Φεουδαρχικό σύστημα

Οι αναστατώσεις, οι οποίες διέλυσαν τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία τον 5ο αιώνα, και συνεχίστηκαν μέχρι τον 11ο αιώνα, άλλαξαν τελείως τη ζωή της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Αυτή η βία κατέλυσε κάθε θεσμό και διέλυσε επίσης και το δίκτυο πόλεων, το οποίο είχε η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Μετά από αυτές τις εξελίξεις εκείνο το οποίο έμενε για να ζήσει κανείς ήταν η γη. Επίσης, δεν υπήρχε πλέον λόγος να έχει κανείς δούλους, ήρθε και το τέλος της περιόδου της δουλείας, της δουλοκτησίας. Τότε στα περισσότερα σημεία της δυτικής Ευρώπης δημιουργήθηκε ένα νέο σύστημα το οποίο ονομάστηκε φεουδαρχικό σύστημα. Αυτό το σύστημα εκμετάλλευσης της γης, κυριάρχησε στην Ευρώπη από περίπου το 800 μ.Χ. μέχρι και το 1400 μ.Χ. και φυσικά τα ξέφτια του έφτασαν μέχρι τη Γαλλική Επανάσταση, μέχρι τέλος του 18ου αιώνα. Ήταν δηλαδή αυτό το φεουδαλικό σύστημα κάτι το οποίο καθόρισε τη ζωή της Ευρώπης την επόμενη χιλιετία.

Ο κυρίως λόγος της δημιουργίας αυτού του συστήματος εκμετάλλευσης και διαχείρισης της γης ήταν η ανάγκη προστασίας της υπαίθρου. Είχε διαλυθεί κάθε τι από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και είχαν στηθεί διάφορα γερμανικά βασίλεια, τα οποία, όμως, ήταν ακόμα ρευστά. Μέχρι να δημιουργηθεί κάτι σταθερότερο, δεν υπήρχε στην πραγματικότητα στρατός και αστυνομία να προστατεύει τους κατοίκους. Ήταν στο έλεος των αγρίων ανθρώπων, οι οποίοι μπορούσαν να επιτεθούν, να κάψουν το χωριό, να κάψουν ζωντανές τις γυναίκες, να σφάξουν το παιδιά, να λεηλατήσουν την περιουσία. Η γη βρέθηκε να είναι κάτω από τη λειτουργία ανθρώπων οι οποίοι ονομάστηκαν φεουδάρχες.

Αυτοί είχαν τον κύριο έλεγχο της περιοχής του φέουδού τους και σε αυτό κατοικούσαν οι αγρότες. Οι αγρότες πλέον οι χωρικοί δεν είναι δούλοι. Δεν ανήκουν στον κύριό τους. Ανήκουν στην γη, γι΄ αυτό και λέγονται δουλοπάροικοι, δηλαδή αν το φέουδο μεταφερθεί σε άλλον τότε οι δουλοπάροικοι, οι χωρικοί, μεταφέρονται όλοι μαζί στην κυριαρχία ενός άλλου. Οι φεουδάρχες λειτουργούν στο φέουδο έχοντας την ευθύνη της προστασίας ολόκληρου του φέουδου και της ζωής των χωρικών. Για να το πετύχουν αυτό πρέπει να διατηρούν ένα σώμα επαγγελματιών στρατιωτών, να κτίσουν σε καίρια σημεία κάστρα, ούτως ώστε να μπορεί να αμυνθεί η περιοχή, όταν έρθει ο κίνδυνος. Αυτά τα κάστρα έπρεπε να περιλαμβάνουν εσωτερικό χώρο, δηλαδή περιελάμβαναν μια μικρή πολιτεία. Σε αυτά τα κάστρα κατοικούσαν οι φεουδάρχης, οι υπηρεσίες του, οι ιππότες του και τα λοιπά.

