Οι βογιάροι

Οι Ρομανόφ χρειάστηκε επί 300 χρόνια να είναι σε εγρήγορση για τη διοίκηση αυτής της τεράστιας χώρας, που λέγεται Ρωσία. Η Ρωσία είναι κατοικημένη κυρίως προς τα δυτικά της, στα ευρωπαϊκά εδάφη. Εκεί είναι και οι πιο μεγάλες και σημαντικές της πόλεις. Από κει και πέρα οι άλλες πόλεις είναι σπαρμένες και λιγότερο πυκνοκατοικημένες και μέσα στο χάος. Ανάμεσα σε αυτό το χάος υπάρχουν κτήματα τεράστια, τα οποία το ένα τεράστιο κτήμα ακολουθεί ένα άλλο τεράστιο κτήμα, και τα οποία διαχειρίζονται μεγάλοι γαιοκτήμονες που λέγονται «βογιάροι».

Οι βογιάροι είναι συνδεδεμένοι με τη ζωή της Ρωσίας και πολλές φορές είχαν δική τους πολιτική ζωή διότι, καθώς βρίσκονται τόσο απομονωμένοι στα κτήματα τους, αισθάνονταν ανεξάρτητοι, δρούσαν εκ των πραγμάτων ανεξάρτητα, διότι έπρεπε να λύνουν τοπικά προβλήματα, και πολλές φορές αδιαφορούσαν τελείως για την κεντρική κυβέρνηση με την οποία δεν είχαν πολλές επαφές,
καθώς εκείνοι ήταν σε πολύ μακρινές πλευρές της χώρας.

Στους προηγούμενους αιώνες δεν υπήρχαν οι δυνατότητες επικοινωνίας που έχουμε σήμερα. Οι άνθρωποι αυτοί για να επικοινωνούν μεταξύ τους μπορεί να χρειαζόταν μέρες ταξιδιού με την «τρόικα», όπως λέγεται, την άμαξα, δεμένη σε τρία άλογα, πάνω στα χιόνια, μέσα σε κρύα, με μείον 30οC, με μείον 40οC. Επειδή το όλο κλίμα εμπόδιζε την επικοινωνία, η Ρωσία είχε πάντα προβλήματα συνοχής. Και οι βογιάροι ήταν κύριος λόγος των προβλημάτων διότι εκείνοι ήταν:
α) πολύ ισχυροί στις περιοχές τους, β) για την κεντρική διοίκηση δεν ήταν άχρηστοι, διότι εκείνοι έπαιζαν κάποιο ρόλο συμπαγούς παρουσίας στα τόσο απομακρυσμένα σημεία.

Από την άλλη, για την κεντρική εξουσία οι βογιάροι ήταν επικίνδυνοι, διότι μέσα στην ιστορία της Ρωσίας αυτοί οι βογιάροι άλλοτε κάποιοι από αυτούς ήταν αφοσιωμένοι στην κεντρική εξουσία, άλλοι δεν ήταν, και γενικά οι τσάροι είχαν αγωνία με αυτούς. Ο Ιβάν ο Δ’ ονομάστηκε «Τρομερός» διότι χρειάστηκε να ασκήσει ανήκουστη βία απέναντι στους βογιάρους για να τους αναγκάσει να υποταγούν στην κεντρική κυβέρνηση.

Οι βογιάροι, ως μεγάλοι γαιοκτήμονες, διοικούσαν και αξιοποιούσαν τα κτήματά τους με τη βοήθεια χωρικών. Αυτοί οι χωρικοί κατοικούσαν μέσα στα κτήματα, δηλαδή είχαν τα χωριά τους μέσα στα κτήματα των βογιάρων, και ονομάζονται ιστορικά «κριστιάνοι» ή «μουζίκοι» και ήταν δουλοπάροικοι. Η σχέση δηλαδή του αγρότη με το κτήμα ήταν άμεση. Οι χωρικοί ανήκαν στο κτήμα, και αν το κτήμα άλλαζε χέρια πήγαιναν στα χέρια του επομένου βογιάρου.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η δουλοπαροικία στη Ρωσία διήρκησε μέχρι το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Δηλαδή η έννοια του βογιάρου και η έννοια του δουλοπάροικου σε αυτή τη χώρα είναι σταθερή. Οι συνθήκες ζωής των δουλοπαροίκων σε αυτά τα απομακρυσμένα κτήματα ήταν στοιχειώδεις. Οι άνθρωποι αυτοί ζούσαν στα χωριά τους, ο ένας βοηθώντας τον άλλο, ο ένας δίπλα στον άλλο, έχοντας ίσα ίσα τα προς το ζην στην καλύτερη των περιπτώσεων.

Οι Ρομανώφ προσπάθησαν να αξιοποιήσουν προς όφελος της αυτοκρατορίας τους και της δικής
τους, βέβαια, θέσης όλα αυτά τα χαρακτηριστικά και να έχουν όσο το δυνατόν περισσότερο έλεγχο πάνω σε αυτή την επικίνδυνη ομάδα των βογιάρων, που ταυτοχρόνως ανάμεσά τους υπήρχαν πολλοί ευγενείς που σταδιακά πήραν τίτλους, κ.λπ.