Ο Κοραής στην πολυσέλιδη επιστολή του προς τον Νεόφυτο Βάμβα παροτρύνει μεταξύ άλλων τη σύνταξη πολιτεύματος και την έκδοση εφημερίδων. Ο Κοραής είχε έγκαιρα αντιληφθεί, μέσα στη δίνη της Γαλλικής Επανάστασης, τη σημασία του Τύπου για την υπεράσπιση θέσεων και απόψεων, για την ενημέρωση και την επικοινωνία. Οι εφημερίδες ήταν απαραίτητες για την ενημέρωση των ξένων επιφυλακτικών, αν όχι εχθρικών, σε τούτη τη φάση, απέναντι στο δικαίωμα του ελληνικού λαού να αγωνιστεί για την ελευθερία. Ο υλικοτεχνικός εξοπλισμός, όμως, για ένα τέτοιο εγχείρημα ήταν ανύπαρκτος. Άλλη λύση δεν υπήρχε, τουλάχιστον προσωρινά, από τις χειρόγραφες εφημερίδες.
Η έγκαιρη εμφάνιση των χειρόγραφων εφημερίδων, παρ’ όλο που αποτελούσε ξεπερασμένη μορφή ενημέρωσης, επιβεβαίωνε τη σημασία που απέδιδαν στη δημοσιοποίηση της πληροφόρησης σε τούτα τα κρίσιμα πρώτα χρόνια του Αγώνα.
Οι τρεις χειρόγραφες εφημερίδες που κυκλοφόρησαν στη Στερεά Ελλάδα -Γαλαξίδι, Μεσολόγγι, Βραχώρι- το 1821 και 1822, δημιουργήματα της που αισθάνονταν οι φορείς της Επανάστασης για επικοινωνία με ευρύτερα στρώματα του έθνους, εκφράζουν την ώριμη πολιτική συνείδηση των ατόμων και των κύκλων από τους οποίους προήλθαν και την πίστη τους προς την αξία του Τύπου.
«Η Εφημερίδα του Γαλαξιδιού», Μάρτιος του 1821. Την αποκάλεσαν και «ψευτοεφημερίδα», γιατί πολλές ειδήσεις ήταν τόσο υπερβολικές που ήταν, εξόφθαλμα, ψευδείς, καθώς και παραποιημένα στρατιωτικά νέα, εντελώς παραποιημένα, τις περισσότερες φορές, εντελώς, φανταστικά. «Πέντε ρούσικα καράβια εξεμπαρκάρισαν ασκέρι στη Μάνη και το Νηόκαστρο, και τράβηξαν ντρίτα το κόρφο της Πάτρας για να βγάνουν το άλλο ασκέρι, το τσιμπιχανέ, και εκατό χιλιάδες φλωριά, πεσκέσι της Ρουσίας στους Ρωμαίους των αρμάτων».
Σκοπός της εφημερίδας και των υπερβολών της ήταν να τονώσουν το ηθικό των μαχόμενων Ελλήνων σε τούτη την πρώιμη ώρα, για να ενισχύσουν το φρόνημα, να υπερνικήσουν τους ενδοιασμούς των «φρονίμων», να πείσουν τους αναποφάσιστους. Από την «Εφημερίδα του Γαλαξιδιού» δεν έχει σωθεί μόνο ένα φύλλο. Ωστόσο, το μοναδικό δείγμα της πρώτης χειρόγραφης εφημερίδας, με τις φανταστικές ειδήσεις, γραμμένες μάλιστα σε δημώδη γλώσσα, επιβεβαιώνει την ανάγκη την οποία γρήγορα αισθάνθηκαν οι Έλληνες μαχητές να αποκτήσουν όργανα επικοινωνίας.
«Εφημερίς Αιτωλική», Μεσολόγγι, Αύγουστος 1821. Τρία φύλλα μας είναι γνωστά από την εφημερίδα της οποίαςς εκδότης ήταν ο Νικόλαος Λουριώτης. Η εφημερίδα κυκλοφορούσε κάθε πέμπτη μέρα, σε ένα τετρασέλιδο ή δισέλιδο, δίστηλο πυκνογραμμένο.