Σε αυτά τα κάστρα προσέτρεχαν οι χωρικοί όταν παρουσιαζόταν κίνδυνος, έμπαιναν μέσα σε αυτά ώστε να κλείσουν οι πόρτες για να μπορεί να αμυνθεί το φέουδο, απέναντι στο τυχόν κίνδυνο. Με τον τρόπο αυτό, ο φεουδάρχης προστάτευε τους χωρικούς του, και για να προστατεύει τους χωρικούς του έπρεπε όχι μόνο να κτίζει το κάστρο αλλά και να το συντηρεί, να το εξοπλίζει, να συντηρεί την τάφρο που περιέβαλλε το κάστρο. Μπορεί να μην ήταν ένα απλό κάστρο, αλλά να ήταν εκτεταμένο, να υπήρχε και δεύτερο και τρίτο σε διάφορα σημεία οχυρά της περιοχής.

Οι αγρότες κατοικούν στα χωριά τους. Τα χωριά τους είναι κατασκευασμένα από προχειροκαλύβες. Και αυτό γιατί είναι αναλώσιμα. Όταν οι εχθροί θα έφταναν στα χωριά, θα τα λεηλατούσαν, θα τα έκαιγαν. Όταν θα παρουσιαζόταν οι εχθροί, οι χωρικοί έπρεπε να τα εγκαταλείψουν όλα, να τρέξουν να μπουν μέσα στο οχυρό κάστρο και να σώσουν τη ζωή τους και φυσικά να βοηθήσουν την όλη κατάσταση και τον γαιοκτήμονα και τους επαγγελματίες στρατιωτικούς να αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο. Όλα αυτά ήταν αναλώσιμα. Όταν θα τελείωνε ο κίνδυνος πάλι οι χωρικοί θα ξανάχτιζαν, θα ξαναδημιουργούσαν τα ψευδό-καταλύματα τους.

Όμως οι μεγάλες εκτάσεις ανήκουν στον φεουδάρχη και οι χωρικοί προκειμένου να έχουν εισόδημα για να μπορούν να ζουν και να πληρώνουν τον φόρο τους στον φεουδάρχη, όλα αυτά ήταν σε είδος, γιατί είχαν καταστραφεί και η λειτουργία του χρήματος και του εμπορίου για πολλούς αιώνες, πλήρωναν στον φεουδάρχη τον φόρο τους σε είδος από την καλλιέργεια τμήματος των χωραφιών του φεουδάρχη.

Το σύστημα είναι διττό, ο αγρότης ανήκει στο κτήμα και όχι στον φεουδάρχη, καλλιεργεί τα κτήματα του φεουδάρχη, δίνει στον φεουδάρχη μετά την καλλιέργεια ένα ποσοστό, το μεγαλύτερο ποσοστό της παραγωγής του κτήματος που καλλιέργησε, κρατά για τον εαυτό του ένα άλλο. Έτσι ζει αυτός και η οικογένειά του και ο φεουδάρχης από την μεριά του είναι υποχρεωμένος να παρέχει ασφάλεια.

Μέσα στην ασφάλεια αυτή είναι και οι επαγγελματίες στρατιώτες οι οποίοι πρέπει να βρίσκονται πάνω στα κάστρα. Αυτοί κάνουν συνεχώς, περνούν την ημέρα τους κάνοντας ασκήσεις, για να συντηρήσουν τον εαυτό τους και το αξιόμαχο τους, πάνω στα άλογά τους με τα δόρατα τους και με όλη τους την εξάρτυση και τα σπαθιά, αυτοί οι επαγγελματίες στρατιώτες που έρχονται για να εξυπηρετήσουν την άμυνα των κάστρων και πληρώνονται από τον φεουδάρχη, είναι οι γνωστοί μας ιππότες. Ο φεουδάρχης δηλαδή παίρνει τα εισοδήματα από το κτήμα, το οποίο το καλλιεργούν οι αγρότες, αλλά ανταποδίδει με αυτή την υπηρεσία, που έπαιξε ρόλο στην διάρκεια των δύσκολων αιώνων της πολύ μεγάλης αναστάτωσης.

Αυτό το φεουδαρχικό σύστημα στους αιώνες της ανάπτυξης του είχε λόγο ύπαρξης διότι πράγματι μπορούσε να προσφέρει προστασία στους αγρότες ή έστω κάποια προστασία στους αγρότες.