Η υπνοθεραπεία χρησιμοποιείται όλο και πιο συχνά τόσο στο εξωτερικό όσο και στην Ελλάδα ως θεραπευτική προσέγγιση. Χρησιμοποιείται στη θεραπεία για την διερεύνηση και αλλαγή των συμπεριφορικών, γνωστικών και συναισθηματικών καταστάσεων-προβλημάτων του ανθρώπου.
Η ιστορία της ύπνωσης χάνεται στα βάθη της ιστορίας. Τρεις χιλιάδες χρόνια πριν στην αρχαία Αίγυπτο υπήρχαν ναοί «ύπνου», οι οποίοι χρησιμοποιούνταν για θεραπευτικούς σκοπούς. Επίσης οι αρχαίοι Έλληνες, Κινέζοι, Πέρσες φαίνεται να χρησιμοποιούσαν θεραπείες που βασίζονταν στην συγκέντρωση της προσοχής, παρόμοιες με την ύπνωση. Παρόλο που η ύπνωση υπάρχει τόσα χρόνια (αν και όχι με την σημερινή της μορφή), φαίνεται στις μέρες μας να είναι μια πολύ αποτελεσματική και σύγχρονη θεραπεία.
Στις μέρες μας η ύπνωση απολαμβάνει μεγάλη δημοτικότητα, όχι μόνο από επαγγελματίες ψυχικής υγείας που την χρησιμοποιούν συχνά για να αντιμετωπίσουν ένα ευρύ φάσμα προβλημάτων, και από τα άτομα που αναζητούν θεραπεία αλλά και από την επιστήμη της ψυχολογίας και της ψυχιατρικής.
Κλινική υπνοθεραπεία
Κλινική υπνοθεραπεία ονομάζεται η ψυχοθεραπεία που χρησιμοποιεί την ύπνωση σαν ένα ισχυρό και αποτελεσματικό εργαλείο θεραπείας. Η σύγχρονη κλινική υπνοθεραπεία στοχεύει στο να βρει λύση σε ένα πρόβλημα γρήγορα, αποτελεσματικά και με ασφάλεια.
Εφαρμόζεται συχνά για να επιφέρει υποσυνείδητα αλλαγές – όπου επιθυμείται από τον θεραπευόμενο – στη συμπεριφορά του, στις αντιδράσεις του, στις πεποιθήσεις, στα συναισθήματα του, σε ανεπιθύμητες συνήθειες, ανησυχία, άγχος και ασθένειες που σχετίζονται με αυτό, στην διαχείριση του πόνου και να διευκολύνει την προσωπική του ανάπτυξη. Ο θεραπευτής δεν ελέγχει τον θεραπευόμενο, τον οδηγεί και τον βοηθάει να πετύχει τους στόχους της υπνοθεραπείας.
Η υπνοθεραπεία είναι πολύ διαδεδομένη μορφή θεραπείας και είναι εγκεκριμένη από τους Ιατρικούς συλλόγους. Στη Μεγάλη Βρετανία από το 1955 και στις Ηνωμένες Πολιτείες από το 1958.
Συνειδητό και υποσυνείδητο
Το συνειδητό είναι οι λειτουργίες και σκέψεις του εγκεφάλου τις οποίες αντιλαμβάνεται κανείς ότι κάνει.
Σε γενικές γραμμές ο συνειδητός νους είναι υπεύθυνος για ότι έχει να κάνει με την εξωτερική πραγματικότητα και τους άλλους ανθρώπους σε καθημερινό επίπεδο, χρησιμοποιώντας τη λογική και τις σχέσεις αιτιότητας για την επίλυση διαφόρων προβλημάτων. Ο συνειδητός νους θεωρεί το «πραγματικό» πιο σημαντικό από το «φανταστικό».
Ο υποσυνείδητος νους ρυθμίζει τις αυτόνομες λειτουργίες του οργανισμού (αναπνοή, καρδιά, στομάχι, κυκλοφορία αίματος κλπ), τα αντανακλαστικά μας, τις συνήθειες μας, την σεξουαλική μας συμπεριφορά καθώς και όλες τις συναισθηματικές μας αντιδράσεις και την συναισθηματική μας συμπεριφορά. Το υποσυνείδητο είναι το κέντρο της δημιουργικής φαντασίας, αποθήκη των σκέψεων, αναμνήσεων, των συναισθημάτων και των βιωμάτων που επηρεάζουν και δομούν την προσωπικότητα μας.
