Η λέξη Πάσχα προέρχεται από την ελληνοποιημένη λέξη Πεσάχ που σημαίνει πέρασμα. Το Εβραϊκό Πάσχα είναι η ανάμνηση της Εξόδου των Εβραίων από την Αίγυπτο με αρχηγό-οδηγό τους τον Μωυσή. Στην ορθόδοξη χριστιανική ορολογία το Εβραϊκό Πάσχα ονομάζεται Νομικόν Φάσκα.
Σύμφωνα με τη βίβλο, ο Μωυσής ήταν νόθο παιδί μιας Αιγύπτιας πριγκίπισσας. Τοποθετήθηκε από τη μητέρα του σε ένα κάνιστρο (καλάθι) αλειμμένο με πίσσα και αφέθηκε στα νερά του Νείλου. Διασώθηκε από μια οικογένεια Εβραίων και ενσωματώθηκε στην εβραϊκή παροικία, η οποία είχε δημιουργηθεί στη χώρα πολλές γενιές νωρίτερα, από τον Ιωσήφ και τα αδέλφια του.
Ο Μωυσής με τον ετεροθαλή του αδελφό Ααρών αναδείχτηκαν σε ηγέτες των Εβραίων της Αιγύπτου, που εκείνη την εποχή αντιμετώπιζαν την σκληρή καταπίεση των Φαραώ. Ο Μωυσής, αφού απείλησε τον Φαραώ, με τις «δέκα πληγές», που θα χτυπούσαν την Αίγυπτο του απέσπασε την άδεια να φύγουν οι Εβραίοι από τη χώρα.
Ο Μωυσής μπήκε επικεφαλής της «Εξόδου», όπως ονομάστηκε η αποχώρηση των Εβραίων από την Αίγυπτο και κατόρθωσε να τους οδηγήσει με ασφάλεια στη χερσόνησο του Σινά, παρά την καταδίωξη τους από τον αιγυπτιακό στρατό, που έστειλε ο Φαραώ μετανιώνοντας για την άδεια που τους έδωσε. Προκάλεσε το διαχωρισμό των νερών της Ερυθράς Θάλασσας, για να περάσουν οι Εβραίοι στην αντίπερα όχθη, ενώ οι Αιγύπτιοι πνίγηκαν όταν επανήλθαν τα νερά.
Ο Μωυσής και ο λαός του περιπλανήθηκαν 40 χρόνια στην έρημο και υπέφεραν από πείνα και στερήσεις. Τότε ο Μωυσής ανέβηκε στο όρος Σινά και δέχθηκε από το λαό τις «δέκα εντολές», κανόνα ηθικής και πίστης, τις οποίες χαραγμένες σε δύο πέτρινες πλάκες μετέφερε στους Εβραίους. Τελικά πέθανε χωρίς να αντικρίσει τη «Γη της Επαγγελίας».
Σύμφωνα με πολλούς ερευνητές η Έξοδος των Εβραίων συμπίπτει με την έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης, η οποία συνοδεύτηκε με πλήθος τρομακτικών φαινομένων, που αποτυπώθηκαν στη μνήμη των λαών της Ανατολικής Μεσογείου.
