Στη Χίο

Ενώ τα ελληνικά πολεμικά πλοία βρίσκονταν στο Ιόνιο, σημαντικά γεγονότα διαδραματίζονταν στο ανατολικό Αιγαίο και συγκεκριμένα στη Χίο. Ο επαναστατικός ενθουσιασμός των κατοίκων της κατά τους πρώτους μήνες του Αγώνα δεν κατέληξε σε ένοπλη εξέγερση, γιατί επικράτησε η άποψη ότι η γειτνίαση με την Μικρά Ασία και ιδιαίτερα το ενδιαφέρον του σουλτάνου για το νησί θα καθιστούσε αδύνατη την επιτυχία και οι συνέπειες θα ήταν τραγικές για τον πληθυσμό. Η επιτυχία όμως της επανάστασης στην Σάμο, καθώς οι πιέσεις και οι βαρύτατες φορολογίες που είχε επιβάλει στους κατοίκους του νησιού ο νέος διοικητής Βελήτ πασάς, είχαν στο μεταξύ δημιουργήσει ένα νέο επαναστατικό αναβρασμό.

Η επιβολή και το κύρος που είχε αποκτήσει ο Λυκούργος Λογοθέτης με την επανάσταση στη Σάμο οδήγησε τους πιο ενθουσιώδεις κατοίκους της Χίου να στραφούν προς αυτόν. Ηγέτης της κίνησης ήταν και ο Χιώτης Αντώνης Μπουρνιάς, που είχε υπηρετήσει στον γαλλικό στρατό. Ο Μπουρνιάς είχε ζητήσει και παλαιότερα από τον Υψηλάντη βοήθεια για να ξεκινήσει επανάσταση στο νησί, αλλά λόγω των δυσχερειών και των κινδύνων που παρουσίαζε η επιχείρηση δεν συμφώνησαν στη πραγματοποίηση της ο Υψηλάντης και ο Αναγνωστόπουλος.

Ο Μπουρνιάς, όμως, πίστεψε ότι αν ο Λυκούργος Λογοθέτης βοηθούσε θα μπορούσε να γίνει ό,τι θεωρούσε ακατόρθωτο η ηγεσία του Αγώνα στην Πελοπόννησο. Ο Λογοθέτης παρασυρμένος από την πειστικότητα του Μπουρνιά καθώς και από τα ενθουσιώδη για εξέγερση γράμματα των προκρίτων από τα Μαστιχοχώρια, αποφάσισε να οργανώσει στρατιωτικό σώμα και να πραγματοποιήσει την τολμηρή επιχείρηση. Θεώρησε μάλιστα ευνοϊκές τις συνθήκες αφού ο τουρκικός στόλος βρισκόταν στο Ιόνιο.

Στις 10 Μαρτίου 1822, χωρίς να ειδοποιηθούν η κυβέρνηση και τα ναυτικά νησιά, ένας στολίσκος από 8 βρίκια και 30 σακολέβες ξεκίνησε από τη Σάμο και την επομένη έφθασε στα παράλια της Χίου, στην Αγία Ελένη. Η απόβαση υπήρξε αιφνιδιαστική για τους Τούρκους, που δεν μπόρεσαν να αποκρούσουν τους επαναστάτες και κλείσθηκαν στο φρούριο, ενώ οι χριστιανοί της ανώτερης τάξης εξεπλάγησαν από την αιφνιδιαστική εισβολή και φοβούνταν για την τύχη των ομήρων που είχαν οδηγηθεί στην Κωνσταντινούπολη, λίγες μέρες πριν.

Μέσα σε ένα αφάνταστο λαϊκό ξέσπασμα των πρώτων ημερών, κατά τις οποίες ο Λογοθέτης κατήργησε την δημογεροντία και την αντικατέστησε με επταμελή εφορία και τοποθέτησε πυροβόλα σε κατάλληλες θέσεις για την αποτελεσματικότερη προσβολή του φρουρίου. Οι επαναστάτες δεν είχαν συλλάβει και δεν είχαν υπολογίσει τους κινδύνους που διέτρεχε το κίνημα τους. Ο σουλτάνος είχε πληροφορηθεί τις κινήσεις στη Χίο. Στις 9 Μαρτίου τα Ψαρά έστειλαν αναφορά στη Βουλή ότι ο σουλτάνος ετοιμάζει στόλο να κατέβει στο Αιγαίο με αρχηγό τον Καρά Αλή. Οι Ψαριανοί ζητούσαν μπάλες κανονιών σε περίπτωση που ο στόλος πήγαινε εκεί. Αλλά και η διορισμένη από τον Λογοθέτη επιτροπή στη Χίο ζήτησε στις 16 Μαρτίου από τα τρία ναυτικά νησιά βοήθεια.

Είναι φανερή η προχειρότητα με την οποία είχε αρχίσει η επιχείρηση. Εξάλλου από τις πρώτες ημέρες υπήρξαν διαφωνίες μεταξύ των δύο αρχηγών. Ο Μπουρνιάς ποτέ δεν αναγνώρισε τον Λογοθέτη ως αρχηγό. Και ο Λογοθέτης αντιμετώπιζε τους Χιώτες ως κατακτημένους και τους ζητούσε χρήματα. Αλλά και η στάση των προκρίτων δεν ήταν η ενδεδειγμένη για τις περιστάσεις, καθώς, αντί να λάβουν μέρος στον κοινό αγώνα για ελευθερία, βασική προτεραιότητα τους ήταν να σώσουν τους εαυτούς τους.

Με πληροφορίες από: Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών