Το Πολιτικό Σύνταγμα της Ελλάδος

Το Πολιτικό Σύνταγμα της Ελλάδος είναι μια σπουδαία πράξη της Γ΄ Εθνικής Συνέλευσης της Τροιζήνας. Ο Νόμος της Επιδαύρου ήταν ένα «αυστηρό» σύνταγμα. Η αυστηρότητα του όμως αφορούσε, όμως, μόνο τον κοινό νομοθέτη. Επομένως η Εθνική Συνέλευση είχε απεριόριστο δικαίωμα να για αναθεώρηση του οργανικού νόμου, αλλά όχι πριν τη παρέλευση διετίας από τη λήξη των εργασιών του σώματος στο Άστρος.

Το Πολιτικό Σύνταγμα της Ελλάδος
Το προοίμιο του Πολιτικού Συντάγματος της Ελλάδος

Ως θεμελιώδεις βάσεις του πολιτεύματος η Συνέλευση καθόρισε το κοινοβουλευτικό σύστημα και τη διάκριση των λειτουργιών, χωρίς αν θίξει το θέμα της ανάθεσης της εκτελεστικής λειτουργίας σε μονομελές ή όχι όργανο. Ωστόσο στη συνέχεια δέχθηκε πρόταση για εκλογή του Ιωάννη Καποδίστρια ως Κυβερνήτη της Ελλάδας.

Το ολοκληρωμένο σχέδιο που υποβλήθηκε στις 29 Απριλίου εγκρίθηκε στο σύνολο του και υπογράφτηκε την 1η Μαΐου 1827 με τον τίτλο «Πολιτικόν Σύνταγμα της Ελλάδος». Την ίδια μέρα εκδόθηκε και το ΙΕ’ ψήφισμα της Συνέλευσης για την ψήφιση του νέου συνταγματικού κειμένου. Η τήρηση του Συντάγματος που τέθηκε αμέσως σε ισχύ αφιερώθηκε «εις την πίστιν της Βουλής, του Κυβερνήτου και του Δικανικού διά να διατηρείται εν ακριβεία» και «εις εύνοιαν των λαών και εις τον πατριωτισμό παντός Έλληνος, διά να ενεργείται καθ΄ όλην την έκτασιν».

Οι κυριότερες θεσμικές μεταβολές που εισήχθησαν με το Σύνταγμα της Τροιζήνας είναι οι εξής: α) η οργάνωση του κράτους έπαψε να είναι «προσωρινή», β) εισήχθη ρητά η διάκριση των τριών λειτουργιών, γ) η εκτελεστική λειτουργία ανατέθηκε σε μονομελές και ανεύθυνο όργανο, τον Κυβερνήτη, με επταετή θητεία. Οι υπουργοί -γραμματείς της Επικρατείας- ήταν υπεύθυνοι για τις πράξεις του Κυβερνήτη και τις δικές τους και διώκονταν σύμφωνα με το Σύνταγμα ενώπιον της Βουλής, δ) η νομοθετική λειτουργία ανατέθηκε «ιδιαιτέρως» στο σώμα των αντιπροσώπων του λαού, τη Βουλή και η νομοθετική πρωτοβουλία σε αυτή και τον Κυβερνήτη. Η διάρκεια της βουλευτικής περιόδου έγινε τριετής ενώ πριν ήταν ετήσια, (να σημειωθεί ότι η διάρκεια της αμέσως επόμενης βουλευτικής περιόδου θα ήταν ετήσια, ώστε να διενεργηθούν νέες εκλογές με την άφιξη του Κυβερνήτη), ε) καταργήθηκε ο θεσμός της «Διοικήσεως» που είχε εισαχθεί το 1822, ζ) περιελάμβανε διάταξη σύμφωνα με την οποία «η κυριαρχία ενυπάρχει εις το έθνος, πάσα εξουσία πηγάζει εξ αυτού και υπάρχει υπέρ αυτού». Πλείστες διατάξεις αναφέρονταν στα ατομικά δικαιώματα.

Το Πολιτικό Σύνταγμα της Ελλάδος, όπως και τα προηγούμενα ήταν αυστηρό, δηλαδή δεν ήταν δυνατή η τροποποίηση του από μέρους του κοινού νομοθέτη. Το νέο Σύνταγμα που τυπώθηκε και κυκλοφόρησε μέσα στον ίδιο χρόνο, δεν χρησιμοποίησε ξένο συνταγματικό κείμενο ως πρότυπο, που πιστά να αντέγραψε ή να προσάρμοσε. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πάρθηκαν από έξω ιδέες ή θεσμοί, οι οποίοι όμως μετουσιώθηκαν στην ελληνική πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα.

Το Πολιτικό Σύνταγμα της Ελλάδος είναι το τελειότερο από όλα τα συντάγματα του Αγώνα, υπόδειγμα φιλελεύθερου και δημοκρατικού καταστατικού χάρτη, από τους πιο προοδευτικούς της εποχής του. Οπωσδήποτε το Σύνταγμα της Τροιζήνας υπήρξε τόσο προοδευτικό και πλήρες, ώστε κατά μία άποψη επέδρασε τόσο στην κατάρτιση του βελγικού συντάγματος του 1830 όσο και στο σύγχρονο με εκείνο γαλλικό σύνταγμα.

Με πληροφορίες από: Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών

Υποβολή απάντησης

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *