Σε ένα χαρτάκι: Ελλάδα 90% εμείς, 10% εσείς

Σε σύσκεψη στο Κρεμλίνο ο Τσώρτσιλ έγραψε σε ένα χαρτάκι: Ελλάδα 90% εμείς, 10% εσείς και το έσπρωξε προς τον Στάλιν.

Σε ένα χαρτάκι: Ελλάδα 90% εμείς, 10% εσείς
Μοίρασμα επιρροών στα Βαλκάνια

Το απόγευμα της 9ης Οκτωβρίου 1944, ο Βρετανός πρωθυπουργός Ουίνστον Τσώρτσιλ και ο υπουργός των εξωτερικών Άντονι Ίντεν έφτασαν στη Μόσχα για μια νέα παρτίδα στο διπλωματικό σκάκι με αντίπαλο τον Στάλιν. Το ίδιο βράδυ πραγματοποιήθηκε στο Κρεμλίνο η πρώτη συνάντηση Τσώρτσιλ, Ίντεν, Κερ με τους Στάλιν και Μολότοφ. Παρόντες και οι διερμηνείς των Δύο πλευρών, ο ταγματάρχης Μπιρς και ο Παβλόφ.

Ο Τσώρτσιλ άνοιξε την παρτίδα με το πολωνικό ζήτημα που το θεώρησε «το πιο κουραστικό θέμα». Ο Βρετανός πρωθυπουργός παρατήρησε ότι θα έπρεπε να έχουν κοινή πολιτική έναντι της Πολωνίας. Στη διάρκεια αυτής της συζήτησης ο Τσώρτσιλ κράτησε μια συμφιλιωτική στάση, πράγμα που ικανοποίησε τον Στάλιν.

Μέσα σε αυτό το φαινομενικά συμφιλιωτικό κλίμα ο Τσώρτσιλ έθιξε το ζήτημα των Βαλκανίων. Τα στρατεύματα των Άγγλων ήταν στη Ρουμανία και τη Βουλγαρία. Είχαν συμφέροντα εκεί. Πρότεινε στον Στάλιν να μοιράσουν την επιρροή: η Ρωσία να έχει 90% επιρροή στην Ρουμανία η Βρετανία 90% στην Ελλάδα και από 50% στην Γιουγκοσλαβία. Ο Βρετανός πρωθυπουργός έγραψε την πρόταση του σε ένα χαρτί. Ο Στάλιν το επικύρωσε και το επέστρεψε.

Οι συμφωνίες που πραγματοποιούνται σε διεθνείς διασκέψεις, σε προφορικό και μερικές φορές σε γραπτό επίπεδο, έχουν ισχύ και τηρούνται μόνο αν ανταποκρίνονται στο συγκεκριμένο συσχετισμό δυνάμεων που επικρατεί μεταξύ των συμβαλλομένων κάθε χρονική στιγμή.

Οποιαδήποτε υποθετική συμφωνία μεταξύ των μεγάλων και αν είχε υπάρξει, που θα επικύρωνε την επιρροή της ΕΣΣΔ, στην Ανατολική Ευρώπη, όταν άρχισε να αλλάζει ο συσχετισμός δυνάμεων και να ενισχύεται εκεί το αντιπολιτευτικό ρεύμα, οι Δυτικοί με κάθε τρόπο το ενθάρρυναν με τελικό αποτέλεσμα την κατάρρευση αυτής της επιρροής στα τέλη της δεκαετίας του ’80.

Στις διεθνείς διασκέψεις επικρατούν συχνά διπλωματικές εκδηλώσεις αβροφροσύνης, συναίνεσης και ευγενικά κομπλιμέντα, χωρίς αληθινό αντίκρισμα.

Σε λιγότερο από δύο μήνες μετά τη συνάντηση του Οκτωβρίου 1944, οι ιδεολογικοί φίλοι της ΕΣΣΔ στην Ελλάδα, αντιστάθηκαν ένοπλα στον αφοπλισμό τους. Αφοπλισμό που θα έκανε πιο εύκολη την επιβολή της επιρροής των Βρετανών στην Ελλάδα. Κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης του Δεκεμβρίου, ο Στάλιν φαινόταν να σιωπά, αλλά στην πραγματικότητα ενθάρρυνε την ένοπλη αντίσταση του ΕΛΑΣ εναντίον των Βρετανών.

Περί τα μέσα Δεκεμβρίου, ο Σιάντος, επικεφαλής των δυνάμεων του ΕΛΑΣ, επέδειξε ένα τηλεγράφημα στον σύμβουλο του, Κ. Δεσποτόπουλο, που ανέγραφε: «Παππούς επαναλαμβάνουμε, παππούς συμβουλεύει συνεχίσετε αντίσταση. Κάνουμε παν το δυνατόν προς βοήθειαν σας». «Παππούς» ήταν το ψευδώνυμο του κομμουνιστή ηγέτη Δημητρόφ, που ζούσε τότε στη Μόσχα και συμβούλευσε από εκεί τον Σιάντο να να συνεχίσει την ένοπλη αντίσταση κατά των Βρετανών.

Ο Τσώρτσιλ υποχρεώθηκε να φέρει στην Αθήνα πολλές χιλιάδες νέους στρατιώτες για να αντιμετωπίσουν τις εξεγερμένες δυνάμεις του ΕΛΑΣ και να αλλάξει τον συσχετισμό δυνάμεων. Το κύρος άρχισε να διακυβεύεται έντονα τόσο στο εξωτερικό όσο και μέσα στη Βρετανία. Ακόμη και στους συντηρητικούς κύκλους στη Βρετανία «υπήρχε διάχυτη η εντύπωση ότι στην Αθήνα γινόταν κάποιο φοβερό έγκλημα και κάποιο μεγάλο λάθος» από την πλευρά του Τσώρτσιλ.

Η βρετανική επέμβαση στην Ελλάδα είχε αρνητικό απόηχο στην ψυχολογία του Βρετανού ψηφοφόρου. Το καλοκαίρι του 1945, ο Τσώρτσιλ υπέστη βαριά ήττα, αντίθετα από τις προβλέψεις. Ο Τσώρτσιλ υποχρεώθηκε να υποχωρήσει από την Διάσκεψη του Πότσναμ, όπου τον αντικατέστησε ο αρχηγός των Εργατικών, Κλέμεντ Άτλι, νικητής των εκλογών.

Υποβολή απάντησης

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *