Οι Μαυρομιχάληδες

Οι Μαυρομιχάληδες ήταν οικογένεια Μανιατών, που, αν και απόγονοι ενός «μαύρου», έφτασαν να γίνουν πρώτοι ανάμεσα στους Τούρκους και τους Έλληνες την εποχή της Τουρκοκρατίας.

Οι ΜαυρομιχάληδεςΠετρόμπεης ΜΑυρ — *Ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης*

Οι πρώτοι Μαυρομιχάληδες

Για τους Μανιάτες το ορφανό και από τους δύο γονείς είναι το «μαύρο». Το «μαύρο», ο Μιχαήλ, καταγόταν από Βυζαντινή οικογένεια που γύρω στα 1340 κατέβηκε στην Πελοπόννησο και εγκαταστάθηκε στο Τσίμοβο. Το «μαύρο», ο Μιχαήλ, επέζησε. Μεγάλωσε και έγινε ο Μαύρος Μιχαήλ, ο Μαυρομιχάλης, κατά το Νικόλαο Σαρίπολο, τον συντάκτη της διακήρυξης με την οποία ο Όθων έγινε έκπτωτος.

Ο πρώτος εκείνος Μαυρομιχάλης έκανε πολλά αγόρια, ένα από τα οποία έγινε έξαρχος του Οικουμενικού Πατριαρχείου, στη Μάνη. Εκείνου ο γιος, ο Γεώργιος, μετακόμισε στην Κορώνη όπου γνωρίστηκε με κάποιον σπουδαίο Οθωμανό. Αργότερα, ο Οθωμανός έγινε Μεγάλος Βεζύρης και κάλεσε τον Γεώργιο Μαυρομιχάλη στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί, του έδωσε το αξίωμα του καπετάνιου της «καπετανίας» της Μάνης, διοικητική διαίρεση που υπήρχε και στα χρόνια των Βενετσιάνων.

Ο Γεώργιος Μαυρομιχάλης απέκτησε προνόμιο να εξοπλίζει πλοία για να μπορεί να αμύνεται κατά των πειρατών. Η γυναίκα του ήταν πολύ όμορφη. Οι ντόπιοι την έλεγαν νεράιδα. Ήταν επιβάτις σε ξένο πλοίο και για άγνωστο λόγο ο καπετάνιος του πλοίου την έβγαλε σε ένα μανιάτικο ακρογιάλι. Την είδε ο Μαυρομιχάλης, την ερωτεύτηκε και την παντρεύτηκε. Γιοι τους ήταν ο Ιωάννης, που τον αποκαλούσαν Σκυλογιάννη και ο Πιέρος, ο πατέρας του Πετρόμπεη.

Ο Σκυλογιάννης ήταν αυτός που αμύνθηκε στη Μεσσήνη, όταν οι Τούρκοι του Χατζή Οσμάν κυνηγούσαν τους Έλληνες στα Ορλωφικά. Έπεσε στη μάχη μαζί με τους γιους του εκτός από έναν που πιάστηκε αιχμάλωτος. Ο τελευταίος έγινε μωαμεθανός και βρέθηκε να είναι είναι βαλής (νομάρχης) στα νησιά του Αιγαίου, με το όνομα Σιουκιούρ Μπέης.

Ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης

Ο Πέτρος Μαυρομιχάλης γεννήθηκε το 1765. Νεαρός ακόμα διακρινόταν για την ικανότητα του να επιβάλλεται στον περίγυρο. Κι αυτήν την ικανότητα χρησιμοποιούσε πολλές φορές για να καταπραΰνει τα πάθη και τις έχθρες των οικογενειών της Μάνης. Στα 1800, όταν πέθανε ο πατέρας του, συγκαταλεγόταν ανάμεσα στους ισχυρούς της πόλης.

Προηγουμένως, είχε έρθει σε επαφή με τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη για να του ζητήσει να βοηθήσει τους Έλληνες να αποτινάξουν τον τουρκικό ζυγό. Ήταν όταν οι Γάλλοι κατέλυσαν τη Γαληνοτάτη Δημοκρατία της Βενετίας και απέκτησαν τα νησιά του Αιγαίου πελάγους. Ο Ναπολέων είχε άλλα σχέδια. Του ζήτησε να τον ακολουθήσει την εκστρατεία στην Αίγυπτο και μετά θα έβλεπαν τι θα έκαναν.

Ο Πέτρος Μαυρομιχάλης του αρνήθηκε. Ο Ναπολέων τον έστειλε να συνεννοηθεί με τον στρατηγό Ντανζελότ, διοικητή της Κέρκυρας. Τα γεγονότα εξελίχθηκαν διαφορετικά. Οι Γάλλοι αποχώρησαν από τα Ιόνια νησιά και ο Πέτρος Μαυρομιχάλης πέρασε στο Δυρράχιο και από εκεί στην Κωνσταντινούπολη. Κατέβηκε, μετά, στη Μάνη. Την βρήκε να σπαράζεται από τον πόλεμο των οικογενειών. Και ο Πέτρος βρέθηκε στο επίκεντρο της διαμάχης. Τον κατηγόρησαν στους Τούρκους ότι αυτός έφταιγε για την όλη κακή κατάσταση.

