Από τα τέλη του 4ου π.Χ. αιώνα, η Ρώμη παρεμβαίνει όλο και πιο έντονα στην Ετρουρία, προκαλώντας πολέμους, εδραιώνοντας συμμαχίες και εισβάλλοντας στις αποικίες της. Ο εκρωμαϊσμός της Ετρουρίας γίνεται σταδιακά και ολοκληρώνεται το 90 π.Χ. με την παραχώρηση του δικαιώματος του Ρωμαίου πολίτη σε όλους τους Ιταλούς. Από εκείνη την στιγμή η λατινική γλώσσα αντικαθιστά τη μητρική ετρουσκική και μπορεί να θεωρηθεί ότι ο κύκλος του ετρουσκικού πολιτισμού κλείνει. Όμως, οι νέες επιρροές είχαν αρχίσει γίνονται φανερές και στο παρελθόν.
Το άγαλμα του Ρήτορα, που απεικονίζει έναν Ετρούσκο με συγκεκριμένη ιδιότητα, όπως μαρτυρεί η περιγραφή του, έχει στοιχεία που προέρχονται από άλλους πολιτισμούς: ο χιτώνας και η στάση του σώματος του απέχει πολύ από την ετρουσκική παράδοση. Το πρόσωπο που αναπαρίσταται πιθανότατα είναι ανώτερος δικαστικός και ενδύεται χιτώνα και τήβεννο με ρωμαϊκά διακοσμητικά στοιχεία. Επιπλέον, ρωμαϊκά φαίνεται να είναι και τα σανδάλια του. Το πρόσωπό του απεικονίζεται σύμφωνα με τους κανόνες της προσωπογραφίας της ρωμαϊκής τέχνης, ενώ η χειρονομία που κάνει υψώνοντας το χέρι για να ζητήσει ησυχία είναι ίδια με εκείνη πολλών προσωπικοτήτων που αναπαρίστανται στην ρωμαϊκή τέχνη.
Την περίοδο μεταξύ του τέλους του 4ου π.Χ. αιώνα και του 1ου π.Χ. αιώνα συνεχίζεται η ανέγερση δημόσιων κτισμάτων με την κατασκευή μεγαλειωδών πυλών στις πόλεις, όπως η Αψίδα της Βολτέρα, διακοσμημένη με τρία ανθρώπινα κεφάλια, η πύλη Μαρτσία και η Αψίδα του Αυγούστου στην Περούτζια.
Στο Φιέζολε ανεγείρεται ο «Ελληνιστικός ναός», που είναι τοποθετημένος σε μία υψηλή εξέδρα με πρόναο και ένα μόνο δωμάτιο μεταξύ δύο διαδρόμων. Άλλοι ναοί χτίζονται στις Ακροπόλεις της Βολτέρα, της Ποπουλόνια και της Ταλαμόνε. Στην Ταρκουίνια και στο Κιούζι συνεχίζεται η επιτύμβια ζωγραφική και τα διακοσμητικά θέματα υμνούν την πολιτική δύναμη των ιδιοκτητών των τάφων. Αναπαρίστανται σκηνές δικαστικών πομπών όπου χαράσσονται μεγάλες επιγραφές που αναφέρουν τα αξιώματα που κατείχε ο νεκρός.
Με πληροφορίες από: nationalgeographic
