Πριν από την μετακίνηση αυτών των λαών και την επιθετικότητα των βαρβάρων, η Ευρώπη αποτελούνταν από Έλληνες, από Ρωμαίους, από Ίβηρες (κελτικής καταγωγής), από Φράγκους, από Γαλάτες. Στον Βορρά είχε γερμανικά φύλα. Κέλτες (Βρετανοί) κατοικούσαν τα βρετανικά νησιά.
Οι Βρετανοί, οι Γαλάτες και οι Ίβηρες ήταν Κέλτες. Ολόκληρη η ζώνη της κεντρικής Ευρώπης ήταν Κέλτες και μάλιστα οι Κέλτες είχαν φτάσει και στην Ελλάδα και είχαν χτυπήσει και λεηλατήσει περιοχές. Και είχαν φτάσει και στη σημερινή Τουρκία, στη Μικρά Ασία, στην οποία και μέχρι σήμερα υπάρχουν απόγονοι Κελτών κατοίκων στην περιοχή της Αγκύρας. Εκεί είχαν μάλιστα εγκατασταθεί Κέλτες.
Ο απόστολος Παύλος στέλνει στον 1ο αιώνα μ.Χ. επιστολές. Την «Προς Γαλάτας Επιστολήν» δεν την στέλνει στους Γαλάτες της Γαλλίας, δηλαδή στους Κέλτες της Γαλλίας, αλλά στους Γαλάτες της Μ. Ασίας. Οι Γαλάτες, δηλαδή οι Κέλτες, ήταν ένα πολύ ισχυρό υπόστρωμα της Ευρώπης, το οποίο, με τις αναστατώσεις των φυλών αυτών, καταστράφηκε. Και πλέον, μετά από τον γύρο όλων αυτών των αιώνων, το κελτικό στοιχείο σχεδόν εξαφανίζεται στην ήπειρο αυτή.
Οι Κέλτες ήταν γνωστοί και για τα κοσμήματα τα οποία φορούσαν, τα οποία ήταν στιβαρά όπως κι αυτοί. Εδώ σας δείχνω κέλτικα κοσμήματα. Μιλούσαν μία γλώσσα, όχι ακριβώς ενιαία, γιατί ήταν διασκορπισμένοι. Η κελτική γλώσσα ανήκει στις ινδοευρωπαϊκές γλώσσες. Οι Κέλτες ήταν ένα παλαιό ινδοευρωπαϊκό στρώμα, στην Ευρώπη, που συντρίφθηκε από άλλα ινδοευρωπαϊκά φύλα, τα οποία ήρθαν μετά.
Η κέλτικη γλώσσα είναι παράξενη για μας σήμερα, μας ηχεί παράξενα, διότι πλέον έχει χαθεί στην ουσία ως γλώσσα. Πού εξακολουθεί να ομιλείται κελτική γλώσσα; Κάποιοι τελευταίοι χρήστες της κελτικής έχουν παραμείνει στην Ευρώπη. Κελτικά εξακολουθούν να ομιλούνται σε σημεία της Βρετανίας, της Αγγλίας, προς την περιοχή της Ουαλίας, προς την περιοχή της Κορνουάλης, σε σημεία στην Ιρλανδία. Επίσης στη Βρετάνη της Γαλλίας, όπου ήρθαν Βρετανοί, Κέλτες από την Αγγλία. Όπως υπολείμματα κελτοφωνίας εξακολουθούν να υπάρχουν στην περιοχή της Γκαλίθια, στην βόρεια Ισπανία, στα σύνορα με την Γαλλία.
Αλλιώς, αυτή η γλώσσα πλέον έχει χαθεί και εκείνο που έχει απομείνει από τον πολιτισμό τους δεν είναι μόνο οι τελευταίοι, λίγοι κελτόφωνοι πια, αλλά και η υπέροχη μουσική τους, η οποία δίνει την αίσθηση των τρεχούμενων νερών και των απέραντων λιβαδιών, είναι μια πάρα πολύ υποβλητική και ευγενική μουσική και ακούστε λίγο από αυτήν, για να έχουμε μια αίσθηση αυτής της πλευράς της κελτικής παράδοσης. Γιατί οι Κέλτες έζησαν εκεί στη Βρετανία, στην Ιρλανδία, στη Γαλλία, σε πολλά σημεία που ήταν λιβάδια. Αλλού βέβαια και σε βουνά.
Στην Ουαλία εξακολουθεί να ομιλείται από κάποιους αυτή η γλώσσα και οι Ουαλοί κάνουν προσπάθεια να την κρατήσουν κι αν είναι δυνατόν, να την αναζωπυρώσουν. Είναι μία μάχη ζωής ή θανάτου γι’ αυτή την γλώσσα.