Το 1814, έφτασαν στη Μάνη μερικά τουρκικά πλοία. Ο επικεφαλής τους εξήγησε ότι είχε αποστολή να διερευνήσει τις κατηγορίες. Οι εχθροί του Πέτρου αναθάρρησαν. Ο επικεφαλής τον κάλεσε στο πλοίο για ανάκριση. Ο Πέτρος πήγε. Δεν είναι γνωστό τι ειπώθηκε. Όμως, ο Πέτρος έφυγε ελεύθερος. Ο επικεφαλής των Τούρκων τον ακολούθησε στον πύργο των Μαυρομιχάληδων, μπήκε μέσα μόνος και επισκέφθηκε τη μάνα του Πέτρου: της φίλησε το χέρι και αποχώρησε.

Δύο χρόνια αργότερα ξαναφάνηκε στη Μάνη. Αυτή τη φορά έφερνε το διορισμό του Πέτρου ως ηγεμόνα της Μάνης. Στο εξής, ήταν ο πανίσχυρος Πετρόμπεης. Οι εχθροί του έμαθαν ότι ο «Τούρκος», που είχε διεξαγάγει τις ανακρίσεις και αντί να συλλάβει τον Πέτρο τον έκανε μπέη, δεν ήταν άλλος από τον Σιουκιούρ Μπέη, το γιο του Σκυλογιάννη και πρώτο ξάδελφο του «κατηγορουμένου».

Ο Πετρόμπεης δεν έμεινε αργός. Μέσα σε ελάχιστο χρόνο σταμάτησε τη βεντέτα ανάμεσα στις μανιάτικες οικογένειες, προσέφερε ασφάλεια στους κατοίκους της Μάνης, καταπολέμησε την πειρατεία και σχεδόν ανάγκασε το πληθυσμό να ασχοληθεί με ειρηνικές εργασίες. Στα 1818 τον επισκέφτηκε ο Φιλικός Χρυσοσπάθης. Ο Πετρόμπεης ασπάσθηκε τους σκοπούς της Φιλικής Εταιρείας και προσέφερε χίλια γρόσια.

Την ίδια χρονιά στη Μάνη έφτασε ο Χριστόφορος Περραιβός, συνταγματάρχης του ρωσικού στρατού και μέλος της Φιλικής Εταιρείας. Μαζί του έφερνε συμφωνητικό συμφιλίωσης και τριών και πιο σπουδαίων οικογενειών της Μάνης, Μαυρομιχάληδες, Γρηγοράκηδες, Τρουπάκηδες. Το υπέγραψαν.

Την ίδια χρονιά ο Πετρόμπεης έστειλε στην Πετρούπολη τον Κυριάκο Καμαρινό να μάθει από τον υπουργό των εξωτερικών του τσάρου, Ιωάννη Καποδίστρια, αν στ’ αλήθεια η Ρωσία θα βοηθούσε μια ελληνική επανάσταση. Ο Καμαρινός γύρισε φέρνοντας μακροσκελή επιστολή του Καποδιστρια, με ημερομηνία 3 Αυγούστου 1819. Ο Καποδίστριας εξηγούσε στον Πετρόμπεη ότι ο τσάρος ήταν βαθιά προσηλωμένος στην Ιερή Συμμαχία και μάλλον θα πολεμούσε μια επανάσταση παρά θα την στήριζε. Και τον απέτρεπε από οποιαδήποτε ανάλογη κίνηση. Μόνο που η επιστολή αυτή δεν έφτασε ποτέ στα χέρια του Πετρόμπεη.

Ο Καμαρινός σκοτώθηκε στο γυρισμό και η ύπαρξη της επιστολής έγινε γνωστή χρόνια μετά, όταν δημοσιεύτηκαν τα αρχεία της Πετρούπολης. Αντίθετα, ο Πετρόμπεης πήρε επιστολή από τον πατριάρχη Γρηγόριο Ε’ σε απάντηση δικής του, που έστειλε στην «Ανώτατη Αρχή» της Φιλικής Εταιρείας χωρίς να ξέρει ποια ήταν αυτή. Ακολούθησε και επιστολή του Αλέξανδρου Υψηλάντη. Ο Πετρόμπεης πείστηκε ότι ήταν σοβαρή κίνηση και όχι σαν αυτή των Ορλώφ.

Στα 1821, ήταν μαζί με εκείνους που πήραν την Καλαμάτα. Και έγινε μοχλός για τη σύσταση της Μεσσηνιακής Γερουσίας που απηύθυνε την πρώτη επίσημη ανακοίνωση προς τους ξένους ότι οι Έλληνες επαναστάτησαν.

Το 1830 ξέσπασε επανάσταση στην Πελοπόννησο εναντίον του Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια, με πρωτεργάτη τον αδελφό του Πετρόμπεη, Τζανή. Ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης προσπάθησε να διαφύγει στη Ζάκυνθο, αλλά συνελήφθη και φυλακίστηκε. Ένα χρόνο μετά την δολοφονία του Κυβερνήτη, μετά από πρωτοβουλία του Αυγουστίνου Καποδίστρια, ο Πετρόμπεης αποφυλακίστηκε.

Προς το τέλος της ζωής του τιμήθηκε από την Αντιβασιλεία, λαμβάνοντας διάφορα αξιώματα, όπως του αντιπροέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας, του γερουσιαστή και του αντιστρατήγου. Πέθανε στην Αθήνα στις 17 Ιανουαρίου 1848.