Ο 19ος αιώνας τα έχει όλα: έχει την ανάπτυξη της βιομηχανίας και τα θέματα εργασίας που
προκύπτουν από αυτό, έχει την ανάπτυξη του εθνισμού και έχει και την ανάπτυξη ιδεών
πολιτικής διακυβέρνησης. Αυτά πάνε μαζί και μάλιστα με έναν ιδιότυπο τρόπο που τα συνδέει. Δηλαδή, ο εθνισμός στηρίχθηκε στην ιστορία και στη λαογραφία. Αυτή η τάση των λαών να στραφούν στο παρελθόν και να δουν τον εαυτό τους μέσα στον χρόνο και να εμπνευστούν και να θυμηθούν τους θρύλους τους, ονομάζεται «Ρομαντισμός». Ο 19ος αιώνας είναι ο αιώνας του Ρομαντισμού.
Εμπνευστής του φιλελευθερισμού στην Οικονομία
Το χαρακτηριστικό του Ρομαντισμού είναι η «επίσκεψη» στο παρελθόν, η μελέτη του παρελθόντος, η βάση επάνω σε αυτό για να τα καταφέρουμε στο μέλλον. Με αυτή τη λογική, οι πολιτικές πλευρές αναζήτησης του 19ου αιώνα βασίζονται στις πραγματικότητες της Βιομηχανικής Επανάστασης, το γεγονός ότι οι άνθρωποι πλέον κατοικούν στις πόλεις, ότι είναι πολύ περισσότεροι από ό,τι στο παρελθόν, οι κατακτήσεις των προηγούμενων αιώνων σε θέματα πολιτικής, οι καινούριες οικονομικές σχέσεις. Όλα αυτά θα παίξουν τον ρόλο τους και θα δημιουργηθούν δύο μεγάλες απαντήσεις στην πολιτική ζωή, η μία είναι ο φιλελευθερισμός και η άλλη απάντηση είναι ο κομμουνισμός.
Ο φιλελευθερισμός είναι η απάντηση που δίνεται από την πλευρά του αγγλοσαξονικού κόσμου, του βιομηχανικού κόσμου, του κόσμου που έχει ζήσει τον κύκλο των προηγούμενων ωριμάνσεων. Η Αγγλική, η Γαλλική και η Αμερικανική Επανάσταση ήταν άκρως πολιτικές. Συζήτησαν το θέμα της δημοκρατίας, θεώρησαν ότι πρέπει να συμμετέχει ο πληθυσμός σε αυτήν -αλλού περισσότερο, αλλού λιγότερο-, έδωσαν αντιπροσωπευτικότητα στα πράγματα, απάντησαν θετικά στην πλευρά της ανεξιθρησκίας, στην πλευρά της δυνατότητας του πολίτη να εκφράζεται, ήδη από τους
Ολλανδούς του 16ου αιώνα, τους Άγγλους του 17ου αιώνα. Μέσα στις αποφάσεις της Αγγλικής Επανάστασης του 17ου αιώνα είναι η ανεξιθρησκία, είναι η κατάργηση των μονοπωλίων του κράτους, είναι η ευρύτερη έκφραση των ανθρώπων.
Αλλά στον 19ο αιώνα, αυτά κωδικοποιήθηκαν στο σκέλος του φιλελευθερισμού και οργανώθηκαν από πλευράς του αγγλοσαξονικού κόσμου, στηριζόμενοι και στην αρχαία Ελλάδα, στη δημοκρατία που είχε τότε κατακτηθεί και ολοκληρώθηκε πλέον και πήρε πια τον δρόμο του αυτό που ονομάζεται «το σύγχρονο δημοκρατικό σύστημα», το οποίο θα λέγαμε ότι συνίσταται στην ύπαρξη Βουλής, στην οποία μετέχουν κόμματα, επομένως δίδεται η ελευθερία δημιουργίας κομμάτων, η εκπροσώπηση στη Βουλή προκύπτει μέσω εκλογών και επίσης δίδεται η ελευθερία έκφρασης και η ελευθεροτυπία και η ανεξάρτητη δικαιοσύνη.
Αυτά όλα μαζί συνιστούν το δημοκρατικό καθεστώς, το οποίο και παίρνει υπόσταση στα μέσα του 19ου αιώνα σε αγγλοσαξονικές χώρες, κυρίως στην Αμερική, στην Αγγλία, στην Αυστραλία, στη Νέα Ζηλανδία και από εκεί και πέρα προχωρά και σε άλλες χώρες, και στην Ευρώπη.
Το δημοκρατικό πολίτευμα δεν είναι στατικό, εξελίσσεται συνεχώς. Όταν άρχισε να διαμορφώνεται, στα μέσα του 19ου αιώνα, είχε αποφασιστεί ότι θα ψηφίζουν οι άντρες από μια ηλικία και πάνω, που πληρώνουν φόρους και που έχουν ένα εισόδημα από ένα ποσό και πάνω. Σταδιακά, άρχισαν να ψηφίζουν περισσότεροι άντρες, τελικά όλοι οι άντρες. Οι γυναίκες δεν ψήφιζαν. Οι πρώτες που ψήφισαν, ήταν στην Αυστραλία το 1861. Χρειάστηκε οι Σουφραζέτες να δώσουν μάχες. Στην Αγγλία οι γυναίκες ψήφισαν το 1918, όσες ήταν σύζυγοι φορολογουμένων ή φορολογούμενες οι ίδιες. Όλες οι γυναίκες, το 1928. Στην Ελβετία οι γυναίκες ψήφισαν στον 20ο αιώνα, στη δεκαετία του ’70.
