Ο Άγιος Χαράλαμπος είναι Μικρασιάτης άγιος ιερέας από τη Μαγνησία της Μικράς Ασίας που έζησε μεταξύ 89 και 202 μ.Χ..
Ο Βίος του Αγίου Χαραλάμπους
Ο Άγιος Χαράλαμπος ήταν ιερέας στη Μαγνησία της Μικράς Ασίας. Τα στοιχεία που υπάρχουν για τη ζωή του είναι λίγα. Υπολογίζεται ότι γεννήθηκε το 89 μ.Χ.. Στην περιοχή της Μαγνησίας, την εποχή που οι διωγμοί των Χριστιανών από τους ειδωλολάτρες είχαν κορυφωθεί ζούσε ο υπέργηρος πια, Άγιος Χαράλαμπος. Τότε λοιπόν στην Ρώμη βασίλευε ο σατανικός Σεβήρος ενώ έπαρχος της Μαγνησίας ήταν κάποιος που ονομαζόταν Λουκιανός. Ο μεν Σεβήρος διέταζε ο δε Λουκιανός εκτελούσε τοπικά. Και οι δυο ήταν εναντίον του Χριστιανισμού και η πορεία τους ήταν γεμάτη με φόνους αθώων και πολλά βασανιστήρια. Ο Άγιος ήταν ο νόμιμος Ιερέας στην επαρχία της Μαγνησίας. Στην περιφέρεια του λοιπόν κατηχούσε και βάπτιζε και ποίμαινε με σύνεση. Δίδασκε την Χριστιανική Πίστη και ξεσκέπαζε την πλάνη των ειδωλολατρών που άρχισαν να συρρέουν προς τον Χριστό. Μαθαίνοντας όμως την δράση του ο έπαρχος Λουκιανός οργίστηκε και διέταξε ένα στρατιωτικό απόσπασμα να πάει να τον συλλάβει και να τον παρουσιάσει μπροστά του για να τον ελέγξει.
Ο Άγιος Χαράλαμπος αφήνει την επίγεια ζωή
Μετά από πολλά βασανιστήρια πήραν τον Άγιο οι δήμιοι και τον οδήγησαν στον τόπο της τελείωσης. Ο κόσμος έφθασε ως τον τόπο, όπου επρόκειτο ν’ αποκεφαλιστεί ο Άγιος. Εκεί ο Μάρτυρας του Χριστού ζήτησε από τον δήμιο να σεβαστεί την τελευταία του επιθυμία και να του δώσει τη άδεια να προσευχηθεί. Η άδεια του δόθηκε. Και αμέσως σε μια ατμόσφαιρα νεκρικής σιγής, ενώ όλοι ον ακούγανε με κατανυκτική συγκίνηση, ο Άγιος προσευχήθηκε ως εξής:
«Κύριε, Θεέ μου, Παντοκράτορα, Σ’ ευχαριστώ. Σε όλα και με όλα με βοήθησες. Ντρόπιασες τον εχθρό μου τον διάβολο και τους υπηρέτες του. Τώρα, Πανάγαθε Θεέ, που ήρθε η στιγμή του τέλους της επίγειας ζωής μου, σε παρακαλώ βοήθησέ με. Δέξου ειρηνικά το πνεύμα μου. Κατάταξέ με στους ευτελέστερους δούλους σου. Σε παρακαλώ ακόμη Θεέ μου, να βοηθήσεις τους χριστιανούς και να τους απαλλάξεις από τους σκανδαλισμούς του διαβόλου. Πολυεύσπλαχνε Κύριε, δώσε την Χάρη Σου στο σώμα μου, να διώχνει τους δαίμονες, όπου βρεθεί μέρος από το λείψανό μου. Δώσε την Χάρη Σου, Κύριε, ώστε να μην συμβεί ποτέ πείνα, καταστροφή από χαλάζι, και από ότι άλλο κακό, εκεί όπου θα υπάρχει έστω κι’ ένα μικρό μέρος από το λείψανο μου. Φύλαγε, Κύριε, από κάθε κακό, σώους, γέρους κι ανέγγιχτους από κάθε κακό εκείνους που γιορτάζουν την μνήμη του Μαρτυρίου μου. Έτσι θα δοξάζεται το όνομά Σου το ευλογημένο».
Και ενώ έτσι τελείωσε την προσευχή του ο Άγιος, ήρθε φωνή από τον Ουρανό σαν απάντηση, που έλεγε:
«Όλα όσα μου ζήτησες τα εκπληρώνω, για να χαρείς. Σου λέγω όμως και κάτι παραπάνω. Εάν κάποιος με ζητήσει σε βοήθειά του στην προσευχή του και θυμηθεί το όνομά σου, αμέσως, πολύ γρήγορα θα έχει την βοήθειά μου. Έλα, λοιπόν, σε περιμένω. Έλα να χαρείς τώρα την μεγάλη κι’ ασύγκριτη χαρά, που σου ετοίμασα. Πάλεψες, υπέφερες, αγωνίστηκες και νίκησες. Το στεφάνι της νίκης, που σε προσμένει είναι βαρύτιμο».
