Το νερό θεωρείται και δημιουργός και καταστροφέας της ζωής. Έτσι αυτό το υγρό στοιχείο, σε όλες του τις εκδηλώσεις – ειδικότερα ποτάμια, πηγές, πηγάδια, λίμνες και έλη –, ήταν το κέντρο αμέτρητων μύθων και λατρειών που εμφανίζονται και στην αρχαιολογία και στη δυτική λογοτεχνία.
Η ιερότητα και ο συμβολισμός του νερού συνεχίστηκαν και στην χριστιανική παράδοση. Οι ποταμοί θεωρούνταν ως ζωτικές δυνάμεις που τις κυβερνούσαν πνεύματα: ήδη από την Εποχή του Χαλκού οι άνθρωποι έριχναν στα ποτάμια πολύτιμα αντικείμενα ως αφιερώματα. Στην κελτική Εποχή του Σιδήρου ποτάμια όπως ο Τάμεσης και ο Γουΐδαμ δέχονταν κυρίως πολεμικά αντικείμενα: όπλα, πανοπλίες και ασπίδες. Οι πηγές και οι συμβολές των ποταμών ήταν ιδιαίτερα ιερές. Ο Κοντάτις λατρευόταν στην περιοχή Τάιν-Τηζ της Β. Βρετανίας και στη συμβολή μεγάλων ποταμών Ροδανού και Σον βρισκόταν ο ιερός τόπος «Κοντάτ» στη Λυόν. Υπάρχουν μαρτυρίες ότι οι personae πολλών ποταμών λατρευόταν ως θεϊκά πνεύματα με το ίδιο όνομα: η Σεκάνα του Σηκουάνα, η Σονκόνα του Σον, η Βερμπέια του Βάρφε είναι λίγα μόνο από τα παραδείγματα.
Πνεύματα είχαν και οι λίμνες και τα έλη. Ο αρχαίος Έλληνας γεωγράφος Στράβων αναφέρει ότι εναπέθεταν θησαυρούς σε ιερές λίμνες, πρακτική που επιβεβαιώνεται από την αρχαιολογική μαρτυρία. Στην παραλίμνια περιοχή Λατέν της Ελβετίας είχαν κατασκευάσει ειδικές ξύλινες αποβάθρες για να διευκολύνουν τη ρίψη πολύτιμων αντικειμένων σε ένα μικρό κόλπο στο ανατολικό άκρο της λίμνης Νεσατέλ. Στις προσφορές περιλαμβάνονταν εκατοντάδες πόρπες, όπλα και ασπίδες, άρματα και ζώα, που ρίφθηκαν εκεί την περίοδο γύρω στο 100π.Χ.
Στην Ουαλία η λίμνη του Λιν Βάουρ στο Μιντ Γκλάμοργκαν ήταν το κέντρο της λατρευτικής δραστηριότητας περί το 600π.Χ., οπότε έριχναν διάφορα αντικείμενα – μεταξύ αυτών και αρχαίους λέβητες και εξωτικό υλικό του τύπου Χάλστατ. Το Λιν Κέριγκ Μπαχ στο Άνγκλζι ήταν ένας τόπος με νερά στα οποία είχαν ριφθεί πολλά πολύτιμα αντικείμενα, μεταξύ αυτών άρματα, όπλα και λέβητες, στην περίοδο μεταξύ του 2ου π.Χ. και του 1ου μ.Χ. αιώνα. Είναι πιθανό το Λιν Κέριγκ να συνδέεται με τους δρυΐδες, για τους οποίους ο Ρωμαίος συγγραφέας Τάκιτος λέει ότι είχαν σημαντικό λατρευτικό κέντρο στη νησί Μόνα (Νήσος Μαν).