Όμως το συνειδητό και το υποσυνείδητο στην πραγματικότητα δεν είναι δυο διαφορετικές οντότητες, αλλά μαζί αποτελούν την ολότητα της ανθρώπινης νόησης.
Η ύπνωση
Ο όρος Ύπνωση (Hypnosis) χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά από τον Βρετανό James Braid το 1843 στο βιβλίο του Neurohypnology.
Ο όρος, όμως «Ύπνωση» είναι παραπλανητικός, διότι η ύπνωση δεν έχει καμία σχέση με την κατάσταση του ύπνου. Είναι μια κατάσταση βαθιάς χαλάρωσης, σωματικής και νοητικής. Είναι μια κατάσταση η οποία χαρακτηρίζεται από την ελάττωση ή και αναστολή της κριτικής ικανότητας του μυαλού σε συνδυασμό με την αυξημένη δεκτικότητα του σε συστάσεις και παροτρύνσεις. Ουσιαστικά είναι μια διαφορετική κατάσταση αυξημένης συνειδητότητας κατά την οποία ο συνειδητός νους βρίσκεται σε καταστολή και το υποσυνείδητο έχει αναδυθεί.
Πρόκειται για μια φυσική κατάσταση του εγκεφάλου που την βιώνουμε συχνά στην καθημερινότητά μας πολλές φορές χωρίς να το συνειδητοποιούμε. Τις πρωινές ώρες μεταξύ ύπνου και ξύπνιου, όταν είμαστε απορροφημένοι σε κάποιες σκέψεις μας, όταν ονειροπολούμε, όταν μας παρασύρει ένα βιβλίο που διαβάζουμε κλπ.
Για παράδειγμα όταν παρακολουθούμε μια ταινία, νιώθουμε άγχος, αγωνία, φοβόμαστε, γελάμε, κλαίμε ενώ σε συνειδητό επίπεδο γνωρίζουμε ότι τίποτα από αυτά που βλέπουμε δεν συμβαίνουν στην πραγματικότητα.
Ένα άλλο παράδειγμα είναι η οδήγηση. Την πρώτη φορά που οδηγήσαμε όλα γινόταν συνειδητά. Σκεφτόμασταν να κοιτάξουμε τον καθρέφτη, να βγάλουμε φλας, να πατήσουμε ντεμπραγιάζ, να βάλουμε ταχύτητα να πατήσουμε το γκάζι, να αφήσουμε σιγά σιγά το ντεμπραγιάζ, να ξανακοιτάξουμε τον καθρέφτη κλπ. Μετά από λίγους μόνο μήνες όμως όλα αυτά γίνονται αυτόματα και μπορούμε παράλληλα να μιλάμε στο κινητό, να τρώμε τυρόπιτα, να καπνίζουμε και να πίνουμε καφέ.
Όλα τα παραπάνω συμβαίνουν διότι ο συνειδητός νους βρίσκεται σε καταστολή και το υποσυνείδητο έχει πάρει τον έλεγχο.
Η προοδευτική χαλάρωση
Υπάρχουν ποικίλες διαδικασίες με τις οποίες ο θεραπευτής μπορεί να διευκολύνει κάποιον να μπει σε ύπνωση. Η πιο συνηθισμένη διαδικασία είναι η προοδευτική χαλάρωση. Ο θεραπευτής δίνει οδηγίες στο άτομο να χαλαρώσει σταδιακά το σώμα του. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι αυτός που θα μπει σε ύπνωση να θέλει να μπει και να ακολουθήσει τις οδηγίες. Αν αυτές οι δυο προϋποθέσεις υπάρχουν, τότε δεν υπάρχει περίπτωση να μην μπει σε κατάσταση ύπνωσης, δηλαδή βαθιάς χαλάρωσης.
