Η καλλιτεχνική παραγωγή των Ίνκας έφτασε σε υψηλό επίπεδο χάρη στην ικανότητα των τεχνιτών και στην υποστήριξη του κράτους, το οποίο ενθάρρυνε τους δημιουργούς χειροποίητων έργων στην επίτευξη τεχνικής τελειότητας. Η τέχνη των Ίνκας υπήρξε αποτέλεσμα μιας μακράς πολιτικής και πολιτιστικής πορείας, που είχε ξεκινήσει ήδη αρκετούς αιώνες νωρίτερα. Με αφετηρία μια απλή τοπική παράδοση, οι Ίνκας εξέλιξαν την τέχνη τους, εμπλουτίζοντας τη διαρκώς με τις κατακτήσεις των λαών που υποδούλωναν. Η καλλιτεχνική παραγωγή των Ίνκας φαίνεται να συνεχίζει την καλλιτεχνική παράδοση των πολιτισμών Τσαβίν, Τιαουανάκο και Τσιμού στους τομείς της υφαντουργίας, της μεταλλουργίας, της λιθοτεχνίας και της κεραμικής, φτάνοντας σε ακόμα πιο ψηλά επίπεδα.
Μεταλλουργία
Οι Ίνκας ήταν ικανότατοι στην επεξεργασία των μετάλλων. Από τα πολυάριθμα μεταλλεία του βασιλείου τους εξαγόταν μεγάλη ποικιλία μετάλλων και τα βουνά στα οποία γίνονταν εξορύξεις θεωρούνταν ιεροί τόποι. Όλα τα έσοδα από αυτές τις δραστηριότητες περιέρχονταν στην κατοχή του ηγεμόνα. Ο χαλκός ήταν μία από τις πιο σημαντικές πρώτες ύλες, το μοναδικό μέταλλο που χρησιμοποιούσαν για διακοσμητικούς σκοπούς ακόμα και οι αγρότες. Εκτός από τον χαλκό οι Ίνκας επεξεργάζονταν το ασήμι, τον χρυσό και την πλατίνα. Δημιουργούσαν κράματα μετάλλων όπως ο ορείχαλκος. Δεν γνώριζαν όμως το σίδερο κάτι που τους έφερε σε μειονεκτική θέση έναντι των Ευρωπαίων κατακτητών.
Το επάγγελμα του χρυσοχόου έχαιρε ιδιαίτερης εκτίμησης. Οι χρυσοχόοι διέμεναν αποκλειστικά στο Κούσκο, αναφέρονταν απευθείας στον «σάπα Ίνκας» και απαλλάσσονταν από την πληρωμή φόρων. Τα έργα της χρυσοχοΐας είχαν περισσότερο διακοσμητική χρήση. Τα πιο συνήθη μοτίβα ήταν γεωμετρικά, υπήρχαν όμως και ανθρωπομορφικά και ζωομορφικά.
Ένα άλλο δείγμα της μεταλλοτεχνίας των Ίνκας ήταν τα φανταχτερά και πλούσια καπέλα που φορούσαν οι ηγεμόνες και οι ευγενείς, φτιαγμένα από ύφασμα, φτερά και πολύτιμα μέταλλα. Ενδιαφέροντα ήταν επίσης τα φυλαχτά και τα αναθήματα, τα οποία αναπαριστούσαν μορφές ζώων και ανθρώπων, ακόμα και γυμνές, όλες γεωμετρικές και στιλιζαρισμένες.
Κεραμική και λιθοτεχνία
Την κεραμική οι Ίνκας έφτασαν σε εκπληκτικά καλλιτεχνική παραγωγή, παρ’ όλο που η τεχνική τους βρισκόταν σε πρώιμο στάδιο, αφού δεν γνώριζαν τον κεραμικό τροχό και δούλευαν τον πηλό στο χέρι. Η παραγωγή τους ήταν ιδιαίτερα μεγάλη. Χρησιμοποιούσαν καλούπια που επέτρεπαν την δημιουργία ποικίλων αντικειμένων.
Τα αγγεία διακρίνονταν σε δύο τύπους: οικιακής και τελετουργικής χρήσης. Τα σχήματα και οι διαστάσεις υπαγορεύονταν από τις πρακτικές ανάγκες και από τις θρησκευτικές αντιλήψεις. Οι Ίνκας έδωσαν έμφαση στην χρηστικότητα και στη λειτουργικότητα των πήλινων σκευών, όπως πιάτα, κούπες, τριποδικά σκεύη που χρησιμοποιούσαν οι στρατιώτες στις εκστρατείες και ο αρύβαλλος, επίμηκες αγγείο με οξυκόρυφη απόληξη. Στα αγγεία αποδίδονταν γραπτά σκηνές από την ζωή της αυλής, μάχες ή θρησκευτικές τελετές.
Υφαντουργία
Η υφαντουργία ήταν μία από τις πιο σημαντικές δραστηριότητες των Ίνκας. Τα πολύτιμα υφαντά ήταν δηλωτικά δύναμης και κύρους, προσφέρονταν ως δώρα και αποτελούσαν εμπορεύματα μεγάλης ανταλλακτικής αξίας.
Η διαδικασία της υφαντουργίας περιελάμβανε τη βαφή του μαλλιού ή των ινών του βαμβακιού με φυσικά χρώματα, το γνέσιμο με τη ρόκα και την ύφανση σε υποτυπώδεις αργαλειούς. Οι τεχνικές επεξεργασίας ήταν ποικίλες ενώ ταυτόχρονα ήταν γνωστά και το κέντημα, η ταπετσαρία και το μπροκάρ.
Το μαλλί αποτελούσε την βασική πρώτη ύλη και σε μεταγενέστερη φάση, προστέθηκε και το βαμβάκι. Για την ύφανση ενδυμάτων καθημερινής χρήσης οι Ίνκας προτιμούσνα το μαλλί του απακά, γγια ις κουβέρτες και τους σάκους το χοντρό μαλλί του λάμα και για τα πιο καλά υφάσματα το μαλλί της βικούνιας (μικρόσωμο είδος της οικογένειας των Καμηλίδων της Νότιας Αμερικής), που ήταν λεπτότερο και πιο απαλό. Τα έργα της υφαντουργίας ήταν πάντα πρωτότυπα, ευφάνταστα, με πολλά χρώματα και διακοσμημένα συνήθως με γεωμετρικά μοτίβα και μορφές ανθρωπίνων όντων ή ζώων.
Με την υφαντουργία ασχολούνταν τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες. Οι Παρθένες του Ήλιου ύφαιναν με μαλλί βικούνιας τα λαμπρά ενδύματατου ηγεμόνα, που κάθε μέρα φορούσε και ε΄να διαφορετικό. Οι γυναίκες έφτιαχναν στον αργαλειό θαυμάσια υφάσματα διακοσμημένα με φτερά και άλλα στοιχεία, όπως χρυσούς κρίκους, καμπανούλες ή ένθετα κοσμήματα από πολύτιμα μέταλλα.
Μ επληροφορίες από: nationalgeographic