Προτεσταντισμός

Το κίνημα των ανθρώπων που ζητούσαν τη θρησκευτική μεταρρύθμιση πήρε φωτιά, κυρίως της βόρειας Γερμανίας, εκεί που ήταν γύρω από τον Λούθηρο, σε κάποιες περιοχές της Γαλλίας
και κυρίως στην Ελβετία, αλλά το ωστικό κύμα κινήθηκε και προς τη Σκανδιναβία. Οι βόρειες
περιοχές δέχτηκαν πιο γρήγορα αυτό το κίνημα, το οποίο ονομάστηκε «προτεσταντισμός» (αυτή η δράση και αυτές οι απόψεις) από το ρήμα προτέστ (to protest), προτεστέ (protester), που θα πει «διαμαρτύρομαι».

Το σχίσμα του 1054 απέκοψε την ενιαία Εκκλησία σε Ορθόδοξη και Καθολική. Τώρα ήρθε η ώρα της Καθολικής Εκκλησίας να σπάσει στα δύο: σε καθολικούς και σε προτεστάντες. Το σχίσμα λοιπόν αυτό και η νέα δυναμική πλευρά που διαμαρτύρεται ονομάζεται «κίνημα των διαμαρτυρομένων», «κίνημα των προτεσταντών», «κίνημα της θρησκευτικής μεταρρύθμισης». Μέσα στη βιβλιογραφία περισσότερο χρησιμοποιείται ο όρος «προτεσταντισμός».

Οι προτεστάντες δεν είναι δραστήριοι μόνο με τον λόγο, αλλά γίνονται αποτελεσματικοί
στη δράση τους, καθώς γρήγορα υιοθετούν ένα μέσο το οποίο ήταν αρκετά πρόσφατο και δεν χρησιμοποιούνταν σε μεγάλη έκταση, και αυτό είναι η τυπογραφία. Η τυπογραφία, την
ώρα της έκρηξης του κινήματος των προτεσταντών, είναι κάτι σαν το διαδίκτυο σήμερα. Ήταν αρκετά πρόσφατη η τυπογραφία. Η τυπογραφία είναι κινεζική εφεύρεση, απλά ο Γουτεμβέργιος την επανεφηύρε. Υπήρχαν αντιδράσεις εναντίον των βιβλίων και αν πρέπει να τυπώνονται τα βιβλία και αν ο Θεός θέλει να τυπώνονται τα βιβλία και αν τα ιερά κείμενα μπορούν να τυπώνονται.

Και εξ αυτού η τυπογραφία ακόμη δεν ήταν τόσο πολύ διαδεδομένη. Οι προτεστάντες αντιλαμβάνονται τι όπλο θα έχουν στα χέρια τους αν επωφεληθούν αυτού του νέου μέσου και είναι οι πρώτοι οι οποίοι χρησιμοποιούν την τυπογραφία για την προπαγάνδιση των απόψεών τους και για τη δημιουργία αφισών με τις οποίες να εκφράζουν, με τρόπο παραστατικό, την αντίθεσή τους στον Πάπα, στις πρακτικές του ιερατείου της Καθολικής Εκκλησίας την οποία παρουσιάζουν σαν δαιμονική, σαν Εκκλησία η οποία είναι δοσμένη στην ηδονή, στην εξαπάτηση. Τύπωσαν μία αφίσα, στην οποία παρουσιάζουν την ιεραρχία της Καθολικής Εκκλησίας να είναι γύπες.

Η δράση των προτεσταντών εμπεδώνεται, εξαπλώνεται, και βρίσκει οπαδούς στην Ελβετία, στη Γερμανία, στη Σκανδιναβία, στη Γαλλία. Ακόμη τίποτε δεν έχει τελειώσει, τα πράγματα δεν είναι καθόλου σαφή, διότι υπάρχει και η αντίδραση. Και οι Πάπες έχουν αρχίσει και εκείνοι την αντίδρασή τους, αλλά εκείνο που θα κάνει τη διαφορά είναι μία χώρα που λέγεται Αγγλία.