείας (2800π.Χ). Ο μασταμπάς συνέχισε να βρίσκεται σε χρήση όμως δεν ήταν αρκετά ανεπτυγμένος για μια πολύπλοκη ηλιακή λατρεία, όπως εκείνη που αναπτύχθηκε στο τέλος της Αρχαϊκής Περιόδου (2600π.Χ.). Σε αυτό το σύστημα πίστης ο βασιλιάς συνέχιζε να προσφέρει την προστασία του στους υπηκόους του όσο τιμούσαν την μνήμη του με καθημερινές τελετουργίες. Οι πυραμίδες, μαζί με το ευρύτερο ταφικό σύμπλεγμα εγγυόταν την τέλεση αυτών των τελετουργιών και προστάτευαν το σώμα του βασιλιά από κάθε βλάβη στους αιώνες των αιώνων.

Πυραμίδες

Φυσικά ο τάφος του βασιλιά θα έπρεπε να δηλώνει πολύ καθαρά το δεσμό με το θείο. Τα κατακόρυφα στοιχεία των πρώτων κατασκευών έδιναν έμφαση στην πορεία του φαραώ προς το θείο. Με γνώμονα τον μασταμπά δημιουργήθηκε ένας νέος τύπος τάφου: αρκετοί μασταμπάδες μικρότερων διαστάσεων κατασκευάστηκαν ο ένας πάνω στον άλλον, συμβολίζοντας την σκάλα μέσω της οποίας το πνεύμα του φαραώ ανέβαινε στον ουρανό. Αργότερα οι τάφοι των φαραώ πήραν τη μορφή των πυραμίδων.

Οι τρεις άξονες των πυραμίδων αντιπροσώπευαν σημαντικές ιδέες: ο κατακόρυφος αντιπροσώπευε τη λαχτάρα για το θείο που συνέδεε τον φαραώ με τον πατέρα του, τον Ρα, ο άξονας βορρά-νότου ήταν ο γήινος άξονας, παράλληλος με τον Νείλο και ο άξονας ανατολής-δύσης έδειχνε το μονοπάτι του ήλιου και αντιπροσώπευε τον ουρανό και τον καθημερινό κύκλο του θανάτου και της ανάστασης, ήταν δηλαδή ήταν ένα σύμβολο συνεχούς αναγέννησης.

Καθεμία από τις πυραμίδες βρισκόταν στο κέντρο ενός ταφικού συμπλέγματος, με σημαντικές πολιτιστικές και τελετουργικές λειτουργίες, που πρωτοεμφανίστηκαν επί Ζοζέρ (2650π.Χ. περίπου), αναπτύχθηκαν και εξευγενίστηκαν μέχρι να πάρουν την οριστική μορφή τους υπό τον Σνεφρού (2610π.Χ.), τον πρώτο βασιλιά της 4ης δυναστείας.

Το σύμπλεγμα αποτελούνταν από μια ομάδα κτιρίων διευθετημένων κατά μήκος μιας συγκεκριμένης οδού, τα οποία είχαν επίσης τελετουργική σημασία. Υπήχε μια πολύ μακριά τελετουργική λεωφόρος πρόσβασης, που σημαδευόταν από τείχη και αργότερα έγινε σκεπαστή η οποία οδηγούσε, από τον κατώτερο ναό -κατά μήκος του Νείλου ή μιας διώρυγας που ενωνόταν με τον ποταμό- στον ταφικό ναό που βρισκόταν ανατολικά της πυραμίδας. Ο ταφικός ναός ήταν αρχικά πολύ απλός, αλλά σύντομα μετράπηκε σε ένα οικοδόμημα με αρκετούς θαλάμους.

Οι πυραμίδες των βασιλισσών και άλλων μελών της βασιλικής οικογένειας βρισκόταν γύρω από το σύμπλεγμα. Η πυραμίδα και ο ταφικός ναός προστατεύονταν από μια περίφραξη. Τα παλιά συμπλέγματα περιέβαλλε ένας απλός τοίχος, ενώ τα μεταγενέστερα είχαν διπλούς τοίχους. Άλλος ένας τοίχος περιέζωνε αυτόν τον πυρήνα και τα άλλα παραρτήματα της πυραμίδας. Τα δευτερεύοντα στοιχεία βρίσκονταν ανάμεσα στην εσωτερική και στην εξωτερική περίφραξη.

Με πληροφορίες από: nationalgeographic