Στην Κρήτη
Δεν μας είναι γνωστό ποιον αντίκτυπο είχε στη σύνθεση του πληθυσμού της Κρήτης το κύμα της αποδημίας που ακολούθησε την κατάληψη του νησιού από τους Τούρκους το 1669. Άσχετα όμως από το ποσοστό των προσφύγων που δεν ήταν υψηλό στο…
Ετικέτα Τουρκοκρατία
Η παροικία της Βενετίας
Η Βενετία ιδρύθηκε και αναπτύχθηκε μέσα στους κόλπους του βυζαντινού κράτους από το οποίο και δέχθηκε έντονη πολιτική και πολιτιστική επίδραση. Ήταν λοιπόν φυσικό να υπάρχει εκεί το κατάλληλο κλίμα για διαμορφωθεί και να αναπτυχθεί η ελληνική παροικία της Βενετίας.…
Το «γένος των Ρωμαίων»
Το «Γένος των Ρωμαίων», όπως εξακολουθούσε να λέγεται το ελληνικό έθνος μετά την Άλωση, έμεινε οργανικά συνδεδεμένο με την Ορθοδοξία. Την εξάρτηση της Εκκλησίας από την εξουσία των αυτοκρατόρων, που καθιερώθηκε από την εποχή του Μεγάλου Κωνσταντίνου, «του πρώτου βασιλέως…
Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως
Το πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, ο ισχυρότερος μετά την βασιλεία θεσμός της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και το κορυφαίο εκκλησιαστικό και πνευματικό κέντρο της ορθόδοξης Ανατολής, είναι στενά δεμένο με τις τύχες και την ιστορική πορεία όχι μόνο του Βυζαντίου, αλλά και των άλλων…
Πειρατεία
Η πειρατεία, φαινόμενο πανάρχαιο και ενδημικό στη Μεσόγειο, παρουσιάζει τους πρώτους αιώνες της Τουρκοκρατίας ιδιαίτερη έξαρση και εξελίσσεται σε αληθινή μάστιγα για τους πληθυσμούς των νησιών και των παραλίων των ελληνικών θαλασσών. Συντελεστές αποφασιστικοί της πρωτοφανούς διάδοσής της στάθηκαν η…
Καταφύγιο
Ήδη από τις παραμονές της Άλωσης της Κωνσταντινούπολης ελληνικοί πληθυσμοί μετακινήθηκαν πανικόβλητοι αναζητώντας καταφύγιο στις θεωρούμενες ασφαλείς ελληνικές περιοχές, προπάντων στην Πελοπόννησο. Κίνηση προς ασφαλή μέρη σημειώθηκε επί πολλά συνεχώς χρόνια σε όλες σχεδόν τις περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας, με…
Εποικισμοί
Οι εποικισμοί αποτέλεσαν σταθερή και συστηματική μέθοδο πραγμάτωσης της επεκτατικής πολιτικής του οθωμανικού κράτους από την αρχή της ίδρυσής του. Οι μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών ερμηνεύονται συνήθως από την επιθυμία της οθωμανικής ηγεσίας να εξασφαλίσει για τους υπηκόους της εδάφη εύφορα…
Εξισλαμισμοί
Οι εξισλαμισμοί αποτέλεσαν κατά τους αιώνες της τουρκοκρατίας διαρκή αφαίμαξη του Ελληνισμού και σοβαρή απειλή εξαφάνισής του. Θεωρητικά, ο βίαιος καθολικός εξισλαμισμός δεν ήταν επιβεβλημένος από τον ιερό νόμο του Ισλάμ, σύμφωνα με τον οποίο οι θρησκείες της Βίβλους ήταν,…
Γαίες της Οθωμανικής αυτοκρατορίας
Παρ΄ όλο που θεωρητικά όλη η γη ανήκε στο κράτος κατά την πρώτη περίοδο της τουρκοκρατίας οι γαίες διαιρούνταν ουσιαστικά σε τρεις κατηγορίες: α) στις δημόσιες γαίες, β) στις βακουφικές, που ανήκαν σε διάφορα θρησκευτικά ιδρύματα, γ) και στις ιδιωτικές…
Ο ελληνικός κόσμος μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης
Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης κατά την αποφράδα 29η Μαΐου1453 δεν σήμαινε μόνο την έναρξη μιας μακροχρόνιας και οδυνηρής για τον Ελληνισμό περιόδου της ιστορίας του, υπήρξε ταυτόχρονα και το τραγικό τέλος της θλιβερής εκείνης εποχής, κατά την οποία είχε υπονομευθεί…
Γενίτσαροι
Η αγριότητα των γενιτσάρων της Κρήτης υπήρξε παροιμιώδης και μοναδική. Καμιά περιοχή του τουρκοκρατούμενου ελληνισμού, με εξαίρεση ίσως τη Μακεδονία, δεν αντιμετώπισε τόση ωμότητα. Οι γενίτσαροι της Κρήτης, τόσο οι αυτοκρατορικοί, όσο και οι εντόπιοι, οι γερλήδες, δεν υπάκουαν σε…
Καπατμά
Οι συνθήκες ζωής των Κρητικών κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας ήταν πραγματικά άθλιες. Μέσα σε αυτές τις τόσο δύσκολες συνθήκες ήταν φυσικό να παρατηρηθεί έκλυση των ηθών. Στην ύπαιθρο οργίαζε η κλοπή και προπαντός η ζωοκλοπή, που ήταν ανέκαθεν η…