Ο Φινέας ήταν γιος ή εγγονός του Αγήνορα, βασιλιά της θρακικής Σαλμυδησσού και ονομαστός μάντης. Τον θεωρούσαν και γιο του θεού Ποσειδώνα. Για τη ζωή του αναφέρονται διάφοροι μύθοι.
Λένε ότι το τύφλωσε ο Δίας γιατί μάντευε τη θέληση των θεών και πληροφορούσε σχετικά τον Απόλλωνα, ή ότι τυφλώθηκε από το Δία γιατί μαρτύρησε τα μελλούμενα στους ανθρώπους. Οι Άρπυιες του άρπαζαν το φαγητό και λέρωναν το χώρο που έμενε.
Άλλος μύθος αναφέρει ότι δέχθηκε τις συκοφαντίες της δεύτερης γυναίκας του, της Ιδαίας, και τύφλωσε τους γιους του από την πρώτη του γυναίκα Κλεοπάτρα. Ο Δίας του είπε να επιλέξει την τιμωρία του μεταξύ θανάτου και τύφλωσης. Αυτός προτίμησε να τυφλωθεί και οι Άρπυιες να τον βασανίζουν.
Από τις Άρπυιες τον απάλλαξαν οι Αργοναύτες Ζήτης και Κάλαης. Ο Φινέας για να τους ευχαριστήσει τους υπέδειξε με ποιον τρόπο θα περνούσαν τις Συμπληγάδες Πέτρες, αυτούς τους τεράστιους βράχους που πι άνεμοι τους ανοιγόκλειναν και ακόμα και πουλί να περνούσε μπορούσαν να το λιώσουν. Ο Φινέας τους είπε να αφήσουν ένα περιστέρι και αν αυτό περνούσε θα μπορούσαν και εκείνοι. Έτσι και έγινε, με το περιστέρι στην πλώρη όταν έφτασαν στις Συμπληγάδες πέτρες, αυτές άνοιξαν και με δυνατό κουπί, αλλά και με τη βοήθεια της Ήρας πέρασαν.
Άλλη παραλλαγή του μύθου μπερδεύει και τον Ήλιο στην μύθο του Φινέα. Αναφερόταν ότι ο Ήλιος οργίστηκε κατά του Φινέα ή γιατί ήταν καλύτερος μάντης από αυτόν ή γιατί παρά τη θέληση του γιου του Ήλιου Αιήτη, ο Φινέας έδειξε τον δρόμο για την Κολχίδα στον Φρίξο.
Ο Φρίξος και η αδελφή του, Έλλη, ήταν παιδιά του Αθάμαντα και της Νεφέλης. Τα δυο παιδιά έχασαν τη μητέρα τους και ο πατέρας του ξαναπαντρεύτηκε με την Ινώ. Η Ινώ όμως μισούσε τα παιδιά του άντρα της και ήθελε να τα εξοντώσει. Η ευκαιρία παρουσιάστηκε όταν ο Αθάμαντας έστειλε να ρωτήσει το μαντείο των Δελφών τι πρέπει να γίνει για να απαλλαγεί η χώρα από το λιμό που την απειλούσε.
Τότε η Ινώ έπεισε τους απεσταλμένους να πουν στον Αθάμαντα ότι ο Απόλλωνας επιθυμούσε τη θυσία του Φρίξου, για να σωθεί η χώρα. Την στιγμή που ο Αθάμαντας ήταν έτοιμος να θυσιάσει το γιο του, η Νεφέλη έσωσε τα παιδιά της από το χαμό.
Έστειλε το χρυσόμαλλο φτερωτό κριάρι που της είχε χαρίσει ο Ερμής και τα πήρε. Ενώ όμως βρίσκονταν πάνω από τη θάλασσα που χωρίζει τη χερσόνησο της Θράκης από τη Μικρά Ασία, η Έλλη γλύστρησε και έπεσε στη θάλασσα, που ονομάστηκε Ελλήσποντος.
Ο Φρίξος έφτασε στην πόλη της Κολχίδας και Αία, όπου βασίλευε ο γιος του Ήλιου Αιήτης. Εκεί θυσίασε το κριάρι στον Φύγιο Δία, που προστάτευε τους φυγάδες και χάρισε το χρυσόμαλλο δέρας στον Αιήτη. Αυτός το κρέμασε σε δέντρο στο ιερό άλσος του θεού Άρη και έβαλε να το φυλάει ένας δράκος. Ο Φρίξος παντρεύτηκε στην Αία την κόρη του Αιήτη, Χαλκιόπη και απέκτησε τέσσερις γιους, τον Άργο, τον Μέλανα, τον Φρόντη και τον Κυτίσωρο.