Η ειδησεογραφία της, πλούσια, κάλυπτε τα στρατιωτικά γεγονότα σε θάλασσα και ξηρά, τις προθέσεις και ενέργειες ατόμων ή συλλογικών σωμάτων, τις διαβουλεύσεις ανάμεσα σε Έλληνες και Αλβανούς οπλαρχηγούς και πολιτικούς για κοινή αντιμετώπιση των δυνάμεων του σουλτάνου. Δεν παραλείπουν και την ποίηση, όπως το «Άσμα της περιφήμου συμμαχίας των ενδόξων Αλβανών μετά των ηρώων Ελλήνων», στην προσπάθεια να ενδυναμώσουν το ηθικό των μαχομένων, ώστε ενωμένοι να κατανικήσουν τον ισχυρό εχθρό, να πάρουν εκδίκηση για τις κακουργίες του. όπως ήταν ο θάνατος του Αθανασίου Διάκου.
Φαίνεται ότι η Ρωσία ήταν είτε η «αγαπημένη», είτε η «ελπιδοφόρα» δύναμη για τις χειρόγραφες εφημερίδες, γιατί οι ψευδείς ειδήσεις για τη συγκεκριμένη δύναμη δεν έλειπαν και από αυτήν τη εφημερίδα. Ασχέτως όμως με τις υπερβολικές ή και εντελώς ψευδείς πληροφορίες η «Αιτωλική» έχει το πλεονέκτημα για το σημερινό αναγνώστη ότι τον εισάγει στο κλίμα και το πνεύμα που επικρατούσε στους πρώτους μήνες του Αγώνα, βοηθώντας τον να γνωρίσει τον παλμό της εποχής.
«Ο Αχελώος», Βραχώρι, Φεβρουάριος 1822, εκδότης ο Νικόλαος Λουριώτης. Άνετα θα ονομάζαμε αυτή τη χειρόγραφη εφημερίδα πρόδρομο των επίσημων κυβερνητικών φύλλων, αφού για το λίγο χρόνο που κυκλοφόρησε πραγματοποίησε το έργο που ανέλαβαν αργότερα οι εφημερίδες της Διοικήσεως. Άλλωστε αυτήν την ιδιότητα φαίνεται να επισημαίνει η σφραγίδα της Γερουσίας που μπαίνει στην αρχή της πρώτης σελίδας, αλλά και ο υπότιτλος «Εφημερίς πολιτική της Δυτικής Χέρσου Ελλάδος»
Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο τρόπος με τον οποίο γινόταν η σύνταξη και ο τρόπος με τον οποίο κυκλοφορούσαν οι χειρόγραφες εφημερίδες. Η διαδικασία φαίνεται διαφορετική από αυτή των έντυπων εφημερίδων. Στις χειρόγραφες εφημερίδες ο συντάκτης, αφού συνέλεγε το υλικό από «προφορικήν πληροφορίαν» ή από επιστολές, έγραφε ο ίδιος το πρώτο φύλλο και ενδεχομένως ένα μεγαλύτερο αριθμό. Στη συνέχεια τα φύλλα αντιγράφονταν σε περισσότερα αντίτυπα και τα έστελναν με πεζοδρόμους στις γύρω πολιτείες. Αλλά και στους τόπους όπου έφθαναν πάλι ίσχυε η ίδια διαδικασία. ο πολλαπλασιασμός δηλαδή των αντιτύπων με καινούργιες αντιγραφές.
Έτσι, με αυτές τις χειρόγραφες εφημερίδες λειτούργησε τον πρώτο καιρό ο μηχανισμός μετάδοσης των ειδήσεων στη μαχόμενη Ελλάδα, προκειμένου να εξασφαλιστεί, έστω στοιχειωδώς, η ενημέρωση του κοινού.