Ο Χανς Κρίστιαν Γκραμ (1853-1938)

Ο Χανς Κρίστιαν Γκραμ (Hans Christian Gram) γεννήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 1853 στην Κοπεγχάγη. Σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης και μετά την αποφοίτησή του το 1878, ταξίδεψε στην Ευρώπη, όπου επέκτεινε τις γνώσεις και την εμπειρία του στην βακτηριολογία και τη φαρμακολογία.

Ο Χανς Κρίστιαν Γκραμ στο εργαστήριο

Ενώ εργαζόταν στο εργαστήριο του Γερμανού μικροβιολόγου Καρλ Φριντλέντερ, διαπίστωσε ότι η επεξεργασία ενός επιχρίσματος βακτηρίων με κρυσταλλική ιώδη χρώση, ακολουθούμενη από διάλυμα ιωδίου και ένα οργανικό διαλύτη, αποκάλυπτε διαφορές στη δομή και τη βιοχημική λειτουργία διαφόρων δειγμάτων.

Η «Χρώση κατά Γκραμ»

Ο Hans Christian Gram έμεινε στην ιστορία της Ιατρικής, επειδή εφηύρε την μέθοδο χρώσης των βακτηρίων, με την οποία τα κατατάσσει τα είδη των βακτηρίων σε δύο μεγάλες ομάδες, τα «θετικά κατά Γκραμ» και τα «αρνητικά κατά Γκραμ» (1884). Στην πρώτη περίπτωση τα βακτήρια διατηρούν το μπλε-ιώδες χρώμα της πρώτης χρώσης, ενώ στη δεύτερη λαμβάνουν ερυθρό χρώμα οφειλόμενο στη δεύτερη χρώση. Η διαφορά αυτή οφείλεται στη χημική σύσταση του κυτταρικού τοιχώματος και ιδιαίτερα στην ύπαρξη ή μη πεπτιδογλυκάνης. Αργότερα εφευρέθηκε ότι οι κατηγορίες αυτές αντιδρούν διαφορετικά στα αντιβιοτικά (1940). Η μέθοδός του αυτή χρησιμοποιείται ακόμη για τον εντοπισμό και την ταξινόμηση διαφορετικών τύπων βακτηρίων. Η μέθοδος του πήρε το όνομά του και ονομάζεται «Χρώση κατά Γκραμ» («Gram Stain»).

Η μέθοδος του Hans Christian Gram δεν είναι αλάνθαστη για τη διάγνωση και την ταυτοποίηση μικροοργανισμών, μιας και έχουν αναπτυχθεί νεότερες τεχνικές που βασίζονται κυρίως στη μοριακή Βιολογία και είναι πολύ πιο αποτελεσματικές.

Ωστόσο, η ταξινόμηση των βακτηρίων που έχει γίνει με βάση τη χρώση κατά Γκραμ παραμένει σε χρήση, παρά το γεγονός ότι υπάρχουν τα κατά Γκραμ μεταβλητά βακτήρια αλλά και ορισμένα, όπως αυτά του γένους Mycobacterium, στα οποίο περιλαμβάνονται και αυτά που προκαλούν λέπρα και φυματίωση – το κυτταρικό τοίχωμά τους εμφανίζει σημαντικές διαφοροποιήσεις, εμπεριέχοντας ένα κηρώδες υλικό που εμποδίζει τη χρώση τους, και έτσι τα βακτήρια παραμένουν αόρατα.

«Γκραμ-θετικό» και «Γκραμ-αρνητικό»

Ο Gram δημοσίευσε τα ευρήματά του σε επιστημονικό περιοδικό το 1884 και οι όροι «Γκραμ-θετικό» και «Γκραμ-αρνητικό» υιοθετήθηκαν από την ιατρική κοινότητα.Τα θετικά κατά Γκραμ βακτήρια εμφανίζονται πορφυρά στο μικροσκόπιο, επειδή τα κυτταρικά τοιχώματα τους είναι τόσο παχιά ώστε ο διαλύτης δεν μπορεί να τα διαπεράσει, ενώ τα κατά Γκραμ αρνητικά βακτήρια έχουν λεπτότερα κυτταρικά τοιχώματα που επιτρέπουν στον διαλύτη να απομακρύνει την χρώση.

Οι πνευμονόκοκκοι, που μπορούν να προκαλέσουν πολλές ασθένειες, ταξινομούνται ως κατά Γκραμ θετικοί.

Στη δημοσίευσή του, ο Γκραμ είχε συμπεριλάβει και μια δήλωση: «Δημοσιεύω τη μέθοδο αυτή, αν και γνωρίζω ότι μέχρι τώρα είναι πολύ ελαττωματική και ατελής. Ελπίζω ότι στα χέρια άλλων ερευνητών θα αποδειχθεί χρήσιμη». Αυτό το απλό τεστ, ωστόσο, αποδείχθηκε ευρέως εφαρμόσιμο τα επόμενα χρόνια και εξακολουθεί να χρησιμοποιείται και σήμερα, περισσότερο από έναν αιώνα αργότερα.

Ο Χανς Κρίστιαν Γκραμ πέθανε στην Κοπεγχάγη στις 14 Νοεμβρίου 1938, σε ηλικία 85 ετών.

Πηγή: https://www.ekklisiaonline.gr/nea/hans-christian-gram-13-septemvriou-o-spoudeos-epistimonas/

Πηγή: https://www.news247.gr/epistimi/poios-o-hans-christian-gram-tima-google-simerino-doodle.7500029.html