Η Αυστριακή Αυτοκρατορία κυριαρχεί στο κέντρο της Ευρώπης μέχρι το 1914, άρα στον 19ο αιώνα έχουμε μια εντυπωσιακή εικόνα πολυ-πολυεθνικής αυτοκρατορίας. Στο σύνολο της Αυστριακής Αυτοκρατορίας το 33% είναι Γερμανοί και όλοι οι υπόλοιποι είναι Ούγγροι, Ιταλοί, Σέρβοι, Κροάτες, Σλοβάκοι, Τσέχοι, Πολωνοί, Ουκρανοί, ανάλογα με την περιοχή που ελέγχει η χώρα αυτή.
Είναι φυσικό, επομένως, να παρουσιαστούν κινήματα εθνικού περιεχόμενου μέσα σ’ αυτή την πολυεθνική αυτοκρατορία, με πιο δυναμικούς στη δράση τούς τους Ούγγρους, οι οποίοι και καταφέρνουν το 1867 το να μετατραπεί η Αυστριακή Αυτοκρατορία σε Αυστρο-Ουγγρική Αυτοκρατορία. Επομένως δόθηκε στην ουγγρική πλευρά μια κεντρική θέση διοίκησης προκειμένου να αποφευχθεί η διάσπαση της Αυτοκρατορίας.
Η αναστάτωση που συνέβη στη Γαλλία το 1848, με τη διεκδίκηση φιλελευθέρων κατακτήσεων απέναντι στη βασιλεία και τη δράση του γαλλικού λαού για να επιτύχουν κέρδη απέναντι στο κεντρικό πολιτικό τους σύστημα, λειτούργησε σε όλη την Ευρώπη σαν βάση διεκδίκησης δικών τους εθνικών πλευρών, και υπήρξαν εξεγέρσεις και διαδηλώσεις στα γερμανικά κρατίδια. Η Γερμανία δεν είχε ενωθεί και υπήρχε πατριωτικό ρεύμα συνένωσης (κάτι που θα γίνει το 1871).
Στα ιταλικά κρατίδια, παρότι οι Ιταλοί είναι κατεσπασμένοι σε πολλά κρατίδια και πάλι υπάρχουν πατριώτες σ’ όλη την Ιταλία που ζητούν την ένωση της Ιταλίας. Αλλά και φυσικά αυτοκρατορίες όπως είναι η Αυστρία, όπως είναι η Οθωμανική Αυτοκρατορία, όπως είναι η Ρωσία, ζουν το ωστικό κύμα από αυτή την πλευρά.
Έτσι, ο εθνικισμός τον 19ο αιώνα, το κίνημα/το ρεύμα του εθνισμού, θα αλλάξει τον χάρτη της Ευρώπης, θα φέρει πολύ μεγάλη κινητοποίηση των λαών και φυσικά θα συνεχίσει να παίζει τον ρόλο του και στον 20ό αιώνα και εξακολουθεί να παίζει και στον 21ο αιώνα.
Ο εθνισμός διασταυρώθηκε, συνδυάστηκε με δύο ακόμη πλευρές παράγωγές του: Το ένα είναι ότι προκειμένου οι λαοί, οι οποίοι ζούσαν μέσα σε αυτοκρατορίες, να χειραφετηθούν και να απομακρυνθούν από τις αυτοκρατορίες αυτές, ήξεραν ότι πρόκειται να συγκρουστούν με τις αυτοκρατορίες. Δεν είναι απλό ένας μικρός λαός επρόκειτο να συγκρουστεί με μια αυτοκρατορία π.χ. οι Ούγγροι με τους Αυστριακούς, οι Τσέχοι με τους Αυστριακούς, οι Έλληνες με τους Οθωμανούς, οι Πολωνοί με τους Ρώσους και τους Γερμανούς.