Μόλις άκουσε αυτά ο Άγιος Χαράλαμπος πλημμύρισε από χαρά κι ευτυχία. Με μάτια, που αστράφτανε από λάμψη ουράνια, κοίταξε τον δήμιο με καλοσύνη και του είπε: «Κάνε, παιδί μου, εκείνο που σε προστάξανε».
Πριν προλάβει ο δήμιος να του κόψει το κεφάλι, ο Άγιος παρέδωσε το πνεύμα του και ο δήμιος με ανάμικτα αισθήματα, πλησίασε ευλαβικά τον Άγιο κι έπειτα τρέμοντας, τον αποκεφάλισε. Έτσι εξετέλεσε μια διαταγή, στην οποία ο ίδιος δεν συμφωνούσε.
Η μνήμη του τιμάται στις 10 Φεβρουαρίου από την Εκκλησία, η οποία του αποδίδει το προσωνύμιο Ιερομάρτυρας. Την ίδια μέρα επίσης γιορτάζουν οι Άγιοι Πορφύριος και Βάπτος, δύο εκ των στρατιωτών που διατάχθηκαν να τον βασανίσουν και οι οποίοι βλέποντας το μαρτύριο του έγιναν Χριστιανοί.
Τμήματα της κάρας του Αγίου Χαραλάμπους φυλάσσονται στον ομώνυμο ναό των Θεσπιών Βοιωτίας, καθώς και στην Μονή του Αγίου Στεφάνου στα Μετέωρα.
Πολιούχος
Ο Άγιος Χαράλαμπος τιμάται ως πολιούχος στα Φιλιατρά, την Πρέβεζα, τον Πύργο, το Ληξούρι, την Κέα, και την Κρήνη (Τσεσμέ) της Μικράς Ασίας.
Στα Φιλιατρά το 1944 το Γερμανικό Στρατηγείο της Τρίπολης διέταξε τον Γερμανό Διοικητή των Φιλιατρών, Κοντάου, να κάψει την πόλη, να σκοτώσει τους πρόκριτους της πόλης και να συλλάβει 1.500 κατοίκους της στέλνοντάς τους στη Γερμανία σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Αυτή η καταστροφή απετράπη με θαυματουργική παρέμβαση του Αγίου Χαραλάμπους στις 19 Ιουλίου. Το αγιολόγιο σημειώνει: «Τη αυτή ημέρα, δεκάτη ενάτη Ιουλίου, μνήμην ποιούμεθα τού εξαισίου θαύματος τού Αγίου ενδόξου Ιερομάρτυρος Χαραλάμπους, ος ταίς προς Θεόν πρεσβείαις πολλοί των πολιτών της Εράνης (Φιλιατρών) εσώθησαν εκ βεβαίας εις θάνατον καταδίκης υπό των Γερμανικών δυνάμεων κατοχής εν έτει 1944».
Στον Πύργο υπάρχει ένα μικρό παρεκκλήσιο προς τιμήν του Αγίου. Η παράδοση λέγει μάλιστα πως κατά την θεμελίωση του ναού του Αγίου βοήθησε και ο γνωστός οπλαρχηγός της επανάστασης Θεόδωρος Κολοκοτρώνης καθώς πότιζε το άλογο του σε κοντινή κρήνη.Την εικόνα του Αγίου έφερε μαζί της η ονομαστή οικογένεια των Βιλααιτεων από την Ήπειρο. Ο Άγιος έχει επιτελέσει πολλά θαύματα στην πόλη και την ευρύτερη περιοχή του Πύργου. Πολύ παλιά είχε σώσει την πόλη από την φοβερή πανώλη ενώ δεν ήταν λίγα τα παιδιά που είδαν στον ουρανό ένα γέροντα με μακριά λευκή γενειάδα να σπρώχνει με το ραβδί του ένα σύννεφο που αντιπροσώπευε την επιδημία. Άλλη φορά πάλι στην περίοδο του Ελληνογερμανικού πολέμου ο Άγιος Χαράλαμπος σκέπασε την πόλη του Πύργου με πυκνά σύννεφα σαν πέπλο, εμποδίζοντας με αυτόν τον τρόπο τα γερμανικά αεροσκάφη να βομβαρδίσουν την πόλη. Επίσης η προστασία του Αγίου δεν έλειπε και στους καταστροφικούς σεισμούς του 1993 που έπληξαν τον Πύργο.Ο Άγιος διαίρεσε τον σεισμό σε τρεις επιμέρους σώζοντας την πόλη και πολλοί είδαν στον ύπνο τους τον Άγιο να τους φανερώνει πως αυτός τους έσωσε. Ακόμα πολλές φορές μετά από λιτανείες της θαυματουργής εικόνας του Αγίου σε περιόδους ανομβρίας τελικά ερχόταν βροχή ανακουφίζοντας τις καλλιέργειες. Ο Άγιος Χαράλαμπος τιμάται στις 10 Φεβρουαρίου με κάθε επισημότητα στον Πύργο στη γειτονική του παρεκκλησίου του, Εκκλησία της Αγίας Κυριακής (λόγω ότι ο ναός είναι πιο ευρύχωρος) και μετά ακολουθεί η λιτάνευση της εικόνας του Αγίου στους δρόμους του Πύργου.