Η διαδικασία της υπνοθεραπείας
Αφού το άτομο μπει σε κατάσταση ύπνωσης (βαθιάς χαλάρωσης), ο θεραπευτής το διευκολύνει να έρθει σε επαφή με το ασυνείδητο του, έχοντας σαν στόχο να ενθυμηθεί και να επανεκκινήσει όλες του τις ικανότητες και δυνατότητες, αποφορτίζοντάς εάν είναι απαραίτητο τα τραύματα που επηρεάζουν τη ζωή του.
Η υπνοθεραπεία, δηλαδή, βοηθάει το άτομο να έρθει σε επαφή με τους φυσικούς του πόρους και τις εσωτερικές του ικανότητες. Επανεκκινώντας τις εσωτερικές δυνατότητες και ικανότητες του, αντιλαμβάνεται ότι μέσα του υπάρχει η δύναμη που χρειάζεται για να ξεπεράσει κάθε εμπόδιο που μπαίνει στο δρόμο του.
Η υπνοθεραπεία δεν προσθέτει στοιχεία στο άτομο αλλά ενεργοποιεί ξανά ξεχασμένες ικανότητες του.
Η υπνοανάλυση
Στην υπνοανάλυση ο θεραπευτής διευκολύνει το άτομο να εντοπίσει το αρχικό τραύμα που προκαλεί την σημερινή του δυσκολία. Αφού εντοπιστεί το τραύμα, αποφορτίζεται και έτσι παύει πλέον να προκαλεί δυσκολία στο άτομο.
Αν δηλαδή κάποιος βιώνει κρίσεις πανικού ή βιώνει έντονο άγχος στην ζωή του, τότε ο θεραπευτής θα τον διευκολύνει μπει σε ύπνωση και να βιώσει την τωρινή του δυσκολία (πχ. έντονο άγχος) και στη συνέχεια θα τον οδηγήσει πίσω στον χρόνο, στην αρχική εμπειρία που δημιούργησε το σημερινό του άγχος. Αυτή η αρχική εμπειρία συνήθως δεν μπορεί να ανακληθεί στην κατάσταση εγρήγορσης και είναι πιο εύκολο να ανακληθεί σε κατάσταση ύπνωσης. Αφού εντοπιστεί η αρχική τραυματική εμπειρία, ο θεραπευτής σε συνεργασία με τον θεραπευόμενο την επεξεργάζονται και την αποφορτίζουν.
Η αποτελεσματικότητα της υπνοθεραπείας
Η μεγάλη αποτελεσματικότητα της υπνοθεραπείας οφείλεται στο ότι εντοπίζεται το αρχικό τραύμα το οποίο στη συνέχεια επεξεργάζεται και αποφορτίζεται. Το αρχικό τραύμα είναι η αρχική αιτία του προβλήματος. Επομένως η υπνοθεραπεία λύνει το πρόβλημα σε βάθος.
Επίσης βοηθάει το άτομο να έρθει σε επαφή με τους εσωτερικούς του πόρους και τις εσωτερικές του ικανότητες. Επανεκκινώντας, λοιπόν, τις εσωτερικές ικανότητες του και αποφορτίζοντας το αρχικό του τραύμα το άτομο είναι σε θέσει να ξεπεράσει τα προβλήματά του.
Με ποια θέματα ασχολείται η Υπνοθεραπεία
- Αποφόρτιση παιδικών τραυμάτων
- Άγχος (άγχος επίδοσης, κοινωνικό άγχος, κρίσεις πανικού, άγχος για ομιλία σε κοινό, άγχος σε εξετάσεις)
- Φοβίες (όπως κλειστοφοβία, φόβος για αεροπλάνα κλπ)
- Συνήθεις (όπως τριχοτιλλομανία, δάγκωμα νυχιών κλπ)
- Ψυχοσωματικές διαταραχές
- Θέματα σεξουαλικότητας (όπως στυτική δυσλειτουργία, πρόωρη εκσπερμάτιση, καθυστερημένη εκσπερμάτιση, Ανοργασμία κλπ.)
- Διαχείριση βάρους
- Διακοπή καπνίσματος
- Ενίσχυση του Εαυτού
- Ενίσχυση της Εμπιστοσύνη
Πηγή: https://www.psychology.gr/psychotherapy-counselling/4021-ypnotherapeia-apotelesmatikotita.html