Ο Φθα, του οποίου το όνομα σημαίνει «νότια του τείχους», ήταν ο θεός της Μέμφιδας, της αρχαίας πολιτικής πρωτεύουσας της Αιγύπτου. Κατά την περίοδο του Νέου Βασιλείου (1550-1070 π.Χ.), ο ναός του εκεί, ο Χεουέτκα-Φθα (κατοικία του θεού Φθα) έδωσε το όνομά του σε ολόκληρη την περιοχή, και τελικά αποτελεί την ρίζα μέσω των ελληνικών, της ίδιας της λέξης Αίγυπτος.
Τα ερείπια της Μέμφιδας μαρτυρούν πολύ λίγα για το πόσο ακμάζουσα και κοσμοπολίτικη πόλη υπήρξε. Η Μέμφιδα είναι φρουρός μιας πνευματικής παράδοσης κοσμογονίας που επινοήθηκε για να επιβεβαιωθεί ο ρόλος του θεού της Μέμφιδας ως αρχαιότατου και υπέρτατου των υπολοίπων θεών. Στην Μέμφιδα οι ιερείς του Φθα διατύπωσαν τη μεταφυσική σύνθεση της δημιουργίας που διασώθηκε στον λίθο του Σαμπάκα, στημένο αρχικά στο ναό τους.
Παρουσιάζεται ως υπεύθυνος για το πλάσιμο των θεών, του ήλιου και της ωρίμανσης της βλάστησης. Στην εποχή του Αρχαίου Βασιλείου, η φύση του Φθα ως ανώτατου τεχνίτη είχε εξελιχθεί πλήρως και ο αρχιερέας του την Μέμφιδα αποκαλείτο «υπέρτατος άρχων των τεχνιτών». Από την περίοδο της βασιλείας του Ραμσή ο θεός Φθα συγχωνεύεται με την θεότητα Τατενέν. Το όνομα Τατενέν σημαίνει «γη που έχει γίνει διακριτή», διακριτή από τα αρχέγονα ύδατα.
Ο Φθα έδωσε ζωή στους άλλους θεούς μέσω της καρδιάς του και της γλώσσας του. Η σύλληψη της σκέψης στην καρδιά και ο λόγος της γλώσσας ορίζουν τις πράξεις κάθε μέλους του σώματος. Η παρουσία του Φθα είναι οικουμενική στις καρδιές και τα στόματα «όλων των θεών, όλων των ανθρώπων, όλων των ζώων, όλων των ερπετών». Ό,τι βλέπουν τα μάτια, ακούν τα αυτιά κα αναπνέει η μύτη, πηγαίνει κατευθείαν στην καρδιά και το συμπέρασμα που βγάζει η καρδιά λέγεται ύστερα από τη γλώσσα. Με αυτόν τον τρόπο ο Φθα διέταξε τη δημιουργία των θεών. Αφού διέταξε τη γέννηση τους, δημιούργησε για τους θεούς πόλεις, ιερά, ναούς και αιώνιες προσφορές.