Οι αδελφοί Τομπάζη αποτελούν σημαντικές προσωπικότητες της Ελληνικής Επανάστασης. Ο Ιάκωβος Τομπάζης ήταν Φιλικός και ναύαρχος της Ύδρας μόνο κατά το πρώτο έτος της Επανάστασης. Ο αδελφός του Εμμανουήλ διορίστηκε Αρμοστής στην Κρήτη.
Η οικογένεια Τομπάζη ή Τουμπάζη, από τις αρχαιότερες της Ύδρας, εγκαταστάθηκε στο νησί το 1668, προερχόμενη από τα Βουρλά της επαρχίας Σμύρνης. Το αρχικό επίθετο της οικογένειας ήταν Γιακουμάκη και ο τελευταίος που το έφερε ήταν ο προεστός Νικόλαος Γιακουμάκης, πατέρας των δύο αδελφών, Ιάκωβου (1782-1829) και Εμμανουήλ (1784-1831). Το επώνυμο Τουμπάζης προήλθε από ένα είδος πλοίου των αδελφών, που ονομαζόταν τουμπάζι, σύμφωνα με τη γνωστή συνήθεια και άλλων οικογενειών της Ύδρας (π.χ. Ανδρέας Μιαούλης).
Οι αδελφοί Τομπάζη έλαβαν τα εγκύκλια γράμματα στην Ύδρα, αλλά από μικρή ηλικία ακολούθησαν τον ναυτικό βίο. Ο Εμμανουήλ Τομπάζης, που διορίστηκε Αρμοστής στην Κρήτη, διακρινόταν για τη δραστηριότητα και το επιχειρηματικό του πνεύμα, προσόντα χάρη στα οποία αποκτήθηκε το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας τους. Ο Ιάκωβος ήταν πράος, υπομονετικός και υπεύθυνος, αλλά δεν διέθετε ηγετικές ικανότητες. Κατά τα πολλά τους ταξίδια, οι αδελφοί Τομπάζη είχαν γνωρίσει το δυτικό πολιτισμό και έχαιραν της εκτίμησης πολλών φιλελλήνων, οι οποίοι επισκέπτονταν τότε την Ελλάδα και μάλιστα φιλοξενούνταν στο σπίτι τους. Ο Ιάκωβος είχε πολύ καλές γνώσεις στη ναυτική και ναυπηγική τέχνη.
Ο Ιάκωβος Τομπάζης είχε μυηθεί στη Φιλική εταιρεία από το 1818 και είχε συνεργασία με τους πρωτεργάτες της Επανάστασης, Αλέξανδρο Υψηλάντη, Παναγιώτη Μπόταση, Παπαφλέσσα, Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη κ.α. Από τη στιγμή που κηρύχθηκε στην Ύδρα η Επανάσταση οι αδελφοί Τομπάζη ένωσαν τις δυνάμεις τους με τους άλλους επαναστάτες και διέθεσαν τα πλοία τους στον κοινό αγώνα. Με απόφαση όλων των Υδραίων πλοιάρχων ο Ιάκωβος Τομπάζης ορίστηκε αρχηγός του υδραίικου στόλου και στις 28 Απριλίου πάνω στη ναυαρχίδα του «Θεμιστοκλής» ορκίστηκε εις την ελευθερίαν της πατρίδος.
Ακολούθησε η επιχείρηση εξέγερσης της Χίου, η οποία όμως δεν είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Ένα μήνα αργότερα ο ναύαρχος Τομπάζης βρισκόταν μαζί με τις μοίρες των δύο άλλων ναυτικών νησιών στο βορειοανατολικό Αιγαίο για να εμποδίσει ενδεχόμενο απόπλου του τουρκικού στόλου από τα Δαρδανέλια. Στις αναμετρήσεις αυτές διαπιστώθηκε η αδυναμία των ελληνικών πλοίων και τότε ήταν που αποφασίστηκε η χρήση των πυρπολικών.
Η επιτυχής επίθεση του Ψαριανού Παπανικολή τη νύχτα της 27 Μαΐου 1821 στην Ερεσό αποτελεί το πρώτο ναυτικό κατόρθωμα του Αγώνα που ενθάρρυνε τον ενωμένο ελληνικό στόλο, τόσο ώστε την επομένη έτρεψε σε φυγή τον έντρομο τουρκικό στόλο. Τον Ιούλιο του ίδιου χρόνου ο Ιάκωβος Τομπάζης συμμετείχε στη ναυτική εκστρατεία διάσωσης της Σάμου, όπου ο οθωμανικός στόλος επιχείρησε την πολιορκία του νησιού.
Θα συμμετάσχει στις επιχειρήσεις στα δυτικά παράλια της Πελοποννήσου και στον Κορινθιακό κόλπο, ενώ στο εξής την ηγεσία του υδραίικου στόλου θα αναλάβει ο Ανδρέας Μιαούλης, με τον οποίο ο Ιάκωβος Τομπάζης είχε συγγενικούς δεσμούς, αφού η κόρη του είχε παντρευτεί τον πρωτότοκο γιο του Μιαούλη, τον Δημήτρη. Ο Ιάκωβος Τομπάζης έκτοτε θα συμβάλει με κάθε τρόπο στον Αγώνα, διακρινόμενος για τη νηφαλιότητα, την πραότητα και την ηρεμία του χαρακτήρα του.
Με πληροφορίες από: Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών