Ναυτική στρατηγική του 1821

Όταν ξέσπασε η Ελληνική Επανάσταση, η ελληνική πλευρά δεν διέθετε πολεμικά πλοία, γι’ αυτό και η ναυτική στρατηγική ήταν δύσκολο να οργανωθεί. Τους στόλους της Επανάστασης αποτελούσαν μικρά εμπορικά πλοία με μέγιστο οπλισμό 20 μικρών πυροβόλων. Ωστόσο ο αριθμός των πλοίων ήταν μεγάλος: το 1821 η Ύδρα διέθετε 115 εξοπλισμένα πλοία, οι Σπέτσες 60, τα Ψαρά 40 και η Κάσος 15.

Ναυτική στρατηγική

Αποφασιστικό πλεονέκτημα της ελληνικής πλευράς ήταν η πείρα των Ελλήνων ναυτικών. Οι Έλληνες διακινούσαν το μεγαλύτερο μέρος του θαλάσσιου εμπορίου της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας υπό αντίξοες συνθήκες, λόγω της ενδημικής πειρατείας στη Μεσόγειο. Ωστόσο οι ελληνικοί στόλοι, όντας εμπορικοί, δεν ήταν σε θέση να επιδίδονται επί μακρόν σε πολεμικές επιχειρήσεις ούτε είχαν τη διοικητική συνοχή ενός κρατικού πολεμικού ναυτικού. Όταν συγκεντρώνονταν για πολεμικές επιχειρήσεις, κάθε νησί όριζε ναύαρχο και αντιναύαρχο του στόλου του, που υπάγονταν ενίοτε σε αντιναύαρχο όλων των συγκεντρωμένων στόλων, συνήθως Υδραίο.

Κατά την πρώτη φάση της Επανάστασης από το 1821 ως το 1823 ο πόλεμος στη θάλασσα είχε την εξής ναυτική στρατηγική: Πρώτον, οι ελληνικοί στόλοι επεδίωκαν να εμποδίσουν τον από θαλάσσης ανεφοδιασμό των οθωμανικών φρουρίων της Καρύστου, της Χαλκίδας, της Αθήνας, του Ακροκορίνθου μέχρι την παράδοση του στις αρχές του 1822, του Ναυπλίου μέχρι την παράδοση του στα τέλη του 1822, της Μεθώνης, της Κορώνης, της Πάτρας, του Ρίου, του Αντιρρίου και της Βόνιτσας. Οι χερσαίες δυνάμεις της Επανάστασης δεν ήταν σε θέση να κατακτήσουν τα φρούρια αυτά με μετωπικές επιθέσεις ούτε ήταν σε θέση να υλοποιήσουν στενές πολιορκίες τους επί μακρόν.

Δεύτερον, οι ελληνικοί στόλοι επεδίωξαν να συμπαρασύρουν στην Επανάσταση όσο το δυνατόν περισσότερα νησιά του Αιγαίου. Η προσπάθεια αυτή δέχθηκε ισχυρό πλήγμα, όταν οι Οθωμανοί κατέλαβαν και αιματοκύλισαν την επαναστατημένη Χίο το 1822. Η ελληνική απάντηση ήταν η πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδας τον Ιούνιο του 1822 από τον Κωνσταντίνο Κανάρη. Σε αυτή την επιχείρηση η οθωμανική πλευρά έχασε ένα μεγάλο πλοίο 84 πυροβόλων, το ναύαρχο Καρά Αλή και 2.000 άνδρες, ενώ οι επιδρομείς του Κανάρη δεν είχαν ούτε μία απώλεια.

Τρίτον, οι ελληνικοί στόλοι εξαπέλυσαν επιδρομές κατά του θαλάσσιου εμπορίου της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας καθώς και κατά παραλιακών τουρκικών πόλεων. Ασφαλώς οι επιδρομές αυτές συνέβαλαν στην αποδυνάμωση της οθωμανικής οικονομίας, οι διαστάσει της οποίας φαίνονται από το γεγονός ότι η μεγαλύτερη υποτίμηση του νομίσματος στην οθωμανική αυτοκρατορία έγινε κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης.

Παρ’ όλες τις δυσκολίες η ναυτική στρατηγική της Ελληνικής Επανάστασης υπήρξε αποφασιστικός παράγοντας για την τελική νίκη. Αυτό φαίνεται στο επίπεδο της υψηλής στρατηγικής, που εξετάζει όλες τις διαστάσεις μιας σύρραξης, συμπεριλαμβανομένης της διπλωματίας. Τη στιγμή που εκδηλώθηκε η οθωμανοαιγυπτιακή αντεπίθεση, με στρατιωτικές και ναυτικές δυνάμεις συντριπτικά ισχυρότερες από τις ελληνικές, η διπλωματία της Επανάστασης δεν είχε ακόμη εξασφαλίσει την ενεργό υποστήριξη των ευρωπαϊκών δυνάμεων. Χρειάστηκε περισσότερος χρόνος, καθώς και η ηρωική αντίσταση στο Μεσολόγγι και αλλού, για να μεταστραφεί η ευρωπαϊκή κατάσταση υπέρ της Ελλάδας. Χωρίς τις λαμπρές επιτυχίες των ελληνικών στόλων δεν θα είχε κατακτηθεί η κρίσιμη πίστωση χρόνου, που έσωσε την Επανάσταση.

Με πληροφορίες από: Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών

Please follow and like us:
error
fb-share-icon

Υποβολή απάντησης

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

error

Enjoy this blog? Please spread the word :)