Προσωρινόν Πολίτευμα της νήσου Κρήτης

Στις 11-21 Μαΐου 1822 συγκλήθηκε στους Αρμένους Αποκορώνουν Γενική Συνέλευση των Κρητών, για να συζητηθεί και να ψηφισθεί το «Προσωρινόν Πολίτευμα της νήσου Κρήτης» και για να αναδειχθούν φροντιστές του Αγώνα. Στη Συνέλευση αυτή, στην οποία έλαβαν μέρος περίπου 40 εκπρόσωποι κρητικών επαρχιών, προήδρευσε ο Πέτρος Ομηρίδης Σκυλίτσης, έπειτα από επίπονες παρακλήσεις του Αφεντούλη (Γενικός Διοικητής της Κρήτης από την Επανάσταση στην Κρήτη και μετά). Ο Σκυλίτσης, ο οποίος είχε εκπροσωπήσει την Κρήτη στην Συνέλευση της Επιδαύρου, τήρησε στάση διαλλακτική και εργάστηκε για την αποκατάσταση της γαλήνης στο νησί και για την ευόδωση των εργασιών της Συνέλευσης.

Προσωρινόν Πολίτευμα της νήσου Κρήτης

Κατά το σύστημα και των άλλων ελληνικών περιοχών, η Γενική Συνέλευση των Κρητών εξέδωσε «Προκήρυξιν ελευθερίας» και ψήφισε σχέδιο συντάγματος με τίτλο «Προσωρινόν Πολίτευμα της νήσου Κρήτης». Το σχέδιο αυτό περιελάμβανε επτά μέρη: 1) Περί θρησκείας, 2) Περί γενικών δικαιωμάτων των κατοίκων της νήσου, 3) Περί της περιοχής της νήσου, 4) Περί Διοικήσεως, 5) Περί εκλογής της Διοικήσεως, 6) Περί χρεών και δικαιωμάτων των διοικούντων, 7) Περί γενικής τάξεως και αλληλογραφίας. Τα δύο πρώτα τμήματα είναι απόλυτα όμοια ακόμη και στη φραστική τους διατύπωση με το σύνταγμα της Επιδαύρου.

Η Γενική Συνέλευση των Αρμένων ψήφισε επίσης σχέδιο ένα «Σχέδιον προσωρινής Διοικήσεως της νήσου Κρήτης», που προέβλεπε τη διαίρεση του νησιού σε 4 επαρχίες (νομούς) με υποδιαιρέσεις σε τμήματα (επαρχίες) και κοινότητες. Την κεντρική διοίκηση ασκούν ο Γενικός Έπαρχος και η Γενική Καγγελαρία, την οποία αποτελούν ο Γενικός Γραμματεύς και οι Φροντιστές Οικονομίας, Αστυνομίας, Πολέμου, Θαλάσσης και Δικαιοσύνης. Στις πρωτεύουσες των διαμερισμάτων θα υπήρχαν Έπαρχοι, Φροντιστές και Λιμενάρχες. Προβλεπόταν επίσης ο τύπος της κρητικής σημαίας, καθώς και η σφραγίδα με την ένδειξη «Διοίκησις της νήσου Κρήτης». Η αντιπροσώπευση της Κρήτης στην Εθνική Βουλή θα γινόταν με Παραστάτες, σε αναλογία 1 ανά 30.000 κατοίκους.

Μία ημέρα μετά την επικύρωση του Προσωρινού Πολιτεύματος, η Γενική Συνέλευση ανακήρυξε με ψήφισμα της Γενικό Έπαρχο τον Αφεντούλη, και προχώρησε στο διορισμό των Γενικών Φροντιστών.

Στην πράξη οι παραπάνω ρυθμίσεις δεν εφαρμόστηκαν ποτέ στο σύνολο τους. Ο Ομηρίδης Σκυλίτσης εγκατέλειψε το νησί μόλις έγινε γνωστή η απόβαση των αιγυπτιακών στρατευμάτων (τέλη Μαΐου 1822), ενώ ο Αφεντούλης παρέμεινε για λίγους ακόμη μήνες ουσιαστικά ανίσχυρος. Η αναρχία θα εξακολουθήσει για πολύ ακόμη να μαστίζει και να αποδυναμώνει το νησί.

Με πληροφορίες από: Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών

Υποβολή απάντησης

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *