Μαρκιανός και Αττίλας

Μετά τον θάνατο του Θεοδοσίου Β‘, η Πουλχερία, η οποία ήταν αυτοκράτειρα από το 414, παντρεύτηκε τον γηραιό στρατηγό και συγκλητικό Μαρκιανό. Ο νέος αυτοκράτορας, Μαρκιανός, ήταν δραστήριος, τολμηρός, ενεργητικός και προπάντων συνετός. Είχε να αντιμετωπίσει τρία μεγάλα προβλήματα: πρώτον την απειλή των Ούννων, δεύτερον τις θρησκευτικές έριδες και τρίτον την διαχείριση των οικονομικών.

Ο Μαρκιανός αφού αναδιοργάνωσε την άμυνα των βαλκανικών συνόρων, αμέσως έπειτα αρνήθηκε με θάρρος να ικανοποιήσει νέες απαιτήσεις του αρχηγού των Ούννων Αττίλα. Ο μαρκιανός με τη σθεναρή στάση του έσωσε το κράτος από τους Ούννους, οι οποίοι το επόμενο έτος με πολυάριθμο στρατό εισέβαλαν στην Γαλατία σκοτώνοντας και καταστρέφοντας.

Ρωμαίοι και Γερμανοί ένωσαν τις δυνάμεις τους υπό την αρχηγία του πατρίκου Φλάβιου Αέτιου που καταγόταν από τη Θράκη. Διεξήχθησαν πολλές μάχες, αλλά η τελική αποφασιστική σύγκρουση έγινε το 451 στα Καταλαυνικά πεδία, όπου 160.000 μαχητές κάλυψαν το πεδίο της μάχης. Αυτή ήταν η περίφημη μάχη των εθνών, κατά την οποία θριάμβευσε η ικανότητα του Αέτιου και η γενναιότητα των Ρωμαϊκών λεγεώνων. Οι Ούννοι ηττήθηκαν.

Ο Αττίλας αναγκάστηκε να υποχωρήσει στην Παννονία. Το επόμενο έτος εισέβαλε στη Βορειοανατολική Ιταλία ισοπεδώνοντας τα πάντα και προχώρησε εναντίον της Ρώμης. Ο Πάπας Λέων ο Μέγας αφού του υπενθύμισε το τέλος του Αλάριχου (που πέθανε το έτος που λεηλάτησε τη Ρώμη), κατόρθωσε να τον μεταπείσει. Έπειτα από έναν χρόνο ο Αττίλας πέθανε και το κράτος των Ούννων διαλύθηκε.

Ο Μαρκιανός για να αποκαταστήσει την ηρεμία στην Εκκλησία συνεκάλεσε την Δ’ Οικουμενική Σύνοδο στη Χακηδόνα το 451. Στη Σύνοδο αυτή παραβρέθηκαν 630 πατέρες της Εκκλησίας και αντιπροσωπεύτηκε και ο Πάπας. Καταδίκασε τον Μονοφυσιτισμό, ο οποίος αρνιόταν την ανθρώπινη φύση του Χριστού, υποστηρίζοντας ότι αυτή είχε «απορροφηθεί» από τη θεϊκή του φύση. Οι αποφάσεις της Συνόδου προκάλεσαν ταραχές στην Αίγυπτο, την Παλαιστίνη και τη Συρία, όπου είχε διαδοθεί ο Μονοφυσιστισμός.

Ο Μαρκιανός μετά από επτάχρονη θητεία πέθανε ξαφνικά το 457 αφήνοντας τους Βυζαντινούς τις καλύτερες αναμνήσεις, όπως γράφει ο μεταγενέστερος χρονογράφος Θεοφάνης, που χαρακτηρίζει χρυσά τα χρόνια βασιλείας του Μαρκιανού.