Η επαναλαμβανόμενη απόθεση λεβήτων στο νερό είναι ενδιαφέρουσα. Στον προφορικό μύθο αυτά τα αγγεία συνδέονταν παραδοσιακά με τις γιορτές και την αφθονία. Ο ιρλανδικός θεός Ντάγντα είχε έναν τεράστιο λέβητα που συνεχώς ξαναγέμιζε. Ο Ουαλός ήρωας Μπραν έδωσε έναν λέβητα που εξασφαλίζει αναγέννηση στον Ιρλανδό βασιλιά Μαθόλουχ. Η λειτουργία τους ως δοχείων για υγρά ίσως δικαιολογεί γιατί τόσο συχνά ρίχνονταν ως ιερές ως ιερές προσφορές σε υδάτινο περιβάλλον.
Οι μεγάλοι δανέζικοι λέβητες του Μπρο και του Γκούντεστρουπ βρέθηκαν σε έλη. Ο λέβητας του Ντούτσκοφ βρέθηκε σε ένα κέλτικο ιερό πηγής και περιείχε πάνω από 2.000 χάλκινα κοσμήματα. Οι σκωτικές λίμνες – όπως οι Κάρλινγκβαρκ Λοχ και Μπλάκμπερν Μιλ – ήταν κέντρα τελετουργικής αφιέρωσης λεβήτων στην πολύ όψιμη Εποχή του Σιδήρου (αρχές του 1ου μ.Χ. αιώνα).
Οι βάλτοι ήταν κέντρο σημαντικής τελετουργικής δραστηριότητας, όχι μόνο λόγω της υδάτινης φύσης τους, αλλά ίσως και εξαιτίας του στοιχείου του κινδύνου και της εξαπάτησης που σχετίζεται με αυτούς. Στην κελτική Εποχή του Σιδήρου εξιλέωναν τα πνεύματα των ελών με προσφορές που ποίκιλλαν από όπλα, λέβητες και κάρα μέχρι ανθρωποθυσίες.
Το σκωτικό Τορς Χάμφραϊν, λεπτοδουλεμένο τμήμα της ιππικής πανοπλίας, βρέθηκε σε έλος, όπως και ο λέβητας του Γκούντεστρουπ και δύο λατρευτικά κάρα από το Ντέιμπγιεργ της Δανίας. Η πιο θεαματική τέτοια προσφορά από την Βρετανία βρέθηκε στο Λίντοου Μος και ήταν το σώμα ενός νέου άνδρα που στραγγαλίστηκε και ρίχτηκε γυμνός στο νερό ενός έλους κάποια στιγμή κατά την Εποχή του Σιδήρου.
Οι πηγές και τα πηγάδια σχετίζονταν με θεότητες και ειδικότερα με θεραπευτικές τελετές. Τα πηγάδια, που έφταναν βαθιά μέσα στο έδαφος, θεωρούνταν σύνδεσμοι μεταξύ γης και Κάτω Κόσμου. Στη θεά Κοβεντίνα ήταν αφιερωμένα μια ιερή πηγή και ένα πηγάδι στο ρωμαϊκό φρούριο του Κάρομπουργκ του στο Τείχος του Αδριανού. Ένα βρετανορωμαϊκό πηγάδι στο Γκόουντμπι του Λέστερσαϊρ, περιείχε τα σώματα δύο ανθρώπων που τα κρατούσαν, στον πυθμένα οι πέτρες στις οποίες ήταν δεμένοι, θυσία ίσως στις υποχθόνιες δυνάμεις.
Ένα ξερό πηγάδι, που χρονολογείται στην ρωμαϊκή περίοδο, στο Τζόρνταν Χιλ του Ντόρσετ, περιείχε πολύ περίεργα και σκόπιμα τοποθετημένα αφιερώματα, μεταξύ άλλων λίθινα κιβώτια γεμάτα σιδερικά και δεκαέξι ζεύγη κεραμίδια ανάμεσα σε κάθε ένα από τα οποία βρισκόταν το πτώμα ενός κόρακα και ένα νόμισμα. Ιερά πηγάδια εμφανίζονται και στους ιρλανδικούς μύθους: ο Κύκλος Φιόν περιγράφει τον Σολωμό της Γνώσης που ζούσε στο βάθος ενός πηγαδιού.
