Κυνικοί φιλόσοφοι

Επίδραση της διδασκαλίας του Σωκράτη είναι και το Γυμνάσιο Κυνόσαργες, το οποίο χρησιμοποιείτο από τους νόθους (μη άρτιους πολίτες, δηλαδή δεν ήταν και οι δύο γονείς ελεύθεροι). Εξαιτίας της περιοχής ή του ρυπαρού και χυδαίου τρόπου τους ονομάστηκαν Κυνικοί.

Οι Κυνικοί εισηγήθηκαν ότι η απόκτηση της αρετής επιτυγχάνεται με τον αυτοέλεγχο. Έτσι η φιλοσοφία των Κυνικών είναι σε γενικές γραμμές πρακτική και στηρίζεται στη αυτοεξέταση και τον έλεγχο του βίου, με σκοπό την απόκτηση της αρετής, η οποία θεωρείται ως «το αναπόβλητο όπλο και το μοναδικό αγαθό, ο τελικός σκοπός του ανθρώπου. Αποτέλεσμα αυτής της τοποθέτησης ήταν η περιφρόνηση τόσο της τέχνης, όσο και της πολυμάθειας, αλλά και των μαθηματικών και της φυσικής.

Οι Κυνικοί υποστήριζαν την κατάργηση του χρήματος την κοινοκτημοσύνη και την επιστροφή στη φύση. Αυτοί οι φιλόσοφοι περιφρονούν τα ανώτερα μαθήματα, όπως και τη γεωμετρία, τη αστρονομία, τη μουσική.

Ιδρυτής της σχολή των Κυνικών φιλοσόφων ήταν ο Αντισθένης, που ήταν γιος ελεύθερου και Θρακήσιας δούλης. Ο Αντισθένης εισηγήθηκε την αποφυγή των ηδονών. Ήταν δάσκαλος του Διογένη. Ο Αντισθένης στράφηκε εναντίον της πλατωνικής διαλεκτικής κατακρίνοντας τους λόγους και τα μαθήματα που διδάσκονταν στην Ακαδημία.

Οι Κυνικοί δεν ενδιαφέρονταν για την οικογένεια. Ο Διογένης ο Σινωπεύς, κυνικός φιλόσοφος, ο οποίο ήταν γιος του τραπεζίτη Ικεσίου, αναγκάστηκε να φύγει από την πατρίδα του, επειδή κατηγορήθηκε ότι καταχράστηκε χρήματα. Εισηγούνταν την κοινοκτημοσύνη των γυναικών. Είναι γνωστή η ειρωνική κριτική διάθεση του, κατά τον έλεγχο διαφόρων θεμάτων. Φέρεται να πέθανε την ημέρα που ο Μέγας Αλέξανδρος έμπαινε στην Βαβυλώνα.

Μεταξύ των ονομαστών Κυνικών ήταν ο Θηβαίος Κράτης, ο οποίος διέθεσε την περιουσία του προκειμένου να ζήσει ως επαίτης. Ο Κράτης είχε μαθητή τον Μητροκλή, του οποίου παντρεύτηκε την αδελφή, την Ιππαρχία. Η Ιππαρχία άφησε τα πάντα για τον Κράτη.

Μαθητής επίσης του Κράτη ήταν και ο Μένιππος ο Σινωπεύς, ο οποίος εισηγήθηκε μια νέα μορφή συγγραφής έργων, όπου αναμιγνύεται ο πεζός και ο ποιητικός λόγος. Ισχυριζόταν ότι εκτελούσε το έργο των Ερινύων και μετέφερε στον Άδη όσα διέπρατταν στη Γη οι κακοί. Για να γίνεται πειστικότερος έφερε και μία αντίστοιχη ενδυμασία.