Μεϊτζί, ο εκσυγχρονισμός της Ιαπωνίας

Μετά την ανατροπή των Τοκουγκάουα (Tokugawa) και αρχίζει μία περίοδος, που ονομάζεται περίοδος Μεϊτζί (από το όνομα του αυτοκράτορα), στην οποία η Ιαπωνία μπαίνει σε φάση εκσυγχρονισμού. Αφού υπερίσχυσε η ομάδα των εκσυγχρονιστών ιδεολογικά και πολιτικά στη χώρα, το πρώτο πράγμα το οποίο θα συμβεί είναι, μετά την ανατροπή των Τοκουγκάουα, να στηθούν θεσμοί δυτικού τύπου. Η Ιαπωνία στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα είναι η πρώτη χώρα της Ασίας η οποία λειτουργεί με συνταγματικό πλαίσιο. Βέβαια ρόλο παίζει ο στρατός, γιατί ο στρατός στην Ιαπωνία, το στρατιωτικό σκέλος για την Ιαπωνία, είχε πάντοτε ιδιαίτερη βαρύτητα.

Τώρα δημιουργείται στρατός δυτικού τύπου, ο οποίος παίζει κεντρικό ρόλο στα πράγματα της Ιαπωνίας. Μάλιστα η τάση της Ιαπωνίας σε αυτή την περίοδο, η φράση που λεγόταν τακτικότερα είναι: «πλούσια χώρα με ισχυρό στρατό». Και βέβαια στην περίοδο αυτή Μεϊτζί, οι αυτοκράτορες, που μέχρι τότε στην Ιαπωνία δεν έπαιζαν κεντρικό πολιτικό ρόλο, μπαίνουν στην πολιτική σκηνή, παίζουν πιο συχνά πολιτικό ρόλο σε καίρια σημεία.

Όσον αφορά τον εκσυγχρονισμό της Ιαπωνίας, οι Ιάπωνες ήταν πολύ σοβαροί. Γενικά σε ό,τι αναλαμβάνουν έχουν αυτό το χαρακτηριστικό της στόχευσης, της σοβαρότητας, κ.λπ. Εξάλλου, αφού θεώρησαν ότι είναι θέμα ζωής ή θανάτου για την κοινωνία τους να εκσυγχρονιστεί, πρέπει να το υπηρετήσουν σωστά.

Βέβαια δεν ήταν απλό τα πράγματα, διότι η πλευρά των παραδοσιακών, η οποία έλεγε σε όλους τους τόνους ότι εάν εκσυγχρονιστούμε θα χάσουμε την ψυχή μας, δεν θα είμαστε πια Ιαπωνία, θα χάσουμε αυτά που μας κάνουν να είμαστε αυτός ο λαός σε αυτή τη γωνιά της γης, τελικά συγκρούστηκαν με τους εκσυγχρονιστές. Και φυσικά η αιχμή του δόρατος των παραδοσιακών ήταν οι σαμουράι. Οι οποίοι εξέφραζαν πραγματικά την ψυχή της μακράς Ιαπωνίας. Συγκρούστηκαν στρατιωτικά με τα νέα σώματα στρατού τα οποία δημιουργήθηκαν.

Οι Σαμουράι ήταν θρυλικής αλκής και αξιοπρέπειας και ανυποχώρητου ηρωισμού άνθρωποι, πολέμησαν σε αυτόν τον εμφύλιο μέχρι τέλους. Αλλά ήταν αδύνατο τελικά να υπερισχύσουν καθώς τα σώματα του τακτικού στρατού που είχαν δημιουργηθεί ήταν εξοπλισμένα με πυροβόλα όπλα, τα οποία σάρωναν τους σαμουράι. Οι σαμουράι δύσκολα ηττήθηκαν, αλλά τελικά ηττήθηκαν. Αλλά, ακόμα και οι εκσυγχρονιστές και όλη η Ιαπωνία θρήνησε για τους σαμουράι, γιατί δεν υπήρχε Ιάπωνας που να μην τιμά το πνεύμα των σαμουράι. Η κοινωνία, όμως, αυτή είχε αποφασίσει ότι πρέπει όχι απλώς να επιβιώσει, αλλά και να γίνει μεγάλη. Είχε αποφασίσει να πάρει τον δρόμο του εκσυγχρονισμού.

Η λέξη εκσυγχρονισμός, παγκοσμίως, πολιτικά σημαίνει: να μιμηθούμε, να παραδειγματιστούμε, να εμπνευστούμε από τις πολιτικές, στρατιωτικές, διπλωματικές, οικονομικές, εκπαιδευτικές λύσεις που έχουν επιλέξει τα πιο προηγμένα κράτη στον κόσμο. Επομένως, λέγοντας εκσυγχρονισμό οι Ιάπωνες εννοούσαν ότι θα παραδειγματιστούν από αυτά τα ξεχωριστά κράτη.

Έστειλαν λοιπόν εκπροσώπους τους, νεαρούς και ευφυείς άντρες, στη Γαλλία, στην Ολλανδία, στην Αγγλία, στη Γερμανία, στις Ηνωμένες Πολιτείες, και αυτοί επέστρεψαν πίσω έχοντας μελετήσει προσεκτικά το ζήτημα του εκσυγχρονισμού. Εξήγησαν πώς λειτουργούν οι διάφορες πλευρές και ελήφθη η απόφαση ότι θα γίνει αυτό σε αυτόν τον τομέα. Είναι η πιο καταπληκτική προσπάθεια εκσυγχρονισμού στην παγκόσμια ιστορία αυτό το οποίο πέτυχε η Ιαπωνία, μεταξύ του 1870 και του 1900 και συνεχίζει. Η Ιαπωνία είναι μια χώρα η οποία κατάφερε να ξεφύγει από τον απομονωτισμό και από την καθυστέρηση και να μπει στη χορεία των πιο προχωρημένων χωρών της Γης μέχρι σήμερα.