Η λατρεία της ιρλανδικής θεάς Μπρίγκιτ, που έγινε αγία των χριστιανών, συνδεόταν στενά με τα ιερά πηγάδια. Πολλοί άγιοι είχαν τα δικά τους ιερά πηγάδια, όπως ο Άγιος Μέλορ της Κορνουάλης. Το πηγάδι της Αγίας Γουΐνιφρεντ στο Χόλιγουελ του Κλάιντ είναι ένα από τα πολλά που βρέθηκαν στην Ουαλία. Όπως και στην περίπτωση του θρύλου της ουαλικής Αγίας Γουΐνιφρεντ, οι κομμένες κεφαλές των Βρετανών αγίων χάριζαν αγνότητα και δύναμη σε κάποια πηγάδια.
Τις πηγές τις σέβονταν σε αναγνώριση των ιατρικών και των εξαγνιστικών ιδιοτήτων τους. Στα ρωμαιοκελτικά χρόνια οι ισχυρές λατρείες που είχαν σχέση με ιαματικές πηγές προσέλκυαν προσκυνητές από ολόκληρη την κελτική Ευρώπη. Οι δύο φυσικές πηγές στο Σαμαλιέρ κοντά στο Κλερμόν -Φεράν περιέχουν μεταλλικές ουσίες με γνήσιες θεραπευτικές ιδιότητες: κατά τον 1ο π.Χ. αιώνα και τον 1ο μ.Χ. αιώνα άρρωστοι πιστοί επισκέπτονταν τα ιερά νερά και προσέφεραν στο κυρίαρχο πνεύμα ξύλινα ομοιώματα τους, που επιδείκνυαν κυρίως την ύπαρξη οφθαλμικών παθήσεων.
Την ίδια περίοδο ιδρύθηκε ένα ιερό στο Fontes Sequana (Πηγές της Σεκάνα), κοντά στην Ντιζόν, για την λατρεία της θεραπεύτριας θεάς του Σηκουάνα στην πηγή του. Περισσότερες από 200 ξύλινες μορφές προσκυνητών, ή των τμημάτων του σώματος τους που χρειάζονταν θεραπεία, είχαν αφιερωθεί στη θεά. Οι θεραπευτικές λατρείες όπως αυτή βασιζόταν στη αρχή της αμοιβαιότητας ο πιστός λουζόταν στο καθαρό, ιερό νερό της πηγής και προσέφερε ένα ομοίωμα του άρρωστου μέλους ή οργάνου, με την ελπίδα ότι η θεότητα θα του επέστρεφε ένα μέλος υγιές και ακέραιο.
Πολλές άλλες θεότητες ιαματικών πηγών λατρεύονταν στη Γαλατία και τη Βρετανία: ο κελτικός Απόλλων λατρευόταν σε πολλές από τις τοποθεσίες αυτές, κάποτε με μία σύντροφο. Ως Απόλλων Μπέλενος λατρευόταν στην Αγία Σαμπίνε της Βουργουνδίας και αλλού. Ο Απόλλων Γκράνους, με τη σύντροφό του Σιρόνα, λατρευόταν στο Γκραν, αλλά υπήρχαν και ιερά του μέχρι τη Βρετάνη και την Ουγγαρία. Εκεί, όπως και σε άλλα ιερά, οι ασθενείς πιστοί λούζονταν, προσέφεραν τα δώρα τους και μετά κοιμούνταν σε ειδικό υπνωτήριο, όπου ήλπιζαν να δουν σε όραμα τον θεραπευτή θεό.
Άλλοι ισχυροί θεραπευτές ήταν ο Άρης Λένους, θεός των Τρεβήρων, του οποίου η κύρια λατρεία συνδεόταν με ένα ρυάκι και μια πηγή κοντά στη Μοζέλα, στο Τρίερ. Η μεγαλύτερη βρετανική θεραπευτική θεότητα ήταν η Σούλις, της οποίας το ιερό βρισκόταν στην Aqua Sulis, τον μεγάλο ναό στο Μπαθ, που είχε χτιστεί σε τοποθεσία όπου αναβλύζουν από το έδαφος θερμές πηγές.