Όταν σκέφτονταν μπροστά τους τη μεγάλη σύγκρουση, ο κάθε ένας τρομάζει μπροστά στη διαφορά της δύναμης. Όμως για να πάρουν κουράγιο οι λαοί, έπρεπε να στήσουν την
αυτοπεποίθησή τους και την ταυτότητά τους, και σε αυτό βοηθήθηκαν από δύο πλευρές: από την ιστορία και από τη λαογραφία. Και τούτο διότι ζώντας μέσα σε αποικίες ή ζώντας μέσα σε αυτοκρατορίες οι λαοί είχαν υπόσταση, αναγνώριζαν τον εαυτό τους ότι είναι κάτι άλλο, π.χ. ότι είμαι Τσέχος, ότι είμαι Πολωνός, ότι είμαι Βούλγαρος, ότι είμαι Έλληνας, αλλά δεν είχαν επεξεργαστεί αυτή την ταυτότητα, διότι ζούσαν μέσα σε μεγάλα σχήματα τα οποία ήταν υπερεθνικά στην ουσία, και έτσι η εθνική τους ταυτότητα δεν ήταν γαλβανισμένη.
Τώρα όμως πρέπει να τη στήσουν αυτή την ταυτότητα, να την ενισχύσουν, και γι’ αυτό στρέφονται στην ιστορία. Λόγιοι απ’ όλες τις εθνικές ομάδες γράφουν την ιστορία των Πολωνών, την ιστορία των Ούγγρων, την ιστορία των Ελλήνων, την ιστορία των Βουλγάρων, για να δώσουν σε αυτούς τους λαούς όπλα, να αισθανθεί ο κάθε λαός ότι έχει ρίζες, ότι ανήκει σε κάτι μεγάλο και επομένως να αντλήσει δύναμη, να αισθανθεί δυνατός για να ορμήσει μπροστά στον στόχο του.
Το δεύτερο είναι η φυσιογνωμία μου: είμαι Έλληνας, είμαι Βούλγαρος, είμαι Πολωνός. Τι σημαίνει
είμαι Έλληνας, είμαι Βούλγαρος, είμαι Πολωνός; Τι στοιχειοθετεί τη διαφορά μου: η γλώσσα μου, η
θρησκεία μου; Πολλές φορές η θρησκεία είναι όμοια με του διπλανού, σε κάποιες περιπτώσεις και η γλώσσα είναι όμοια με του διπλανού, αλλά αισθάνομαι διαφορετικός. Τα έθιμά μου με χαρακτηρίζουν.
Οι λαοί ανακάλυψαν τον εαυτό τους. Ο κάθε λαός θαύμασε τα κοστούμια του, τα κεντήματά του, τα τραγούδια του, τα δημοτικά του τραγούδια, τους δημοτικούς χορούς, τα νανουρίσματά του, τα
ποιήματά του, τους θρύλους του, τα ανέκδοτά του, και τα μελέτησε, τα κατέγραψε, τα διάβασε, τα λάτρεψε. Αλλά έτσι αναπτύχθηκε η επιστήμη της Ιστορίας και της Λαογραφίας.
Στον 19ο αιώνα κάθε λαός έδωσε ιδιαίτερη έμφαση σε αυτό, και η χώρα η οποία έστησε τις βάσεις αυτής της ροπής ήταν η Γερμανία, η οποία στον 19ο αιώνα στην ουσία δημιουργεί την επιστήμη της Ιστορίας, προκειμένου να βοηθήσει τον εαυτό της, την ενοποίησή της, και δημιουργεί την
επιστήμη της Λαογραφίας για τους ίδιους λόγους. Οι λαοί στηρίζονται σε άτομα που τους εμπνέουν, και μέσα σε αυτούς που τους εμπνέουν είναι και συνθέτες, οι οποίοι συνθέτουν υπέροχες μουσικές, γεμάτες δύναμη, οι οποίες πολλές φορές στηρίζονται πάνω στη δημοτική μουσική.